4-iii psihologija tur indd

160
Psİkolojİ
ÇOCUK YAŞLARINDA PSİKOZ
Çocuk yaşlarında gerçek psikozlar çok nadirdir. Onlar sayısı çok 
faktör ile şartlandırılmıştır ve psikozların çocuk yaşlarında keşfedilmesi 
nerdeyse imkânsızdır. 
Ancak son zamanlarda çocuklarda bile şizofreni tipinden hastalıkla-
rın gözlendiği iddia edilmektedir. 
Semptomatik psikozlar çocuklarda zehirlenme veya sıtma vakala-
rında gözlenir. Aynılarının deliryum karakteri vardır ve büyüklerin ben-
zeri durumlarından farklı değillerdir.
1. Çocuklarda şizofreni
Çocuklarda gözlenen gerçek şizofreni, çocuk kişiliğinde, davranış-
ları ve ortam ile ilişkilerinde ciddi bozukluğun meydana geldiğini ifade 
etmektedir. Semptomların yoğunluğu çocuğun büyüklüğü, kişi bünyesin-
deki dezorganizasyon derecesine bağlıdır.
Edebiyatta erken infantil autizm terimi de kullanılır. Bu terim efektif 
temastaki autist bozukluk kavramını tanımlamaktadır. Bu bozukluk ebe-
veynin farkına vardığından çok daha önce belirir. Çocukta birinci yaşın 
sonuna doğru apati, etraft aki olaylara tepki göstermeme, ebeveyinlere se-
vinmeme, kucağa alınmak üzere uygun pozisyona gelmeme işaretleri ola-
rak ortaya çıkmaktadır. Daha sonra çocuk autizminin gerçek sendromu 
gelişir: çocuk reel dünya ile temastan kaçmakta, etrafl a ilgilenmemekte, 
ebeveynlerden ayrılmakta, negativizm belirmekte, bedeninin bazı bölüm-
leriyle memnun olmakta, parmaklarıyla oynamakta, apatiktir, çeşitli yüz 
hareketleri yapar sorulara cevap vermez. 
Büyüdükçe belirtiler daha belirgin olur.
2. Çocuklarda manik-depresyon psikozu
Edebiyatta çocuklarda manik-depresyon psikozlarının gözlenmedi-
ği düşünceleri mevcuttur. Depresyon manikten kıyasen daha çok görül-
mektedir. Psikiyatristler 5-6 aylık çocuklarda depresyon keşfetmişlerdir. 
Bu vaka özellikle annelerinden koparılan çocuklarda mevcuttur. Bu halde 
çocukların depresyonu: üzüntülü bakış, daimi ağlama, ofl ama, halsizlik, 
oyuncak reddetme, motor aktivitesinin azalması ve iştah kaybı ile ifade 
edilmektedir.

