1-variant Sug'urtaning paydo bo'lishi va rivojlanishiga tarif bering

3.Mulkiy sug’urta sug’urta tarmog’ining qaysi klassiga mansub, ularga izoh bering.
Mulkdor o‘z egaligidagi ana shu mol-mulklar olishi mumkin boTgan daromadni yo‘qotish xavfmi sug'urta qildirishi
Mol-mulk sug'urtasi — sug‘urta shartnomalarini tuzish va ijro etish jarayoni bo'lib. unga muvofiq sug'urtalovchi shartnomada shartlashilgan haq (sug‘urta mukofoti) evaziga shartnomada nazarda tutilgan sug'urta hodisasi sodir bo'lganda sug'urta qildiruvchiga yoki shartnoma qaysi shaxsning foydasiga tuzilgan bo'lsa o‘sha shaxsga sug'urtalangan mulkka yetkazilgan zarami yoxud sug'urtalanuvchining boshqa mulkiy manfaatlari bilan bog'liq zarami to'lash majburivatini oladi.
■S Portlash risklari. Ulaming sabablari turlicha: markazlashgan isitish tizimlaridan fovdalanish, changlanish darajasi yuqori ekanligi (masalan, tegirmonchilik korxonasida). bug'lanishlar (lok-bo'yoq fabrikalarida). Portlash natijasida shiskastlangan va ishdan chiqqan asbob-uskunaiar va mexanizmlar asbob- uskunalami sug'urta qildirish polisi bo'yicha sug'urta qilinishini mumkin.

• 
  0‘z-o‘zidan portlash risklari. Bu risklar juda kamdan-kam uchraydi. qo'zg'olonlar va fuqarolar g'allayonlari. garchi «fuqarolar g‘aIayonlari» ta’rifining o'zi etarli darajada aniq bo'lmasada, yong'indan sug‘urta qildirish polisiga qo'shimcha sifatida qoplanishi mumkin. Qo'zg'olonlar va fuqarolar g'allayonlari riski sug‘urta qiluvchilar uchun jalb etuvchan sanalmagan geografik mintaqalar mavjud. Uchinchi shaxs uchun qasddan vetkazilgan ziyonni qamrab olish uchun polisning sug‘urta qoplami kengaytirilishi mumkin. Odatda bunday zivon qasddan yetkazilgan ziyon deb ataladi
  
• 
  Zilzila, vulqon va yer osti yong‘inlari risklari. Garchi sug'urta qildiruvchilar bu risklami sug'urta qoplamiga kiritishni kamdan-kam hollarda istasada. lekin shunga qaramay. bu qo'shimchalarga xizmat ko'rsatish ishlab chiqilgan va muvaffaqiyatli foydalanilmoqda.
  

17- variant
1.Qayta sug’urta tushunchasi va turlariga ta’rif bering.
Qayta sugurta shartnomasi dastlab Geniyu shaxrida 1370 yilda, ikki savdogar urtasida tuzilgan. Ikki savdogar kayta sugurtachi sifatida, tugridan-tugri sugurtachi bulgan uchinchi shaxs manfaatlarini sugurta obʼekti sifatida kabul kilingan. Shuningdek dengiz orkali Geniyuda Bryugega junatilgan tovar tugridan-tugri sugurta obʼekti bulib xizmat kilgan. Аlbatta, ushbu kayta sugurta operatsiyasi kutilmaganda stixiyali kurinishida, bir marta amalga oshirilgan. Qayta sugʼurtalash operatsiyalarini sugʼurta kompaniyalar bilan bir qatorda asosan, ixtisoslashgan qayta sugʼurtalash kompaniyalari amalga oshiradi. Qayta sugʼurtalash aktiv (riskni berish) va passiv (riskni qabul qilib olish) koʼrinishda boʼladi. Bundan tashqari, qayta sugʼurtalash proportsional va noproportsional boʼladi. Proportsional qayta sugʼurtalashda, qayta sugʼurtalovchining berilgan risk boʼyicha ulushi sedentning oʼz javobgarligiga qoladigan qismi aniq boʼlgandan soʼng aniqlanadi.
Qayta sug’urta qilish shartnomalarida quyidagilar ko’rsatilishi shart:

• 
  tomonlarning to’liq nomi
  
• 
  qayta sug’urta qilish shartnomasining raqami, tuzilgan joyi va sanasi
  
• 
  qayta sug’urta qilish shartnomasining amal qilish muddati
  
• 
  qayta sug’urta qilish obyekti va berilayotgan tavakkalchiliklar
  
• 
  sug’urta qoplamasini amal qilish hududi
  
• 
  qayta sug’urta qilish bo’yicha sug’urta puli va qayta sug’urta qilish mukofoti
  
• 
  qayta sug’urta qilish komissiyasi
  
• 
  sug’urta hodisasi sodir bo’lganda tomonlarning xatti-harakatlari
  
• 
  qayta sug’urta shartnomasini bekor qilish tartibi
  
• 
  tomonlarnining huquqlari, javobgarligi va majburiyatlari
  
• 
  tomonlar rekvizitlari, muhrlari bilan tasdiqlandan tomonlar vakillari imzolari
  

Qayta sug’urta turlari:

• 
  Fakultativ - nisbiy qayta sugʼurtalash shartnomasining turi. Fakultativ qayta sugʼurtalashda har bir berilayotgan risk buyicha alohida shartnoma tuziladi. Sedent har bir risk boʼyicha qayta sugʼurtalash zarur yoki zarur emaslik masalasini mustaqil koʼrib chiqadi va oʼz navbatida, qayta sugʼurtalovchi ham sedentning taklifini qabul qilishi yoki qabul qilmasligi ham mumkin;
  
• 
  Obligator - 1)qayta sug‘urtalashning majburiy shakli. Ayrim mamlakatlar qonunchiligiga ko‘ra, ushbu mamlakat hududida faoliyat ko‘rsatayotgan barcha sug‘urta kompaniyalari qabul qilgan risklarini bir qismini majburiy ravishda qayta sug‘urtalash kompaniyasiga beradi. Bu chora qayta sug‘urtalash orqali chet elga valyuta chiqib ketishini oldini oladi
  

2) sug‘urta kompaniyasi (sedent) maʼlum bir sug‘urta turi bo‘yicha riskni qayta sug‘urtalovchiga berishini va o‘z navbatida, qayta sug‘urtalovchi, riskni qabul qilishni nazarda tutuvchi qayta sug‘urtalash shartnomasi.;

• 
  Fakultativ- obligator - sedent qayta sug‘urtalovchi bilan kelishgan toifadagi har qanday sug‘urta riskini berishi, qayta sug‘urtalovchi esa ularni qabul qilishi shart ekanligi haqidagi qayta sug‘urtalash shartnomasi;