Davlatning dinga munosabatidagi asosiy xususiyati – bu dinning siyosatga
aralashmasligi. Zero, har qanday din, birinchi o‘rinda ma’naviy-axloqiy jihatni o‘z
ichiga oladi.
Hech qaysi din o‘zida xalqning ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy va madaniy
jihatlarining barchasini qamrab olishga da’vogarlik qilmaydi. Aks holda u din
bo‘lmay qoladi. Xuddi shu asosda O‘zbekiston Respublikasi
Konstitutsiyasining
57-moddasida diniy-siyosiy partiyalar tuzish taqiqlangan
5
.
O‘zbekiston davlatining dunyoviylik, diniy bag‘rikenglik, barcha dinlarga
bir xilda munosabat, jamiyat taraqqiyotida din bilan hamkorlik qilish xususiyatlari
ushbu tamoyil asosida amalga oshiriladi. CHunki, konstitutsiyaviy dunyoviy-
ma’rifiy davlatda vijdon erkinligi qonuni diniy e’tiqodi va dunyoqarashidan qat’i
nazar, siyosiy xohishlarini bildirishda barcha fuqarolarning teng ishtiroki
tamoyiliga rioya qiladi.
respublika bo‘yicha yagona markaziy boshqaruv organi tuzilishi mumkinligi
haqidagi qoida mutahkamlab qo‘yildi.
Shuningdek, tegishli diniy ma’lumotga ega bo‘lgan O‘zbekiston fuqarolari
diniy tashkilotlarning rahbarlari etib saylanishlari, bunday lavozimga xorijiy
fuqarolar nomzodlari Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo‘yicha qo‘mita
bilan kelishib olinishi belgilab qo‘yildi
6
.
Qonunning 9-moddasiga muvofiq diniy tashkilotlarning markaziy
boshqaruv organlari ruhoniylar va o‘zlariga zarur bo‘lgan
diniy xodimlar
tayyorlash uchun diniy o‘quv yurtlari tuzishga haqlidir.
Qonunning 5-moddasida bir konfessiyadagi dindorlarni boshqasiga
kiritishga qaratilgan xatti-harakatlar (prozelitizm), shuningdek, boshqa har qanday
missionerlik faoliyati man etiladi.
Ushbu moddaning mazmuni va ahamiyatini tushunish uchun missionerlik va
prozelitizm nima ekanini bilib olish kerak. Missionerlik – bu boshqa diniy
e’tiqodga ega bo‘lgan aholini o‘z diniga og‘dirib olishlik bo‘yicha diniy
tashkilotlar vakillari tomonidan amalga oshirilayotgan faoliyat. Prozelit – bu o‘z
dinidan kechib, boshqa dinga o‘tgan odam.
Qonunning 16-moddasiga asosan: “Diniy tashkilotlar uchun er ajratish
hamda ibodat binolari qurish tegishli ravishda Qoraqalpog‘iston Respublikasi
Vazirlar
Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari, shuningdek
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining ruxsati bilan belgilangan
tartibda amalga oshiriladi”.
Qonunning diniy adabiyotlarga tegishli bo‘lgan 19-moddasi ham bir qadar
o‘zgartirildi: “Diniy tashkilotlarning markaziy boshqaruv organlari diniy
maqsadlarga mo‘ljallangan
buyumlar, diniy adabiyotlar va diniy mazmundagi
boshqa axborot materiallarni O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlarida
belgilangan tartibda ishlab chiqarishga, eksport va import qilishga hamda
tarqatishga haqlidir”. Mazkur qoida O‘zbekiston hududiga diniy adabiyotlarning
olib kirilishini tartibga soladi.
Dostları ilə paylaş: