Abdulla Qodiriy nomidagi Jizzax davlat pedagogika Universiteti O’zbek tili va adabiyoti fakulteti 615-20(406)guruh talabasi Abduhakimova Lobarning Adabiyotshunoslik nazariyasi fanidan tayyorlagan taqdimoti

"Poetika": maqsadlari, vazifalari, mazmuni

"Poetika" Aristotel qisqacha vaqt adabiy nazariyalarini sarhisobi va bir qator belgilaydi estetik standartlari. Bu drama uchun butunlay bag'ishlangan risola emas. U erda dastlab u ikki qismdan iborat deb taxmin qilish sababi, lekin birinchi saqlanib emas. Ayni paytda, eng keng tarqalgan nazariyasi qo'lyozmaning birinchi yarmida komediya batafsil tahlil amalga oshirildi, deb. Aristotel asarlarining boshida muddatli "poetikasi" uning ta'birini beradi. Har qanday san'at, deydi u, ya'ni taqlid tabiati, mimesis asoslangan. she'riyatining barcha turlari, Aristotel ko'ra, uch xususiyatlari bilan bir-biridan ajratiladi:

Poetika asari

• 1. Ular unsurlar bilan har qanday ishlab chiqarish.
• 2. Bu turli yo'llar bilan amalga oshiriladi.
• 3. Shunga ko'ra, turli usullari ijro etish paytida ishlatiladi.

• og'zaki ijodi asosan adabiyot va metr foydalanadi Holbuki, masalan, avletika va kifaristika uchun, uyg'unlik va marom asosida. Nazm shakllari ham taqlid turlari qarab farq qilishi mumkin: bir doston - bu o'tgan narsalar ob'ektiv hikoya emas, lyrics rivoyat sub'ektiv taassurotlari asosida, drama dinamikasi voqealarni tasvirlaydi

FAROBIY ARISTOTELNING ,,POETIKA” asariga sharh yozdi. Ularning soni ikkita. Biri ,,SHE’R SAN’ATI” , ikkinchisi ,,SHOIRLARNING SHE’R YOZISH SAN’ATI QONUNLARI HAQIDA” deb nomlanadi.

, ,POETI KA’ ’ IX a srda suryoniy tiliga , 930 -yilla rda arab tiliga ta rjim a qilingan edi .

• ABU ALI IBN SINO ,,POETIKA’’ GA oid sharhni ,,She’r san’ati’’ deb nomlagan. U ,,PORTIKA’’ni sharhlasa ham arab, fors-tojik va turkiy xalqlar poeziyasiga ham to’xtaladi.

•  Aristokl (eramizdan avvalgi 428–347 yillar)ning shogirdi sanagan, dunyoning ko‘p mamlakatlarini zabt etgan mashhur sarkarda Aleksandr Makedonskiy (eramizdan avvalgi 356–323 yillar)ga ustozlik qilgan Aristotel Sharqda “Arastu” nomi bilan shuhrat qozongan. Uning ustozi Aristokl esa “Aflotun” deb ulug‘langan. Aflotun ham, Arastu ham ulardan keyingi allomalar ham “ustoz” deb e’zozlagan Sokrat (eramizdan avvalgi 470 – 399 yillar) bo‘lsa, “Suqrot” deb sharaflangan. G‘arbliklar ham Sharq allomalari ismiga xuddi shu tarzda “tahrir” kiritib, ularni o‘ziniki qilib olishgan. Yevropada Ibn Sino (980–1037 yillar) “Avitsenna”, Ibn Rushd (1126–1198) “Averroes”, Abu Abbos Ahmad Farg‘oniy (vafoti 860 yil) “Alfraganus” va h.k. Muhammad ibn Muso Xorazmiy (780–850) “Algorezmus” deb ulug‘langan. Ibn Sino asarlari o‘quv yurtlarida tibbiyot bo‘yicha tayanch manba sifatida o‘qitilgan bo‘lsa, Ibn Rushdning diniy va falsafiy qarashlari asosida G‘arbiy Yevropada “averroizm” degan falsafiy-estetik ta’limot vujudga kelgan.