A b d u m a jid m a d r a im o V g a V h a r fu z a IL o V a manbashunoslik

Mavzuni mustahkamlash uchun savollar
1. Biografiya yo k i biograjik asar deganda nim ani tushunasiz?
2. Q anday biograjik xarakterga ega bo'lgan asarlarni bilasiz?
3. «M uzakkiri a l- a s ’hob» tazkirasida Shayboniylar davri to ‘g ‘risida qanday
та ’lumotlar bor?
8 -M A V Z U . A G IO G R A F IK A SA R L A R
D arsning mazmuni: 
J a m iy a t hayotidagi d i n va d in iy arb o b la rn in g roli, 
ular t o ‘g ‘risidagi m a n b a l a r h aq id a ta la b a la r g a t u s h u n c h a berish.
Reja:
8.1. Agiografik asarlarning u m u m i y xususiyatlari.
8.2. Agiografik asarlar tavsifi.
Asosiy tushunchalar: 
Tazkira, manoqib, holot, risola, shayx, im om , tasawuf, 
murid, murshid, eshon, said, xo‘ja, silsila, tariqat, rashahot, m aqom at.
8 .1 . Agiografik asarlarning umumiy xususiyatlari
M a n o q i b l a r yoki h o lo tla r yirik d in va j a m o a t arboblari va tariqat 
peshvolarining h ayoti va faoliyati, ularning k a ro m a tla ri haqidagi biografik 
a sarlardir. M a n o q i b l a r u stid a ishlash s h u n i k o ‘rsatad ik i, u la rd a o ‘ta
q im m a tli ijtim oiy-iqtisodiy, tarixiy va m a d a n i y h a y o tg a oid dalillar va 
m a ’lu m o tla r n i k o ‘p u ch ra tish m u m k i n 1. S h u n g a q a ra m a y , bu xildagi 
m a n b a la r d a n foydalanish ishini yaxshi y o ‘lga q o ‘yilgan d e b b o ‘lmaydi.
M u t a x a s s i s l a r , u m u m a n t a r i x s h u n o s - m a n b a s h u n o s l a r e ’ti b o r i g a
m a n o q ib la r va h o lo tla rn in g b a ’zilari t o ‘g ‘risida m a ’lu m o tla r keltirildi.
8.2. Agiografik asarlar tavsifi
8.2 .1 . «Tazkirayi Bug‘roxoniy»
«Tazkirayi B ug‘roxoniy» («B ug‘r o x o n n in g hay o t yo'li va aytganlari») 
A h m a d ibn S a ’d u lla a l - 0 ‘z g a n d iy q a l a m i g a m a n s u b asard ir. K ito b
* U s h b u m a v z u n i y o z is h d a B. A h m e d o v a s a rid a n q is m a n fo y d a la n ild i.
1 А х м е д о в Б .А . Ж и т и я м у с у л м а н с к и х с в я т ы х , к а к и с т о р и ч е с к и й и с т о ч н и к / /
« И с т о ч н и к о в е д ч е с к и е и з ы с к а н и я » . Т . 11. — Т б и л и с и , 1988. —С . 2 0 7 —214.
71

---

m a s h h u r Q oraxoniylardan S otuq Bug‘roxon (vafoti 955)ga bag'ishlangan. 
A sarda Uvaysiya tariqati va u n g a ergashgan toliblarning, s h u la r qatori 
S o t u q B u g 'r o x o n n i n g h a m ta r jim a i holi b e rilg a n . A s a r «U vaysiya» 
(m ashoyixlari)ning tarjimai holi» d e b h a m ataladi.
«Tazkirayi Bug'roxoniy» ilk ta riq a tla rd a n b o 'lm is h Uvaysiya ta riqati 
tarixi va O 'r t a O siyoda islom dini tarqalishi tarixini o 'rg a n is h d a m u h im
m a n b a la rd a n biri b o 'lib xizm at qiladi.
A s a r m a t n i c h o p e t i l m a g a n . Q o ' l y o z m a n u s x a l a r i O ' z R F A
Sharqshunoslik instituti xazinasida mavjud.