A. Mirzayev, A. Sotvoldiyev mashinasozlik texnologiyasi

Qo ‘zg ‘aluvchan yig ‘ishda mahsulot bir ish o‘rmdan ikkiru
va keyingilariga harakatlantirilgan holda yig‘iladi. har bir b.\ o‘midagi jarayon bir yoki bir necha ishchi tomonidan amalg.. oshirilishi mumkin. har bir ish o‘miga biriktirilgan amahi bajarish uchun kerakli bo‘lgan komplektlar (birikmalar, detallar) doimiy ravishda keltiriladi.
Statsionar yig'ish donali va mayda seriyali ishlab chiqarisr
sharoitida keng qo'llaniladi. Yalpi ishlab chiqarish sharoitida ayrim yig‘ma birikmalami tayyorlashda ham statsionar usul qo‘llaniladi. Qo‘zg‘aluvchan yig‘ish seriyali va yalpi ishlab chiqarish sharoitida qo‘l)aniladi.
Mahsulotni qo‘zg‘almas umumiy yig‘islmi uch usul yordamida amalga oshirish mumkin: amallami konsentratsiyalash amallarni qisman va to‘la differensiallash. Amallami konsentratsiyalash usuli buyig‘ish jarayonida ishtirok. etayotgan bir guruh ishchilami yoki alohida bir ishchini ixtisoslashtirmagan holda mahsulotni yig‘ishdan iborat. Bu usul donali ishlab chiqarishda qo‘llaniladi, chunki ishlab chiqarish ishchilaming malkasini yuqoriligi. moslash- sozlash ishlarining
119
ko‘pligi, yig‘ish jarayonining uzoq davom etishi va past mexnat unumdorligi va yuqori tannarhi bilan ajralib turadi.
Amallami qisman differensiyalashda guruh ishchilari o ‘z ixtisoslikJariga ega bo‘ladi (chilangarlar, elektriklar, sozlovchilar). Bundan tashqari, mahsulotning ayrim birikmalari umumiy yig‘ish joyidan tashqarida boshqa ishchilar tomonidan yig‘iladi va keyinchalik umumiy yig‘ish jarayoniga uzatiladi. Bu yig‘ish uchun sarflangan vaqtni kamaytiradi. Bu usul seriyalab ishlab chiqarish sharoitida keng qo‘llaniladi.
Amallami to la differensiyalash usuli bu yig‘ish jarayoni ayrim amallarga bo‘linishi, har bir amalni bir yoki bir necha ishchi tomonidan bajarilishi va ulami bir yig‘ish stendlaridan ikkinchisiga ketma-ket o‘tishi bilan xarakterlanadi. Agarda arnallar uchun sarflangan vaqtni moslashtirilsa va ishlab chiqarish taktiga muvofiqlantirmasa u holdaoqim li yig‘ish jarayonini tashkil etish mumkin. Masalan, samolyotlami yig‘ish.
Mahsulotlami qo‘zg‘almas yig‘ish jarayonini ulaming o‘lchamlari tuzilishiga qarab quyidagi tartiblarda amalga oshiriladi:

1. 
   bevosita sex yoki bo‘linma maydoninng bir qismida (maydonchada yig‘ish);
   
2. 
   maxsus yig‘ish stentlarida; v) fundamentda;
   

g) yig‘ish dastgohlarida;
d) chilangariik stollarida.
Ishchilaming ish o‘mi tevaragida shtiftlami qoqish uchun, teshiklar ochish, rezba qirqish kabi ishlami bajaxish maqsadida vertikal-radial-parmalash dastgohlari va qo‘zg‘almas biriktnalar hosil qilish uchun presslar bo‘lishi kerak.
Qo‘zg‘aluvchan yig‘ish shaklida transport vositalarining harakatlanishi ikki xil bo‘ladi: uzluksiz va d av riy ; konver uzluksiz holda harakatlanganda ishchi tomonidan bajariladigan amal mahsulot ish o'mining maydoniga kelganda boshlanadi. Bunday hollarda transport vositasining to‘xtash vaqti amal uchun sarflangan vaqt teng bo‘ladi. Konveyemi uzluksiz yoki davriy ravishda harakatiantirishni aniqlashda ishlab chiqarish dasturi.
120
t;ikti, yig‘ilayotgan mahsulot turi, yig‘ish ishlarining murakkabligi ular uchun sarflanadigan vaqt va shu kabi k xnologik omillar hisobga olinadi.
Qo'zg'aluvchan yig‘ish to‘g‘ri patokli va patokli bo‘lishi mumkin, To‘g‘ri patokli yig‘ishda mahsulotni u amal bu amalg« u/atish transport vositalari yordamida olib boriladi v« har bir amalda alohida ish bajarilib ular uchun sarflangan vaqt ishlab chiqarish vaqtiga moslashtirilmagan bo‘ladi. Texnologik jarayonning eng katta vaqt sarflanadigan amalsini vaqtidan ката bo‘]gan amallar, boshqa birikmalarni hosil qilish yig‘ish kornlektlarini shakllantirish kabi ishlar bilan qo shimcha ravishda yuklanadi. Ushbu ko‘rinishda yig‘ish ishlariiu tashkil qilish seriyalab ishlab chiqarish sharoitida qo‘llaniladi.
Patokli yig‘ish jarayonida har bir amalni bajarish uchui} sarflangan vaqt ishlab chiqarish taktiga moslashtirilgan boiib unga teng bo‘lishi yoki qoldiqsiz bo‘linishi mumkin boiadi. Ishlab chiqarish takti quyidagicha aniqlanadi: