4-Mavzu: Ijtimoiylashuv omillari va vositalari. Ijtimoiyilashuv mexanizmlari

Jamiyat taraqqiyoti va ijtimoiy hayot sohalaridagi tub o’zgarishlar. O’tish davri va taraqqiyot bosqichlari.
Jamiyat rivojlanishi to’g’risidagi yangicha ilmiy-nazariy g’oyalarning o’zgarishi ijtimoiy hayot sohalarini tubdan o’zgartirish bilan bog’liq. Bu I.Karimov asarlarida O’zbekistonni mustaqil taraqqiyot yo’lidan rivojlanishi “” hamda “o’zimizga xos va mos taraqqiyot yo’lidan boramiz” va “o’z kelajagimizni o’z qo’limiz bilan quramiz” g’oyasi va maqsadlari orqali aniq ifodasini topadi. Va jamiyat rivojlanishi buning uchun muayyan o’tish davri va taraqqiyot bosqichlarini bosib o’tish zarurligi, mohiyati asoslab beriladi. Jamiyat ijtimoiy hayoti sohalaridagi tub o’zgarishlar deganda uning iqtisodiy, ijtimoiy, siyosiy, ma’naviy-ma’rifiy g’oyaviy asoslarini tubdan o’zgartirish va yangicha asosga (negizga) o’tkazilishini anglatadi.
Natijada mustaqillik tufayli jamiyat ijtimoiy hayoti sohalari tubdan o’zgardi. Uning huquqiy asosini O’zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasida ko’ramiz. Unga ko’ra “O’zbekiston Respublikasida ijtimoiy hayot siyosiy institutlar, mafkuralar va fikrlarning xilma-xilligi asosida rivojlanadi. Hech qaysi mafkura davlat mafkurasi sifatida o’rnatilishi mumkin emas”.



Jamiyat hayoti sohalaridagi tub o’zgarishlar

Siyosiy sohadagi tub o’zgarishlar

Jamiyat iqtisodiy negizining tubdan o’zgarishi

Milliy ma`naviy tiklanish

Jamiyat hayoti asosini tub o’zgarishlar


Siyosiy sohadagi tub o’zgarishlar:
 Mustabid sovet davri tizimidan voz kechildi;
 Prezidentlik instituti joriy etildi;
 Siyosiy institutlar xilma-xilligiga aoslangan demokratik siyosiy tizimga o’tildi. Bunda davlat bosh islohotchi sifatida e’tirof etildi.
 “Inson-jamiyat-davlat” munosabati qaror topdi.
 Ko’ppartiyaviylik tizimi shakllandi.
Ma’naviy, g’oyaviy-mafkuraviy sohadagi tub o’zgarishlar:
 Kommunistik g’oya aqidalaridan voz kechildi. Milliy g’oya: asosiy tushunchalari va tamoyillari ishlab chiqildi;
 Milliy g’oya negizlariga tayangan holda O’zbekiston jamiyati rivojlanishi, uning o’ziga xos xususiyatlari asoslab berildi;
 Jamiyat rivojlanishida milliy madaniy meros hamda umuminsoniy qadriyatlar, demokratik prinsiplarga amal qilina boshlandi;
 Jamiyat rivojida manaviy va moddiy hamda uyg’unligi oshadi;