Kengash va majlislarni olib borish madaniyati.
Tadbirkor rahbar kengash va
majlislarni olib borish madaniyatiga ham ega bo‘lishi kerak. Kengash – jamoa fikri. Aql
zakovatini muayyan masalani muhokama etish va oqilona qaror qabul qilish maqsadida
uyushtirilgan majlisdir.
Sohibqiron Amir Temur kengash
to‘g‘ri
sida shunday deydi:
“Kengash ikki turli bo‘lur. Biri – til uchida aytilgani, ikkinchisi – dildan chiqqani. Til
uchida ay- tilganini (shunchaki) eshitardim. Dildan aytilgan maslahatni esa qalbim
qulog’iga quyardim va dilimga joylardim. Agar (g’anim ustiga) lashkar tortmoqchi
bo‘lsam, urush-yarashdan o’rtaga so‘z tashlab, amirlarim ko’ngillarining bu ikkovidan
qay biriga moyilligini bilishga intilardim. Agar yarashdan so‘z ochsalar. Buning
foydasini urush ziyoniga solishtirib ko’rardim. Agar urushga moyil bo‘lsalar, uning naf
va foydasini yarash ziyo- niga taqqoslab ko’rardim, qaysi biri foydaliroq bo‘lsa, shuni
ixtiyor qi- lardim”.
Tadbirkor rahbar faoliyatining ro’hiy-psixologik xususiyatlari
Bozor iqtisodiyoti sharoiti tadbirkor rahbarlardan tadbirkorlik va ishbilarmonlik,
boshqaruv uslublarini takomillashtirishni talab etadi. Boshqarish uslublari, asosan, ongli
ravishda muayyan maqsadlarga erishish uchun xizmat qiladi. Ular mohiyati va maqsadiga
ko’ra tarbiyaviy, moddiy rag’batlantiruvchi, ma’muriy-tashkiliy turlarga bo‘linadi.
Tarbiyaviy uslub, insonning ma’naviy takomillashishi, ruhiyatiga va boshqa
ijtimoiy xarakteriga mos ravishda tashkillashtiriladi.
Moddiy rag’batlantiruvchi uslub esa mehnat samaradorligini oshirish, mahsulot
sifatini yaxshilash uchun ishchilarni moddiy qiziqtirish maqsadida tashkil etiladi.
Ma’muriy-tashkiliy uslub
asosan jamiyat talablarini qondirishga qaratilgan
bo‘lib, ishlab chiqarish jarayoni va mehnat taqsimotini rejali olib borish uchun
qo‘llaniladi. Bu uslub ikki turda bo‘lishi mumkin: uzoq muddatga moslashtiriladigan va
bir martalik bo‘lishi mumkin. Shart- sharoitiga ko’ra, kerakli uslub qo‘llaniladi va bu
takomillashtirib boriladi. Boshqarish uslublarini takomillashtirishdan asosiy maqsad
daromadni to‘g‘ri taqsimlash, har bir ishchi, xizmatchining o‘z mehnatiga yarasha
daromad ol- ishini ta’minlashdir. Demak, boshqarish uslublarini hayotga shunday tatbiq
etish kerakki, har bir inson mehnat qilsagina, turmushi yaxshi bo‘lishiga ishonch hosil
qilsin.
Dostları ilə paylaş: |
