A. X. Pardayev Z. A. Pardayeva boshqaruv hisobi

5. v) Vaziyatli misollar

Misol
Oxirgi 3-4 yil mobaynida uchta xo‘jalik yurituvchi subyekt spirtsiz ichimliklar ishlab chiqarish sohasida asosiy mavqeni, aniqrog‘i bozorning 85 foizdan ko‘prog‘ini egallab kelmoqda. “A” xo‘jalik yurituvchi subyekt o‘tgan yili 411,8 mln. p.b. miqdorida mahsulot realizatsiya qilib, ikkinchi o‘rinni egallagan. Xo‘jalik yurituvchi subyekt menedjeri yangi mahsulot turini ishlab chiqarishni joriy qilmoqchi. Bunday mahsulot to‘liq bitta tsexda ishlab chiqarilishi mumkin. Yangi ishlab chiqarilishi rejalashtirilayotgan mahsulotning xarajatlari, shu vaqtgacha ishlab chiqarilayotgan “d” mahsuloti tannarxi bilan bir xilda bo‘lishi kutilmoqda.
U quyidagicha bo‘lgan:

	Dona	Xarajati
Yil boshidagi tugallanmagan ishlab chiqarish	19 260
Materiallar xarajatlari (ming p.b.)		154,2
Yil oxirigacha bo‘lgan qo‘shilgan xarajatlar (50 foizga tugallangan)		58,1
Yil oxirigacha bo‘lgan tugallanmagan ishlab chiqarish (ming p.b.da)	267
Material xarajatlari		213,6
Qo‘shilgan xarajatlar (70 foizga tugallangan)		112,1
Birlik (har birlik, bu - 24 butilka)	137814
Yil oxiridagi xarajatlar		11295,0
To‘g‘ri ish haqi xarajatlari		51738,8
Hisobdan chiqarilgan tashqi ishlab chiqarish xarajatlari		31043,3
Butilkalar (shishalar), ming dona		32896,8

O‘zgaruvchan tijorat va ma’muriy-boshqaruv xarajatlari har bir dona mahsulotga 165 p.b.ni tashkil qilgan. Doimiy tijorat va ma’muriy- boshqaruv xarajatlari bir donaga 75 p.b..

Qolgan ikki xo‘jalik yurituvchi subyektning birinchisi bir dona mahsulotni 600 p.b.da, ikkinchisi 593 p.b.da sotmoqda. Bu yili barcha xarajatlarning 10 foizga o‘sishi kutilmoqda.

Xo‘jalik yurituvchi subyekt kamida 12 foiz rentabellikka erishmoqchi (xarajatlarga nisbatan).


Talab qilinmoqda:

• Mahsulotga bahoni belgilashda qaysi omillarni e’tiborga olish lozim?

  
  
• 
  
  FIFO usulidan foydalanib:
  

1. bir dona ishlab chiqilgan mahsulotning umumiy tannarxini;

   
   

2. bir dona ishlab chiqilishi rejalashtirilgan mahsulotning umumiy tannarxini hisoblash;

   
   

   • Yangi mahsulotning bir donasi bahosini qaysi oraliqda belgilash maqsadga muvofiq. Nima uchun?

     
     

2.