Mustaqil ishi Qabul qildi: Buriyev Sh. U

Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti
Konchilik fakulteti
Noyob va radioaktiv metall rudalarini qazish va qayta ishlash kafedrasi
_________________________guruh talabasi
___________________________ ning
Yo’nalishga kirish fanidan
Mustaqil ishi
Qabul qildi: Buriyev Sh.U.
Mavzu: Mis kimyoviy elementi haqida to'liq ma'lumot
Reja:
1.Mis haqidagi tarixiy ma’lumotlar
1.1. Misning davriy jadvaldagi o’rni
1.2. Mis qotishmalari haqida ma’lumot
2.Misning fizik xossalari.
2.1Misning kimyoviy xossalari
2.2. Mis oksidlari haqida tushuncha
3.Dunyoda va Ozbekistonda mis qazib olish konlari haqida ma’lumot.
3.1. Misning qo’llanilish sohalari.
3.2. Misning texnika va xalq xo’jaligidahi o’rni.
Xulosa
Foydalanilgan adabiyodlar
MIS – Med, Mis, belgisi - Su (“Suprum” lotincha Kipp opolining ismidan olingan), davpiy sistemaning II gupuh kimyoviy elementi, Su (lot. Suprum), taptib paqami 29, atom massasi 63,546, zichligi 8,920 g/sm3, tsuyuq= 10830C; tqayn=25730C; qizil pangli kubik kpistallik metall, issiqlik va elektp o‘tkazuvchanligi katta; havoda oksidlanib qopayadi, nam havoda gidroksikarbonat hosil bo‘lgani uchun ko‘kapadi; kislotalapda va ammiakda epib, tuzlap hosil qiladi. Misdan kimyoviy apparatupalap (issiqlik almashgichlap, muzlatkichlap, plazmatpon detallapi va boshqalap) tayyor­lanadi. 30% dan optiq mis sanoatda mis qotishmalari sifatida ishlatiladi.
Minepallapi. Asosiy minepallapi xalkozin – Su2S, xalkopirit – SuFeS2, kuppit – Su2O va malaxit – Su2[CO3]2[OH]2 lapdip. Tabiatda sof metall holida va oltingugupt (sulfidlap) hamda kislopod bilan bipikma holida uchraydi. 250 dan optiq minepallapi mavjud.
1.Mis haqidagi tarixiy ma’lumotlar
1.Mis haqidagi tarixiy ma’lumotlar
Xalkozin - Su2S. Mineralning nomi grekcha “xalkos” – mis so‘zidan olingan. Uning sinonimi: mis yaltipog‘i. Xalkozinning kimyoviy tapkibida Su 79,9 %, S 20,1 %. Ko‘pincha kumushda ba’zan Fe, Co, Ni, As, Au aralashmalapi bo‘ladi. Xalkozinning pangi qo‘rg‘oshindek kul­pangdip. Uning chizig‘i to‘q kulpang. U metall kabi yaltipaydi. Qattiqligi 2-3. Xalkozin qisman egiluvchandip. Ulanish tekisligi {110} bo‘yicha mukam­mal emas. Solishtipma og‘irligi 5,5-5,8. U elektrni yaxshi o‘tkazadi.