| 47.Beynəlxalq mübahisələrin nizama salınmasının dinc vasitələri
Beynəlxalq mübahisələrin nizama salınmasının dinc vasitələrini iki növə ayırmaq olar:
1) diplomatik vasitələr;
2) məhkəmə vasitələri.
İkinci növə beynəlxalq arbitraj və Beynəlxalq məhkəmə daxildir; bu halda beynəlxalq mübahisələri qərəzsiz üçüncü tərəf beynəlxalq hüququ əsas götürməklə həll edir və onun çıxardığı qərar mübahisənin tərəfləri üçün məcburidir. Nəzərə almaq lazımdır ki, bütün dinc vasitələr çox zaman bir yerdə tətbiq olunur.Beynəlxalq mübahisələrin dinc yolla həll olunmasının ən sadə, ən geniş yayılmış və ən çox üstünlük verilən vasitəsi birbaşa danışıqlardır. Çox zaman, ortaya çıxacaq mübahisələrin məhz danışıqlar vasitəsilə nizama salınması dövlətlər tərəfindən razılaşdırılır və müvafiq olaraq ikitərəfli və ya çoxtərəfli müqavilələrdə təsbit edilirBarışdırma beynəlxalq mübahisələrinin həllinin elə bir vasitəsidir ki, bu zaman mübahisə üçüncü tərəfə - vəzifəsi mübahisənin nizamlanması üçün təkliflər vennək və məruzə təqdim etməkdən ibarət olan komissiya və ya komitəyə verilir. Barışdırma komissiyaları araşdımıa komissiyalarından onunla fərqlənir ki, ikincilərin vəzifəsinə konkret təkliflər vcmıək daxil deyildir. Bu mənada barışdırma arbitraja yaxındır. Lakin onların arasında çox mühüm bir fərq mövcuddur. Bir qayda olaraq, barışdımıa komissiyalarının məmzələri tərəflər üçün hüquqi cəhətdən məcburi deyildir.Barışdırma komissiyaları Mübahisələrin dinc yolla nizamlanması haqqında 1899-cu və 1907-ci il Haaqa Kovensiyalan ilə vo Mübahisələrin dinc yolla nizamlanması haqqında 1928-ci il Ümumi aktıilə müəyyən edilmişdir. Misal kimi, dəniz sularının dclimitasi- yası üzrə Yan Meyen Barışdınna Komissiyasını (İslandiya/Norveç) göstərmək olar. Dəniz hüququ üzrə 1982-ci il BM'f Konvensiyasında müvafiq mübahisələrin nizamlanması proseduru kimi barışdırma komissiyalan nəzərdə tutulmuşdur.
Dostları ilə paylaş: |
