|
![](/i/favi32.png) 3-sinf Tabiatshunoslik A. Bahromov,Sh. Sharipov,M. Nabiyev Ona tili va o`qish savodxonligi tuzuvchilari 1-2-sinf Iroda-bob energiya,issiqlikva yorug`lik,tovushAttestatsiya qo`llanma kitobi11-bob energiya,issiqlikva yorug`lik,tovush
“Energiya” yunoncha so`z
bo`lib,”harakat”
degan ma`noni anglatadi.
Quyosh,yulduzlar,shamol,havo,yonilg`I va suv havzalari energiyaga ega.Biz
quyosh,elektr,yoqilg`I,shamol,suv energiyasidan foydalanamiz.
Yorug`lik
–
nur,u Yerga Quyoshdan keladi.Yorug`lik to`g`ri chiziq bo`ylab
harakatlanadi.Buyumlarni ko`rish uchun yorug`lik kerak.Yorug`lik
jismlardan qaytganida biz ularni ko`ramiz.Yorug`lik silliq va yaltiroq
jismlardan yaxshi qaytadi.Agar yorug`lik yo`li to`sib qo`yilsa soya hosil
bo`ladi.Quyosh yorug`lik va issiqlik manbai.Issiqlik energiyaning bir turi.
12-bob harakat -
“Magnit
”so`zi qadimgi yunon cho`poni Magnes ismida
olingan.U yaylovlarda chorva mollarini temir tishli oyoq kiyimida boqib
yurganida mayda qora toshlar oyoq kiyimini o`ziga tortganini
payqagan.Magnitning ikkita qutbi bor:shimoliy( N-north) va janubiy ( S-
south) Odatda maxsus tayyorlangan magnitlarning shimoliy qutbi ko`k
rangda,janubiy qutbi esa qizil rangga bo`yaladi.Magnitlar yaqinlashganda
har xil qutblar bir-birini tortadi,bir xil qutblar esa bir-biridan
itaradi.Magnitga ishqalangan metal buyumlar magnitlanib qoladi.
3-sinf Tabiatshunoslik A.Bahromov,Sh.Sharipov,M.Nabiyev
1.Kirish 2.Tabiatda suv va havo 3.Yer osti boyliklari 4.Tuproq
5.O`simliklar dunyosi 6.Hayvonot dunyosi 7.Odamning tuzilishi
8.Tabiatni muhofaza qilish
Globus-Yer sharining kichraytirilgan modeli.Okeanning quruqlikka
tutashgan qismida dengizlar joylashgan.Dengiz okeanning bir qismidir.Ba`zi
dengizlar quruqlik ichkarisigacha kirib borgan.Daryolar tog`lardan
boshlanadigan daryolardan hosil bo`ladi,ular o`z yo`lida sharsharalar hosil
qiladi.Yer yuzining ba`zi botiq joylarida tabiiy ravishda ko`p miqdorda suv
yig`ilib qoladi.Bunday suv to`plangan joy
ko`l
deb ataladi.O`lkamizda
Sariqamish,Aydarko`l,Arnasoy kabi yirik ko`llar
mavjud.Okean,dengiz,daryo,ko`l suvlari yer usti suvlarini tashkil
etadi.Suvning xususiyatlari:isiganda kengayadi,soviganda torayadi.+100
0
da qaynaydi,0
0
da eriydi,-0
0
da muzlaydi.Bizga ko`rinmaydigan havo turli
gazlar va moddalardan tashkil topgan.Havo tarkibida
azot,kislorod,karbonat angdrid,suv bug`i va boshqa moddalar bor.Suv va
tuproqda ham havo bor.
Ob-havoning
eng muhim holati havo
haroratidir.Yoz oylarida quyosh nurlari tikroq,qish oylarida yotiq
tushadi.Yozda harorat +40
0
,qishda -10
0
.Havoning ma`lum vaqt va joydagi
holatlari
Dostları ilə paylaş: |
|
|