---

161
sağlık mesleki okullar için
Daha sonraki dönemde depresyon şu semptomlar ile ifade edilir: 
çocukta üzüntülü ve ağlayışlı bakış vardır, korku duyar, uyku bozukluğu, 
anoreksi, hazim preblemi, zayıfl ama, uykudan korku ve ağlayarak uyanma, 
kolay sinirlenir ve sertleşir, diğer çocuklarla oynamak için ilgi göstermez, 
çok susar, ve hatta bu durumda intihara bile yatkındır. Bu vakalar ciddi 
uzman bakımı ve uzun süreli tedavi isterler.
PSİKOPATİ
ETYOLOJİ
Psikopati kavramıyla ruhen hasta ve ruhen sağlıklı insanlar sınırı 
arasında bulunan bazı kişilerin psikolojik özellikleri belirtilmektedir. Bu 
özel psikolojik durumlar her şeyden önce aff ekt, istek ve dürtü bozukluğu 
ile ifade edilmektedir. Onlar şartlı ve kısmen kalıtsal elementlerdir, onların 
çoğu ise ortamın etkisi ve kişinin yaşadığı koşulların etkisi sonucudur. Bir 
kişinin yaşadığı ortamdaki koşullar onun gelişimi ve kişisel oluşumu bakı-
mından çok önemli olduğu için, ortamdan gelen elverişsiz etkiler, bilhassa 
kalıtsal ön koşullar mevcut olduğu durumlarda, kişinin bünyesinde belirli 
bozuklukların belirmesine neden olacakları malumdur. Bu durumlar kişi-
nin tepkilerinden anlaşılmaktadır. Ruhen normal ve sağlıklı olan kişinin 
tepkileri, kollektif ve birey için umumi olarak faydalıdır, psikopat kişi ise 
vakaların çoğunda hem ortamı hem kollektif için zararlı etkilerde bulun-
maktadır.
Psikopat çocuklar çoğu kez bozguna uğramış ailelerden belirir. Bir 
çocuğun sahip olabileceğini psikopat özelliklerini küçük yaşta görülebili-
nir: çocuk yalan söylüyor, hırsızlığa bar vuruyor, ev veya okuldan kaçmak-
tadır, hayvanlara karşı olumsuz davranışlar sergilemektedir.
Psikopat kişiler toplumsal bir sorunu oluşturmaktadırlar.
Psikopati klasifikasyonu
Psikopati klasifikasyonu bakımında farklı düşünce ve ölçütler mev-
cuttur. Ancak müellifl erin çoğu, psikopat klasifikasyonu kişinin bünyesi 
ve semptomatolojiye göre olması konusunda söz birliğine varmışlardır. 
Sıralama aşağıdaki gibidir:

---

162
Psİkolojİ
a. Şizoid psikopati
 
Şizoid psikopati vakalarında kişinin bünyesi aşağıdaki gibi olmak-
la, bir şizofren psikozda mevcut semptomlara uygundur ancak daha zayıf 
şekilde ifade edilmektedir: duygusal gerginlik, duyarsızlık veya aşırı de-
recede duyarlık, güvensizlik, paranoya yorumlarına yatkınlık, kapanmış, 
ortam ile zayıf iletişim, bencillik, tuhaf davranışlar vb.
b. Sikloid psikopati 
Kendi belirtileriyle maniya-depresyon psikozuna benzerdir. 
Değişmiş karakter ve ahlak aşamalarında belirir, maniya ya da depresyon 
aşamasında ortaya çıkabilir. Hayati boyunca bir ya da diğer hastalığın işa-
retlerini de verebilir.
c. Epileptoid psikopati
 
Anında patlamak, saldırganlık, duyguların hızlı boşaltılması, kolay 
kışkırtılma, boğaz kuruması, aşırı genişten almak, ruh halinde ani değişik-
lik, telkin altına düşme ile ifade edilir.
d. Histerik psikopati
 
Aşağıdaki duygularla dile gelen histerik bir karakter ile ifade edilir: 
duygusal olgunsuzluk, afektif dengesizlik, egosantrizm, aşırı duygusallık, 
kişisel dominasyon isteği, hayal etmek, tereddüt, merak, poz tutma vb.
e. Cinsel psikopati
 
Cinsel dürtünün memnun edilmesinde cinsel sapıklık eğilimleriyle 
ifade edilir. Normal kişilerden farklı olarak dürtülerin belirgin etkisi, başta 
akıl ve istek olmak üzere, tüm diğer psikolojik fonksiyonların cinsel duy-
guların hizmetine konulması, söz konusu psikopat kişilerin ortak özellik-
lerinden biridir. 
Normal bir insan kendi aklı ve zekâsıyla ve başta kendi iradesiyle 
kendi dürtülerini kontrol altında tutabilir ve belli hedefl ere yönelebilir, bu 
arada toplumun çizdiği yasal normları ve kuralları saygılar. Psikopat kişi 
bu kuralları sıkça çiğner ve kendi yeteneklerini yaşamakta olduğu toplu-
mun çıkarlarıyla uyumlaştırmaya çaba harcamaz. Öte yandan ruhsal has-
talığı olan kişi, mevcut yasaların önemini anlayacak durumda değildir, 
kendisinin ve başkalarının zarar verici davranışlarını görebilecek durum-
da değildir.

---