2-Mavzu: III a va IV a gruppa elementlarining tavsifi va xossalari
Yüklə 163,5 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 5. Alyuminiy oksid va gidroksidining amfoterligi
| Kimyoviy xossalari:Toza alyuminiy kimyoviy aktiv, xavoda oksid parda bilan qoplanganligi ushun u’zini ansha inert tutadi. 4Al +3O2 = 2 Al2O3. Oksid pardasidan tozalangan Al suv bilan xarorat tasirida reaksiyaga kirishadi.
2Al + 6H2O = 2Al (OH)3 + 3H2↑ Ishqor tasiridan tetragidrokso diakvaalyuminat yoki gidrokso alyuminatlar xosil qiladi. 2Al +2 NaOH + 10H2O= 2 Na [ Al (OH)4 (H2O)2] + 3H2 2Al +2 NaOH + 6H2O= Na2 [ Al (OH)5] + 3H2 ↓ Na3[ Al (OH)6] + 3H2↑ Alyuminiy suyultirilgan xlorid, sulfat va boshqa oksidlovshi kislotalar bilan tasirlanadi. 2Al + 3H2SO4 = Al2 (SO4)3 + 3H2↑ 2Al + 6HCl = AlCl3 + 3H2↑ Kontsentrlangan sulfat va nitrat kislotalarda alyuminiy passivlashadi, shunki uning sirtida zish oksid pardasi xosil buladi va u keyinshalik tasirlashuvdan saqlaydi. Shu sababli alyuminiydan yasalgan idishlarda kontsentrlangan sulfat va nitrat kislotalar saqlanadi. Alyuminiy V va VI guruh elementlari bilan yuqori xaroratda, yoddan boshqa galogenlar bilan odatdagi sharoytda, va suv ishtirokida yod bilan tasirlashadi. 8000 C 2Al + N2 → 2AlN 10000 C 2 Al +3S → Al2S3 20000 C 4 Al + 3C → Al4 C3 2 Al + 3Cl2= 2 AlCl3 Al + 3 J2 →2 Al J3 5. Alyuminiy oksid va gidroksidining amfoterligi Alyuminiyning eng mu’him birikmasi alyuminiyoksid- Al2O3 xisoblanadi.Tabiyatda Kristal holda ushraydi va u korund deb ataladi. Al2O3 oq issiqlikka shidamli modda (tc=20530C tq=30000C). Toza Al2O3 ashshiq toshlarni termik parshalab olinadi. 2 NH4 Al (SO4)2 → ↓Al2O3 + 2NH3 + SO3 + H2O yoki Al (OH)3 ni 600-800 0C da qizdiribolinadi: 2 Al (OH)3 → Al2O3 + 3H2O Bu reaksiyalarda γ-Al2O3 olinadi, u 9000C da γ-Al2O3 u’tadi.γ-Al2O3kimyoviy aktiv va gigroskopik. Monokristal γ-Al2O3 –korund bir nesha xil ku’rinishda (tarkibidagi metallarga qarab) tabiyatda ushraydi, uni sunniy usulda ham olinadi va kvant elektronikasi, soatsozlik zargarlikda ishlatiladi. Al2O3va Al (OH)3 amfoter xossaga ega. Shu sababli ishqorlar va kislotalar bilan reaksiyaga kirishadi. Al2O3 + 2 NaOH → 2 Na AlO2 + H2O Al2O3 + 3H2SO4→ Al2 (SO4)3 + 3H2O Al(OH)3 – oq ibiq shukma, suvda erimaydi. Alyuminiy tuzlariga ammiyakli suv yoki oz miqdorda ishqor qu’shilganda xosil buladi. AlCl3 + 3NH4OH=↓ Al (OH)3 + 3 NH4Cl Al2 (SO4)3 + 6 NaOH =↓Al(OH)3 + 3 Na2SO4 ortiqsha miqdorda Al(OH)3 + NaOH = Na [ Al (OH)4] natriy tetragidrokso alyuminat (III) ni xosil qiladi. Alyuminiy gidroksid kislotalarda erib alyuminiy tuzlarini xosil qiladi. Al(OH)3 + 3 HCl = AlCl3 + 3H2O Yüklə 163,5 Kb. Dostları ilə paylaş:
|