2-Cİ NƏŞR Əlavə VƏ DÜZƏLİŞLƏR
Yüklə 7,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- «Onlar insanlardan gizlətsələr də Allahdan gizlədə bilməzlər».
- XALİQ – XALLƏQ
- «And olsun onlardan
- Sizi və sizdən əvvəlkiləri yaradan».
- «Rəbbinizə ibadət edin».
- «O, Hikmət və Bilik (XABİR)
- RAFİ’
- , ərşin sahibi Allah öz əmrindən olan vəhyi bəndələrindən istədiyinə nazil edir ki
- ilə qorxutsun!”.
69
yerlərdə görməlidir. Rəbbindən həya edərək çirkin söz və davranışlardan çəkinməlidir. Allahdan çox həya edən kimsə Ona üsyan etməkdən də çəkinər. Çünki Allahın hər yerdə onunla birlikdə olduğunu bilər. Qulun söz və əməldə olan günahları insanlar arasında nə qədər çox yayılarsa, günahın açığa çıxması da o, qədər böyük olar. İnsanlardan utanmayan Allahdan da utanmaz. Kim utanmırsa istədiyini edə bilər və onun bu günahları tərk etməsinə mane olan həyadır. Rəsulullah –
«Əgər həya etmirsənsə istədiyini et» 191 . Həya qəlbin maddəsidir, hər bir xeyirin əslidir və onun getməsi bütün xeyirdən məhrum olmaq deməkdir. Rəsulullah –
aleyhi və səlləm - buyurdu: «Həyanın hamısı xeyirdir» 192
. Əgər həya yoxdursa onu bu günahlardan çəkindirən maneə də yoxdur. Əgər Allahdan utanmırsa istədiyi əməli edə bilər. Günahlar həqiqətən də qəlbi zəiflədir. Günahı edən şəxs bu günahı etməsindən xəbərdar olmasına baxmayaraq yenə də buna əhəmiyyət vermir. Çünki bunu etməyə onu vadar edən qəlbdə həyanın olmamasıdır. Həya insanlarda öyülən bir əxlaqdır. Rəsulullah –
193
. Həya –
həyat sözündən götrülmüşdür. Kimin həyası yoxdursa o, dünyada meyyid, axirətdə isə bədbəxt olar və kim də günah etdiyi zaman Allahdan utanmazsa, Allah da Qiyamət günü onu cəzalandırmaqdan utanmaz. «Onlar insanlardan gizlətsələr də Allahdan
insanları yaradandan utanmayanları pisləmişdir. Çünki belə etməklə onlar yaradılanları yaradandan üstün tutmaqdadırlar.
–
yaradıcısıdır (XALİQ), elə isə ona qulluq edin». (əl-Ənam 102). Allah yaradandır, Ondan başqa hər bir şey yaradılandır. Hər şey Onun əmrində və xidmətindədir. Ondan başqa bir yaradıcı yoxdur. Bütün hər şeyi göyləri, yeri, ikisi arasında və içində olanları, bunların hərəkətlərini, ruzilərini, əcəllərini, sözlərini və fellərini də yaradmışdır. Bütün bunların tək yaradıcısı Allahdır. Bütün varlılıqlar sonradan yaradılmış və yoxdan var edilmişdir. Hər şey Ondan başladı və yenə də Onda son olacaqdır. əl-Xalləq –
Əlbəttə qadirdir. (Hər şeyi) yaradan (XALLƏQ) və (hər şeyi) bilən (ALİM) Odur». (Yasin 81). «Həqiqətən Rəbbin (hər şeyi) yaradan (XALLƏQ) və biləndir». (əl-Hicr 86). «And olsun onlardan: “
”
“
”
yaratdısa, o halda ibadətə və qulluq edilməyə layiq olan tək varlıq da Odur. Bu həqiqət olduğu halda və Onun tək yaradıcı olduğu qəbul edilərkən, ibadət etməkdə Ona nəyə görə şərik qoşulur? Quranın Rububiyyət tövhidini və Uluhiyyət tövhidini isbat etmək üsulu belədir. Digər bir ayədə isə: «Sizi və sizdən əvvəlkiləri yaradan». (əl-Bəqərə 21). Burada Allah bizi və bizdən əvvəlkiləri, atalarımızı, babalarımızı və s. yaratdığını diqqətə çəkməkdədir, beləcə tək yaradıcı olduğunu, nə bizim nə də bizdən əvvəlkilərin yaradılışında kimsənin ona şərik olmadığını bildirməkdədir. Allahın varlılıqları tək
191
Buxari. 192
Müslim. 193
Buxari, Müslim. 70
yaratması Onun güc və qüdrətinin, iradəsinin, elminin, hikmətinin və həyatının mükəmməl və nöqsansız olmasına dəlalət edər. Bu sifətlərin və fellərin bənzərsiz olduğuna və heç bir varlıqda olmadığına, heç bir varlığın əməllərində Ona şərik olmadığını göstərir. Bu cümlə ilə Allah varlığını isbat etdikdən sonra onların yaradılışlarının qayəsini belə açıqlayır: «Rəbbinizə ibadət edin». (əl-Bəqərə 21).
–
və gizliliklərini də bilməkdədir. Qəlblər və sinələr hər şeyi incə detallarıynan bilən Lətif və Xabir olan Allahdan bir şeyi necə gizlədə bilər? «O, Hikmət və Bilik (XABİR) sahibidir». (əl-Ənam 18). «O, yaratdığını bilməzmi? O, Lətifdir, Xabirdir». (əl-Mulk 14). «Bunu mənə bilən və Xabir olan Allah xəbər verdi». (ət-Təhrim 3). Allah hər şeydən xəbərdar olan Xabirdir. O, hər şeyi yerli-yerinə qoyan və layiq olduğu yerə endirən Həkimdir. O, heç bir şeyi uyğun olmayan bir yerə qoymaz, layiq olmadığı bir yerə endirməz. O, bütün bunları qüsursuz elmi və hikməti ilə edər. Allah savab yerinə cəza, cəza yerinə də savab verməz. Ucaltdığı yerdə alçaltmaz, alçaltdığı yerdə isə ucaltmaz. İzzət yerinə zillət, zillət yerinə isə izzət verməz. Qadağan ediləni əmr etməz, əmr ediləni isə qadağan etməz. O, harada nə edəcəyini və risalətini kimə verəcəyini, kimin buna layiq olduğunu ən yaxşı biləndir. Bu risalətə kimin layiq olmadığını da çox gözəl biləndir. Allah neməti haqq etməyənə deyil, haqq edənə verir.
– ondan yüksək olmayan deməkdir. Allah ən yüksəkdir. O, tərif və sənanın bütün dərəcələrini haqq edən varlıqdır. Həlimi –
–
–
Allahın zatı sifətlərindəndir. Həmd və sənanın bütün dərəcələrini haqq edəndir. Yüksək üstünlüyə sahib deməkdir». Yüklə 7,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|