: Ey, mo‘minlar! Agar sizlarga biror fosiq kimsa
xabar keltirsa, sizlar (haqiqiy ahvolni) bilmagan holingizda biror qavmga
aziyat etkazib qo‘yib, (keyin) qilgan ishlaringizga pushaymon bo‘lmasligingiz
uchun (u xabarni) aniqlab (tekshirib) ko‘ringiz! (Hujurot, 6).
Bu haqida Qur’oni karimning yana bir oyatida insonlar uchun muhim
ko‘rsatma kelgan bo‘lib, unda ham turli vositalar
orqali olinayotgan xabar va
ma’lumotlarga ko‘r-ko‘rona ergashishdan qaytariladi:
(Ey, inson!) O‘zing (aniq)
bilmagan narsaga ergashma! CHunki quloq, ko‘z, dilning har biri to‘g‘risida
(har bir inson) mas’ul bo‘lur (javob berur)
(Isro, 36).
Demak, inson ko‘rgan,
eshitgan har bir ma’lumotiga ishonishi, unga ergashishi oqibatida Alloh oldida ham
so‘raladi.
Payg‘ambar Muhammad (alayhis-salom)dan rivoyat qilingan bir necha
hadislarda ham shunday deyiladi:
«Xabarni tekshirish Allohdan, (unda)
shoshqaloqlik qilish shaytondandir»,
deganlar. SHuningdek,
Abu Hurayra
(r.a.)dan rivoyat qilingan boshqa bir hadisda esa, Rasululloh (alayhis-salom):
«Kishining yolg‘onchi ekanligiga uning eshitgan har bir narsasini gapiraverishi
kifoya qiladi» deganlar
.
Demak, har bir olingan ma’lumotni
tekshirib, asosli yoki asossiz ekanini
aniqlamay turib, o‘sha ma’lumotga qarab ish tutish islom mohiyatiga ko‘ra,
shayton yo‘liga kirish hamda yolg‘onchi bo‘lib qolish bilan barobar bo‘ladi.
CHunki bunda xabar tarqatayotgan kishining g‘arazli
maqsadini amalga
oshirishiga zamin yaratib qo‘yiladi.
Shunday ekan, dunyoning turli mintaqa va hududlarida ro‘y berayotgan
ijtimoiy-siyosiy jarayonlar, ziddiyatli to‘qnashuvlarga teran qarash hissini oshirish,
har qanday ko‘rinishdagi tahdidlarga qarshi ma’naviy-ma’rifiy
ishlarni zamon
talablari asosida tashkil etish, ayniqsa bu borada kelajagimiz
hisoblangan yosh
avlodni, bir so‘z bilan aytganda har birimiz uchun muqaddas bo‘lgan oilamizni din
niqobi ostidagi yot g‘oyalar ta’siridan asrash uchun bor kuch va
imkoniyatlarimizni safarbar etishimiz lozim.
http://hozir.org
