A b d u m a jid m a d r a im o V g a V h a r fu z a IL o V a manbashunoslik



Yüklə 6,96 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə147/187
tarix27.04.2023
ölçüsü6,96 Mb.
#107226
1   ...   143   144   145   146   147   148   149   150   ...   187
Madraimov A. Manbashunoslik

6.2.6. «Alisan ut-tavorix»
“ A h s a n u t - t a v o r i x ” 12 j i l d d a n iborat u m u m i y ta rix y o 'n a l i s h i d a
yaratilgan yirik asar bo 'lib , u n in g muallifi XVI asrda o 't g a n e ro n tarixchisi 
H asanbek Rum ludir. Tarixchi yirik harbiy sarkarda oilasiga m a n s u b bo'lib, 
bobosi A m ir S u lto n (1 539— 1540-yili vafot etgan) o 'z vaq tid a Qazvin 
h a m d a S o ujbuloq h o k im i b o 'lg a n . H a s a n b e k 1530— 1531 -yillari Q iu n
shahrida tug'ilgan, yaxshi o 'q ib t a ’lim olgan va 1541 — 1542-yildan boshlab 
otasi bilan birga qurchi b o 'lib shoh T a h m o s ib (1524— 1576)ning harbiy 
yurishlarida q a tn a s h g a n va asarida yozilgan v o q e a la rn in g k o 'p la rin i o 'z
k o'z i bilan ko'rg an .
XII jildli “A h s a n u t-ta v o r ix ” asarining faqat XI — XII jildlari saqlanib 
q o lg a n b o 'lib , u la rd a 1405—1577-yilIar orasid a E r o n d a , s h u n in g d e k , 
M o v a r o u n n a h r , H in d is to n , T urkiya, O zarb ay jo n va G u r jis to n d a b o 'lib
o 't g a n ijtimoiy-siyosiy v o q e a la r yilma-yil bayon etilgan. A sa rn in g 12- 
jildi b u t u n l a y yangi h is o b la n a d i va u aso sa n E r o n n i n g 1495—1577- 
yillardagi siyosiy tarixini o 'z ichiga oladi. A sar 1572—1577-yillarda yozib 
tugatilgan.
H a sa n b e k R u m lu n in g asarida Safaviylar sulolasiga m a n s u b sh o h la r 
t a ’riflanadi, ularning faoliyati va bosqinchilik urushlari bir to m o n l a m a
2 1 5


yoritiladi. Asarda 1495—1577-yillar orasida q o ‘shni mamlakatlar, shuningdek, 
0 ‘rta Osiyo xonliklari, Buxoro, Xiva bilan b o ‘lgan siyosiy munosabatlariga 
oid q im m a tli m a ’l u m o t l a r k o ‘p. B o b u r b ila n s h o h Ism oil o ‘rtasid a 
Shayboniylarga qarshi tuzilgan harbiy-siyosiy ittifoq, Shayboniylar bilan Eron 
shohlari o'rtasidagi X uroson uchun uzoq yillar davom etgan qurolli kurash 
va uning oqibatlari, X orazm ning XVI asming birinchi yarmidagi ijtimoiy- 
siyosiy ahvoli haqidagi m a ’lum otlar a n a shular jumlasidandir.
“A hsan u t-ta v o rix ”d a n ayrim p a rc h a la r rus va gruzin va n em is tillariga 
o'girilib, t o 'p l a m l a r d a c h o p etilgan. F orscha m atn i, inglizcha tarjimasi 
bilan birga, 1931 va 1934-yillarda C h . N . S e d d o n tarafidan H in d is to n n in g
Baroda sh a h rid a c h o p qilingan.

Yüklə 6,96 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   143   144   145   146   147   148   149   150   ...   187




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə