581
deyilik? — deyə xəbər aldı.
Psixiatr gülümsündü:
–Yanılırsınız, — dedi. —İndi biz köhnə evin 3-cü
mərtəbəsindəyik. Bura keçməzdən qabaq siz 20-ci mərtəbədə
idiz. Təzə evin.
–Axı...
–Sizi səviyyələrin fərqi təəccübləndirir. Üçüncü mərtəbə
iyirminciylə necə bitişik ola bilər, həmi? Tavana baxmayın —
psixiatr tələbənin baxışını tutdu — iş mənzillərin
hündürlüyündə deyil. Bunlar hamısı standart evlərdir,
hündürlükləri də eynidir. Ümumiyyətlə, hər şeyləri eynidir.
Bircə o evdə zibil borusu var, bir də suyu, bizim evdəki kimi
gecə saat on ikidə kəsmirlər. Qalan hər şey eyni cürdür. Hə,
sizi başqa şey maraqlandırır. Baxışlarınızdan görürəm ki,
tamam başqa şeylər haqqında düşünürsünüz. Bizim, necə
deyərlər, qonşuluğumuzun səviyyəsi haqqında. Düzmü
tapmışam? Bax, görürsünüz! İş ondadır ki, bu evlər torpağın
müxtəlif səviyyələrində tikilib. Üçmərtəbəli bina təpənin
üstündə tikilib və odur ki, onun üçüncü mərtəbəsi düzəngahda
tikilmiş evin iyirminci mərtəbəsiylə tən gəlir. Bilmirəm diqqət
eləmisinizmi, lift bəzən qalxmır, enir. Bu isə sizin kabinəyə
hansı qapıdan girmənizdən asılıdır. Kabinənin iki qapısı var və
onun quruluşu da çox fəndlidir — kabinə öz məhvəri ətrafında
fırlanır, hər iki evə — həm köhnə binaya, həm də təzəsinə
xidmət edir. Əgər sağdakı qapıdan girsəniz o sizi aşağı
endirəcək və gəlib çıxacaqsınız 20-ci mərtəbəyə. Bu çox adamı
təəccübləndirir və hətta qorxudur. Sizə bir sirr açım — bu
qəribəlikdən ağılları çaşanlar da var. Mən özüm bir neçə
beləsini müalicə etmişəm. Doğrudur, hamını sağaltdım.
Xəstəliyin lap ilkin mərhələsi idi. Təhlükəli bir şey yox idi.
Yenə içmək istəyirsiz?
Tələbə içdi. Psixiatrla o özünü çox sakit və arxayın hiss
edirdi. Bu adamla ünsiyyətdənmi, konyakın təsirindənmi, ya
binanın tapmacalarından birinin aydınlaşmasındanmı, nə isə
downloaded from KitabYurdu.org
582
tələbə duydu ki, bütün bu gün ərzində beynini dumanlandıran
izahsız mətləblər, get-gedə durulur, izah olunur...
Psixiatr qəfildən:
–Siz hələ mənzilinizdə səyahət etməmisiniz ki? — deyə
xəbər aldı.
–Nə mənada?
–Məgər anam sizi xəbərdar eləməyib? Axı o bina
eksperimental tikintidir, cürbəcür fokusları var. Bəzi mənzillər,
o cümlədən həmin o mənim mənzilim də, lift kabinələri kimi
şaquli səmtdə hərəkət edir, yəni qalxıb-enir. Təsəvvür edirsiniz,
çox fikirləşib nə kəşf ediblər? Bütöv bir mənzil — lift. Özü də
qalxıb–düşməsi həmişə sərxoş olan çaş liftyorun kefindən
asılıdır. — Psixiatr susdu, sonra davam etdi. — Odur ki, bir
gün gözlərinizi açıb dənizi olduğundan yuxarı, ya aşağı
görsəniz mat qalmayın, — deməli, liftyor sizi gəzdirib. Anam
da ona görə xəbərdarlıq edirdi. O mənzil qalxanda, biz daha
qonşu olmuruq və o zaman həmin bağlı qapı da mənim
dəhlizimə deyil, boşluğa açılır. Qapının çöl tərəfində iki uzun
dəmir var, fikir verməmisiniz ki? Buferlərdir onlar. —İki evin
arasındakı buferlər. Bəzən mənzil qalxıb-enəndə hərəkətin
yelindən qapı öz-özünə açılır və hətta otaqdan küçəyə bir şey
düşür. Ona görə də bu qapını belə möhkəm mıxlamışıq. İndi siz
açdınız, eyib etməz, amma, ümumiyyətlə, ehtiyatlı olun.
Görürsən, düşəndə düşür də. Fikirli oldun –o, xəfif bir
təbəssümlə qədəhi göstərdi — bir qədər xumar vəziyyətdə
gəldin evə, bilmədin qapını açdın ki, qonşuya gedəsən, bəli,
tolamazlandın ordan birbaş küçəyə, təsəvvür edirsiniz, 20-ci
mərtəbədən aşağı. Adamın sağ tikəsi qulağının dibində qalar.
Anam ona görə sizə tapşırıb. Hamamda işığı saxlamağı necə,
onu sizə demədi ki? Dedi, həmi? Yazıq arvad, elə sentimental
adamdır ki... Hələ də elə bilir ki, arvadım dənizdən bu işığa
baxır. Haçansa qayıdıb gələcək... heç cür unuda bilmir onu...
Mən artıq unuduram yavaş–yavaş, amma anam heç unuda
bilmir... Nə isə... Eh, nə olur–olsun gəlin mən də bir az sizinlə
downloaded from KitabYurdu.org
583
içim, nə isə ürəyim darıxdı. Ümumiyyətlə, mən içən deyiləm.
Nə yaxşı ki, siz gəldiniz. Bilirsiz, iş öz yerində, mən yaman
çox işləyirəm, amma bəzən görürsən adam yalqızlıqdan az
qalır divara dırmaşsın. Mən hətta bəzən ürkürəm, qorxuram
tənhalıqdan... Bircə bu radio, bir də maqnitofon... Mən
müxtəlif adamların səslərini yazmışam — pıçıltılar, gülüş,
inilti, mübahisə, say… əsasən mənim xəstələrimin səsləridir.
Elmi işim üçün lazımdır mənə. Qurub qulaq asıram. Amma,
inanırsız, bəzən iş–filan üçün yox, elə özümçün, öz kefimçün
qururam. Oturub dinləyirəm. Mənə elə gəlir ki, otağım
adamlarla doludur. İndi siz gəlməmişdən bir qədər qabaq da
qurmuşdum.
Tələbə:
–Eşitdim, — dedi, — bu səsləri öz otağımdan eşidirdim.
Psixiatr tələsik:
–Siz allah, bağışlayın, — dedi, — mən bilmirdim ki, beləcə
bərkdən qurmuşam. Ağlıma da gəlməzdi ki, sizə mane ola bilər.
Axı bu evin qaydası var. Gecə elə ki, lampaların rəngi dəyişdi,
göyərdi, deməli, sakitlik vaxtıdır, radionun, televizorun səsini
qısmaq lazımdır ki, qonşulara mane olmasın. Qatarlarda olan kimi
də — gecə işığı — göy işıq. Doğrudur, sonra lampoçka yenə öz
rəngini alır, amma daha səs salmaq olmaz.
–Bəs saat?
–Hansı saat?
Tələbə hiss edirdi ki, şüuru get-gedə vahiməli bilməcələrin
torundan azad olur, açılır və indi o hər şeyi çikinə-bikinəcən
aydınlaşdırmaq, öz-özünə izah etmək istəyirdi. İstəmirdi ki, bir
qaranlıq guşə belə qalsın. Doğrudan da indi o bütün sirlərin
cavabına çataçatda idi. Bir neçə saat bundan qabaqkı müdhiş
məntiqsizlik dumanı get-gedə çəkilirdi.
Psixiatr yenidən soruşdu:
–Saat? Nədir ki?
–Niyə sizin saatınız geriyə işləyir?
Psixiatrın gülümsər baxışları birdən-birə tutuldu. O
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |