474
onlar, qələbədən bir addım aralı olan zaman, heç vaxt imkan
verməzlər ki, çətin bir vəziyyətə düşən konkistadorlara sağ-
salamat Araukaniyanı tərk etsinlər. Həm də Migel təslim
olmağa razı olsa da, onun silahdaşları heç vaxt cəsur, mərd
və qorxmaz konkistadoru düşmənin əlinə keçməyə imkan
verməzdilər. Onlar bura bir yerdə gəlmiş, bir yerdə də
qayıtmalıydılar, ya da ki, hamısı bir yerdə döyüşdə həlak
olmalıydılar. Amansız və qəddar düşmənin əlinə əsir
düşmək, həmin adamın ağır işgəncələrlə edam edilməsi
demək idi.
Araukanlar bu dəfə əllərinə keçən hər bir konkistadoru
qeyri-insani işgəncələrlə məhv edəcəklər. Çünki ispanlar
gizlin yollarla Araukaniyaya daxil olaraq öz silahdaşlarını
əsirlikdən azad ediblər və döyüş əməliyyatları zamanı
yüzlərlə araukan döyüşçüsünü qılıncdan keçiriblər. Arau-
kanlar öz qisasçılığı ilə bütün hindu tayfalarından seçilir və
onlar heç vaxt konkistadorların bu əməllərinin üstündən yan
keçə bilməzlər. Onlar verdikləri qurbanların əvəzinə, təpədə
mövqe tutanların hamısını məhv etməlidirlər. Bir sözlə, çətin
bir vəziyyətə düşən hər bir konkistadorun təpədə həlak
olması labüd idi. Bunun üçün araukanlar cəmisi bir dəfə
hücuma keçməliydi. Söz yox ki, ispanlar həmin təzyiqin
qarşısında tab gətirə bilməyəcək. Lakin məğlub olmamışdan
əvvəl onlar bir çox araukanı cəhənnəmə vasil etməyə nail
475
olacaqlar. Məhz bu amilə görə Koro müvəqqəti olaraq hücu-
mun vaxtını uzadır və həmin şərti qoymaqla konkistadorların
sırasını zəiflətmək istəyirdi.
Migel hər bir xırda detalı daxilində ölçüb-biçərək, üzünü
kapitana tutaraq soyuqqanlıqla dedi:
- Sinyor, əgər hindu öz sözünün üstündə duracaqsa, onda
mən onlara əsir düşməyə hazıram.
- Mən hələ vicdanımı itirməmişəm ki, sənin kimi qorxmaz
və mərd döyüşçünü aborigenlərə yem edim. - deyə kapitan
başını dik tuqaraq hüznlə dilləndi.
- Axı, uşaqların həyatı qorunub saxlana bilər. - deyə Migel
həmin tərzdə dilləndi.
- Nə mənə, nə də ki, uşaqlara belə bir ucuz həyat lazım
deyil. - deyə kapitan bu sözü xüsusilə vurğuladı. - Mən, hələ
ölməmişəm ki, hindular mənə şərt qoysunlar. Mən, tək
döyüşə yollanaram, amma sənin kimi döyüşçünü ölümün
pəncəsinə atmaram. Sənin qılıncın hələ də İspaniyaya və
ispan kralına xidmət etməlidir.
Bütün ətrafı qaranlıq havanın tünd pərdəsi örtməyə
başladı. Havanın tam qaralmasına yarım saatdan az vaxt
qalmışdı. Hava qaralandan sonra konkistadorların, uzunmüd-
dətli müqavimət göstərmək üçün böyük ümidi yaranırdı.
Onlar belə bir halda nəinki layiqincə müqavimət göstərməyə,
hətta mühasirəni yarıb qalın meşədə yoxa çıxa bilərdi.
476
Hazırda konkistadorların işi düzəlmək üzrə idi. Sadəcə
olaraq, ən azı yarım saat araukanların başını qatmaq lazım
idi.
Danışıq aparmaq məsuliyyətini öz boynuna çəkən
Leandro Koroya izah etdi ki, qəti qərar əldə etmək üçün
onlara üç saat vaxt lazımdır. Koro isə əvəzində ona bildirdi
ki, bir saat ərzində Migel onlara təhvil verilməlidir. Əks
təqdirdə heç bir şeyə məhəl qoyulmadan hindular hücuma
keçəcəklər. Bir saatın verilməsi konkistadorlara tamamilə
sərf edirdi. Lakin inanılası deyildi ki, Koro gecə vaxtı öz
qoşununa hücum əmrini versin. Gecə vaxtı həddindən artıq
çox araukan konkistadorların qılınclarının qurbanı ola bilər.
Koro çox hiyləgər və hər bir vəziyyətdən məharətlə
istifadə etməyi bacaran bir adamdır. O, həmişə ağır vəziyyətə
düşmüş düşməni gərgin psixoloji təsir altında saxlamağı
xoşlayır və bununla da həmin adamı mənəvi cəhətdən məhv
edirdi. Bu dəfə də Koro həmin variantdan istifadə etməyi
qərara aldı. O, üzünü birbaşa Migelə tutaraq qəzəblə dedi:
- Onsuz da sən ömrünün son saatlarını yaşayırsan. İntəhası
mən sənin daxilindəki bir çox sirrlərə yiyələnmək istəyirəm.
Sənin mərdliyinə və qorxmazlığına bir çox ispanlar qibtə edə
bilər. Bir neçə ay bundan əvvəl körfəzdə gedən döyüş vaxtı,
biz əsasən, sənin mərdliyin və bacarığın sayəsində gəmini ələ
keçirə bilmədik. O vaxt mən özümün ən yaxşı döyüşçülərimi
477
itirmişdim. Məndə olan məlumata görə sən həmin döyüşdə
heç yaralanmamışdın da. İndi isə bir daha bizim ölkəyə ayaq
basdın ki, öz silahdaşlarını əsirlikdən azad edəsən. Sən
demək olar ki, qismən də olsa, öz istədiyinə çatdın.
Silahdaşlarını azad etməyinə, azad etdin, ancaq nədənsə mən
onları sizin aranızda görmürəm?
- Görə də bilməzsən. - deyə Migel tərəddüd etmədən
dilləndi. - Onlar Araukaniyada gedən bir neçə döyüşdə həlak
oldular. Təəssüflər olsun ki, onlar vətənlərinə qayıda bilmə-
dilər.
- Bu rəvayətə qulaq asmaq çox maraqlıdır. - deyə Koro
giley-güzarla dilləndi. - İş ondadır ki, burada gedən döyüş-
lərdə həlak olan əcnəbilərin sayı çox az idi. Başa düşürsən,
mən nə demək istəyirəm? Onlar azad ediləndən sonra sizdən
ayrılmağa çalışıblar.
- İlkin toqquşmalarda biz çoxlu itki verdik. - deyə Migel
onu inandırmağa çalışdı. - Qurd-quşa yem olmasın deyə, biz
həlak olanları basdırmalı olduq.
- Buna sizin imkanınız yox idi. - deyə Koro rişxəndlə
dilləndi və elə həmin an gülümsəyərək sözünə davam etdi. -
Siz bütün döyüşlərdə öz meyitlərinizi atıb qaçmısınız. Siz
döyüş meydanından elə qaçırsınız ki, biz hətta at belində sizə
çata bilmirik. Hələ bir utanmaz-utanmaz deyirsən ki, döyüş-
də həlak olan silahdaşlarınızın meyitlərini basdırmısınız.
Dostları ilə paylaş: |