100 Soruda Merkez Bankacılığı
79
Diğer
96.Bankalar nasıl para yaratır?
Bankaların sahip oldukları mevduatın bir kısmını
zorunlu olarak
Merkez Bankasında tutmaları gerekir. Merkez Bankasında tutulan
bu miktara “zorunlu karşılık” denir. Bankalar zorunlu karşılıkların dı-
şında da topladıkları mevduatın bir kısmını güvence olarak tutabilir.
Güvence olarak tutulan bu miktar bankanın rezervidir. Geriye kalan
tutarı ise kredi olarak ihtiyacı olanlara verebilir. Bankalar, mevduat
olarak topladıkları paraların rezerv olarak tutulması
zorunlu olan
kısmı dışındaki miktarı, kredi olarak ihtiyacı olanlara vererek ekono-
mide kaydî para yaratır.
Bununla birlikte bankalar, ani mevduat çıkışlarını karşılamak ve kârlı
yatırım fırsatlarını değerlendirmek amacı ile kendi istekleriyle ser-
best rezerv de tutabilirler. Bankalar bu kararı verirken ekonomik
birtakım göstergeleri dikkate alırlar. Bunlar, piyasadaki faiz oranı,
rezerv borçlanma maliyeti, finansal sistemdeki istikrar olarak örnek-
lendirilebilir. Bankaların serbest rezerv tutmaları, bankanın yarattığı
kaydî paranın azalması ile sonuçlanır.
Dostları ilə paylaş: