Agjencia për mbrojtjen e mjedisit të kosovëS
Yüklə 2,16 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Instituti për Planifikim Hapësinor
- Konteksti i gjerë
- Lista e çështjeve të identifikuara
Plani Hapësinor për Parkun Kombëtar “Bjeshkët e Nemuna”
Instituti për Planifikim Hapësinor
46 •
Në Samitin për Tokën, të mbajtur në vitin 1992 në Rio de Zhaneiro, liderët botëror u morën vesh për një strategji gjithëpërfshirëse për „zhvillimin e qëndrueshëm”. Njëra prej marrëveshjeve kryesore që kanë dalë nga Samiti ka qenë Konventa për Diversitetin Biologjik. Kjo konventë i obligon shtetet që e kanë ratifikuar atë që të nxjerrin ligje dhe akte tė tjera juridike përmbajtjesore për mbrojtjen e mjedisit dhe të aplikojnë sistematikisht përgjegjësinë ndaj shkatërruesve dhe përgjegjësve për mjedisin jetësor. •
mbrojtjen, menaxhimin dhe planifikimin e peisazheve në Europë. Ajo është pjesë e punës së Këshillit të Europës për trashëgiminë natyrore dhe kulturore, planifikimin hapësinor, mjedisin dhe vetëqeverisjen vendore. Shqetësimi për zhvillim të qëndrueshëm, i shprehur në konferencën e Rio de Zhaneiros, e bën peisazhin element shumë të rëndësishëm në krijimin e një balanci ndërmjet ruajtjes së trashëgimisë natyrore dhe kulturore si reflektim i identitetit dhe diversitetit europian dhe përdorimit të saj si burim ekonomik i aftë të gjenerojë vende pune në kuadrin e zhvillimit të turizmit të qëndrueshëm. •
Konventa për mbrojtjen e trashëgimisë arkitekturore të Europës - Granada 1985, ka për qëllim mbrojtjen e trashëgimisë arkitekturore e cila përbën shprehjen e pazëvendësueshme të pasurisë dhe diversitetit të trashëgimisë kulturore të Europës, është njëra nga dëshmitë e së kaluarës sonë dhe bartjes tek gjeneratat e ardhshme. Përveç kësaj konventa synon përmirësimin e mjedisit urban dhe rural me përfshirjen e trashëgimisë në politikat e planifikimit urban dhe rregullimit të mjedisit që do të rezultojë me zhvillim ekonomik, social dhe kulturor të shteteve të Europës. •
Konventa e Espoos e vitit 1991 që ka hyrë në fuqi në vitin 1997 e që ka të bëjë me vlerësimin e ndikimit në mjedis në kontekstin ndërkufitar, i obligon shtetet që e kanë ratifikuar atë, që ta bëjnë këtë vlerësim për aktivitete të caktuara qysh në fazat e hershme të planifikimit. Shtetet duhet ta njoftojnë njëra tjetrën dhe të konsultohen nëse implementimi i ndonjë projekti do të mund të kishte ndikim të pafavorshëm në mjedisin e hapësirës ndërkufitare. •
Konventa e Lluganos e vitit 1993 për detyrimet civile për dëmet që rezultojnë nga aktivitetet e rrezikshme për mjedisin jetësor i obligon ratifikuesit e kësaj konvente për kompensimet që palët dëmtuese duhet t’ua bëjnë palëve të dëmtuara për dëmet në mjedisin jetësor e gjithashtu i obligon për sigurimin e mjeteve për mbrojtje dhe për kthimin në gjendjen e mëparshme. •
florës e faunës së egër e vitit 1992 i përcakton masat që duhet t’i ndërmarrin shtetet anëtare të Këshillit të Evropës në mënyrë që të ruhen habitatet natyrore, flora dhe fauna e egër. •
Sipas koncepteve të UNESCO-s, konventave dhe standardeve të BE-së, zhdukja e llojeve bimore dhe shtazore si dhe prerjet ilegale të pyjeve janë humbje e trashëgimisë natyrore të parkut. Në drejtim të mbrojtjes, ruajtjes dhe zhvillimit të një trashëgimie të pasur natyrore, autoritetet duhet të punojnë në rritjen e vetëdijes për vlerat e saj.
