300 mamlakatda soliq qarzdorligini ilg‘or xorij tajribasi asosida qisqartirish yo‘llari

30 foiz
miqdorida jarima hisoblanadi. 
Ammo soliq qarzini kechiktirish 15 kungacha cho‘zilsa, 
1 foiz
miqdorda, 15-90 kungacha to‘lanmasa, 
15 foiz
miqdorda jarima solinadi. 
Qozog‘iston 
Soliq organi 
soliq qarziga ega
(soliq qarzi 4 oy ichida uzilmagan taqdirda) bo‘lgan 
soliq to‘lovchilar 
ro‘yxatini ommaviy axborot vositalarida e’lon qilib boradi
. 
Yuqorida ko‘rib chiqilgan xorijiy tajribalarni 
umumlashtirib xulosa chiqaradigan bo‘lsak, xorijiy 
davlatlarning soliq qarzini undirish bo‘yicha amalga 
oshiradigan tadbirlarining ijobiy va salbiy taraf-
larini ko‘rishimiz mumkin. Xususan, bizning mamla-
katimiz mentalitetidan kelib chiqib, Yaponiya, Xitoy 
va Italiya davlatlari amaliyotida soliqlar va yig‘imlar 
bo‘yicha qarzdorlik summasini undirishda qo‘llani-
layotgan choralarni salbiy deb ko‘rsatishimiz mum-
kin. Sababi Yaponiyada soliq to‘lovchida soliq qarz-
dorligi yuzaga kelganidan so‘ng majburiy undirish 
choralari soliq organi tomonidan mustaqil qo‘llanili-
shi, ya’ni bu yerda sud yoki boshqa huquqni muho-
faza qiluvchi organlarning aralashmasligi soliq 
to‘lovchiga nisbatan ma’lum bir darajada adolatsiz-
lik bo‘ladi, deb hisoblaymiz. Xitoyda ham ushbu ma-
salada keskin choralar ko‘riladi, ya’ni soliq to‘lov-
chining daromadi to‘liq musodara qilinib, faoliyati 
doirasida litsenziyalari bekor qilinadi va bankdagi 
hisobvarag‘iga taqiq qo‘yiladi. Buning natijasida 
korxona faoliyati uzoq muddat to‘xtab qolishiga 
sabab bo‘ladi. Italiyada esa soliq qarziga nisbatan 
30 foiz miqdorida jarima qo‘llanishi oqibatida soliq 
qarzini to‘lay olmayotgan soliq to‘lovchining masa-
lasini ikki baravarga qiyinlashtiradi va oxir-oqibat 
korxona faoliyatini izdan chiqarib yuborishi 
mumkin. Biroq shunday bo‘lsa-da, yuqoridagi 1-
jadvalda ko‘rsatilgan rivojlangan mamlakatlar 
tajribasining ayrimlari O‘zbekiston soliq tizimiga 
joriy 
etilishi 
kelgusida 
soliq 
qarzdorligini 
qisqartirishda o‘zining munosib hissasini qo‘shadi, 
deb hisoblaymiz.