1. Xufyona iqtisodiyot tarkibi

 
Xulosa 
Iqtisodiy sub’ekt tomonidan o`z biznesi uchun institutsional muhitni – oshkora 
yoki xufyona – tanlash to`g`risidagi qaror birinchi va ikkinchi holatlarda bitimlarni 
amalga oshirishda yuzaga keladigan transaksiya xarajatlarini qiyoslash orqali 

---

belgilanadi. Boshqacha aytganda, qonunga bo`ysunish normasi yana bir bor oqilona 
asoslanadi: shaxs uning talabini mutlaq imperativning ta’siri ostida emas (qonuniy 
narsalarning hammasi yaxshi), balki qonunga amal qilishdan kutilayotgan foydalar 
tufayli bajaradi. Qonunga ixtiyoriy bo`ysunishga undovchi omillar shaxsda faqat, 
davlat iqtisodiyotining oshkora sektorida transaksiya xarajatlarini pasaytirish yo`li 
bilan uning manfaatlarini amalga oshirishga qodir bo`lgan taqdirda, paydo bo`ladi.
Iqtisodiy sohada xufyona bitimlar amalga oshiriladigan o`yin qoidalarida, birinchi 
galda bozor konstitutsiyasidan bitimlarning barcha ishtirokchilarini «o`ziniki» va 
«begonalarga» ajratish bilan katta farq qiladi. O`zinikilarga nisbatan opportunizmni 
oldini olishning ijtimoiy mexanizmlari amal qiladi, ishonch va o`zaro yordam 
me’yorlari hukmronlik qiladi. Aksincha, «begonalarga» nisbatan opportunizm me’yor 
bo`lib qoladi. T.Veblen yozganidek, xufyona iqtisodiyot «hasadguylik 
raqobatchiligiga» asoslangan «yovvoyi» bozor modeliga juda yaqin. Va nihoyat, 
xufyona iqtisodiyot maksimal darajada fragmentlangan va mozaikli, u to`liq tizim 
shaklini qabul qilmaydi hamda bozorning barcha ishtirokchilari uchun yagona va 
majburiy bo`lgan konstitutsiyani qabul qilmaydi. Bundan ko`rinib turibdiki, qonunga 
bo`ysunishning yuqori narxiga muqobil variant ham g`oyat qimmat ekan.

---

 
 
1.
 
Vahobov A. va boshqalar. Budjet - soliq siyosati yaxlitligi. O‘quv 
qo‘llanma. - T.: Iqtisod va moliya. 2005.285 b. 
2.
 
Vahobov A. va boshqalar. Moliyaviy va boshqaruv tahlili. Darslik. T.: Sharq 
2005. 220 b. 
3.
 
Malikov T., Xaydarov N. Davlat budjeti. O‘quv qo‘llanma, T.: "IQT1SOD-
MOLIYA", 2007, 84 b. 
4.
 
Malikov T., Xaydarov N. Budjet daromadlari va xarajatlari. O‘quv 
qo‘llanma, T.: "IQTISOD-MOLIYA", 2007, 245 b. 
5.
 
Malikov T., Xaydarov N. Budjet: tizimi, tuzulmasi, jarayoni. O‘quv 
qo‘llanma, T.: "IQTISOD-MOLIYA", 2008, 84 b. 
6.
 
Yo‘ldoshev Z., Malikov T. Uy xo‘jaligi moliyasi. O‘quv qo‘llanma, T.: 
"IQTISOD-MOLIYA", 2008, 105 b. 
7.
 
Неshитой А.С. Финансы. Уchебник.-М.:”Даshков и К”, 2007. 512 с. 
8.
 
Романовский В.М. Уchебник.-М.:”Юрайт”, 2008. 462 с.