2-Mavzu: III a va IV a gruppa elementlarining tavsifi va xossalari

11.Karbonat kislota va unig tuzlari. Xona haroratida 1 hajm suvda 0,88 hajm erib, kuchsiz, beqaror karbonit kislotasini hosil qiladi:

teng bo‘ladi.
Karbonat kislota ikki bosqichda dissotsilangani uchun, o‘rta tuzlar- karbonatlar va nordon tuzlar gidrokarbonatlarni hosil qiladi. Ishqoriy metallar va ammoniyning karbonatlari hamda ko‘pchilik gidrokarbonatlar suvda yaxshi eriydi. Bunda eritma muhiti gidroliz tufayli ishqoriy bo‘ladi. Bu tuzlar ishqor eritmalariga gazi ta'sir ettirib olinadi. Masalan:

Gidrokarbonatlar va karbonatlar qizdirilganda parchalanib ketadilar:

Karbonatlarga kuchsiz kislota- sirka kislotasi ta'sir ettirilganda ham parchalanib ketadi,

Ohaktosh va ta'siridan erib, kalsiy gidrokarbonatni hosil qiladi:
Kalsiy karbonat kislotali tuproqlarni ohaklashda va qurilish materiali sifatida ishlatiladi: K₂CO₃-kaliyli o‘g‘it, fotografiyada, sovun va shisha ishlab chiqarishda; MgCO₃ va CaCO₃- magniyli mikro o‘g‘it sifatida; Na₂CO₃ 10H₂O soda, sovun shisha ishlab chiqarishda, tekistil sanoatida; NaHCO₃- choy sodasi, meditsinada va konditer ishlarida droja o‘rnida ishlatiladi.