Ligji për Planifikim Hapësinor përmban parimin për zhvillimin e qëndrueshëm dhe tani është koha që të gjitha parimet që përmban ky ligj, pastaj standardet, konventat dhe agjendat e ndryshme të përkthehen në veprime konkrete dhe të reflektohen në menaxhim. Zbatimi i ligjeve në fuqi dhe i konventave ndërkombëtare do të kontribuojë në zvogëlimin e problemeve mjedisore dhe të trashëgimisë kulturore në Parkun Kombëtar ,,Bjeshkët e Nemuna’’. Ligjet relevante me sfidën në fjalë e të cilat duhet të zbatohen janë: •
•
Ligji për mbrojtjen e natyrës, •
Ligji për Parkun Kombëtar “Bjeshkët e Nemuna”, •
Ligji për pyje, •
Ligji për mbrojtjen e tokave bujqësore, •
Ligji për mbrojtjen e ujërave, •
Ligji për mbrojtjen e ajrit nga ndotja, •
Ligji për mbeturina, •
Ligji për kimikate, •
Ligji për parandalimin dhe kontrollin e integruar të ndotjes, •
Ligji për vlerësimin strategjik mjedisor, •
Ligji për mbrojtje nga rrezatimi jo-jonizues, jonizues dhe sigurinë nukleare, •
Ligji për mbrojtjen nga fatkeqësitë natyrore dhe nga fatkeqësive tjera, •
Ligji për mbrojtje nga zjarri, •
Ligji për trashëgiminë kulturore, •
Ligji për zonat e veçanta të mbrojtura Cilat janë mundësitë e identifikuara? Konteksti i ngushtë – Për mbrojtjen e mjedisit dhe të të gjitha vlerave të parkut do të duhej të ndërmerren hapa konkret si: •
•
Përpilimi i planit menaxhues të parkut; •
Hulumtimet për gjendjen aktuale të biodiversitetit, prerjeve ilegale, fatkeqësive, ndotjeve në park; •
Nënshkrimi i konventave ndërkombëtare për mbrojtjen e natyrës; •
Zbatimi i legjislacionit relevant në park Konteksti i gjerë - Parku dallohet me zona me vlera të veçanta natyrore, hidrografi, pyje, kullosa, livadhe dhe biodiversitet jo vetëm në Kosovë por edhe më gjërë. Zonat e ndjeshme natyrore dhe zonat tjera të vlefshme nuk mund të trajtohen në izolim, meqë ndikimi i këtyre zonave është më i gjërë. Përveç trendeve lokale nga komunat ku ka shtrirje Parku dhe dinamikës rajonale (shtrirja e Bjeshkëve të Nemuna edhe në shtetet fqinje Shqipëri dhe Mal të ZI), ndryshimet globale në Ballkan dhe më gjërë, gjithashtu ndikojnë në mjedisin e hapur, si dhe menaxhimin e mbrojtjen natyrore, në veçanti në zonën a parkut. Si do t’i qaset Kosova ndryshimeve globale me ndryshimin fiziko- gjeografik, biologjik etj. dhe si do të mund të ndihmojë në përpjekjet ndërkombëtare për të trajtuar këtë problem, është sfidë në kontekst më të gjërë? Lista e çështjeve të identifikuara •
Mungesa e menaxhimit dhe koordinimit të masave dhe aktiviteteve në park;
•
Degradimi i pyjeve; •
Rrezikimi i biodiversitetit; •
Fatkeqësitë natyrore (erozioni, ortiqet, zjarri, smundjet); •
Shfrytëzimi joracional i kullosave; •
Mungesa e inventarizimit të llojeve bimore dhe shtazore; •
Mungesa e publikimit te llojeve specifike natyrore; •
Gjetja dhe shfrytëzimi i masave hidroteknike, bujqësore dhe biologjike si mundësi; •
Ndotja e ujit në zonat me potencial të zhvillimit të turizmit; •
Objektet me trashëgimi kulturore brenda dhe në afërsi të parkut; •
Prezenca e Zonave të veçanta të mbrojtura në kudër të parkut si: Patriarkana e Pejës dhe Manastiri i Deçanit; •
→ Ndërtimet e paplanifikuara Yüklə 2,16 Mb. Dostları ilə paylaş:
|