Ağstafa Rayonu üzrə İqlim Dəyişmələrinə Adaptasiya və Təbii Fəlakət Risklərinin Azaldılmasına dair Fəaliyyət Planı (2014-2020)

4.  Torpağın yaxşılaşdırılması üçün bir sıra pilot tədbirlərin həyata keçirilməsi, 

məsələn: Torpaq sürüşməsi: yamacların bərkidilməsi üçün biomühəndislik 

tədbirləri; Sel: sel sularına məruz qalmış  dərələrin təmizlənməsi yaxud drenaj 

sistemlərinin inşası; Dolu: dolu əleyhinə qurğuların inşaası; Daşqın: torpaq 

bəndləri, sədlərin çəkilməsi; Yanğınlar: yanğından mübarizə planları, fövqəladə 

hallarla mübarizə əməkdaşlar üçün xüsusi geyimlər; 

Rayonun  ən çox riskli ərazilərində risklərin 

azaldılması üçün müvafiq tədbirlərin 

görülməsi 

 

1.  Yerli maraqlı  tərəflərə (fermerlər, yerli orqanlar, uşaqlar)  ətraf mühitin 

mühafizəsi, çirklənməsi və çirklənmələrin mənfi təsirlərinə dair təlimlər 

2.  Ekoloji müdafiə ilə bağlı informativ materialların (broşürlar, kitabçalar, 

təlimatlar) hazırlanması 

3.  Ekoloji müdafiə (tullantıların emalı, çirklənmə) ilə bağlı  məsələlər üzrə 

məlumatlılığın artırılması üçün kommunikasiya fəaliyyətləri (TV, radio verilişləri 

və ictimai elanlar, toplantılar və s.) 

4.  Yerli  əhali və  məktəb  şagirdlərinin iştirakı ilə ekoloji təmizlik məqsədilə 

tədbirlərin həyata keçirilməsi 

Yerli icmanın  ətraf mühitin mühafizəsinə dair 

məlumatlılığı artırılmış və praktik təcrübələrlə 

(ətraf mühitin çirklənmədən təmizlənməsi) 

zənginləşdirilmişdir. 

 

 

5.  Rayonun pilot ərazilərində kanalizasiya sisteminin bərpası 

6.  Tullantıların atılmasının sistemləşdirilməsi üçün pilot layihələrin həyata 

keçirilməsi (zibil qabları ilə təchiz etmə və tullantıların toplanması)  

Şəmkirnın pilot ərazilərində tullantıların emalı 

ilə bağlı bir sıra fəaliyyətlərin həyata 

keçirilməsi 

İçməli suyun 

keyfiyyətinin artırılması 

III. Ekoloji çirklənmə 

gücləndirilmişdir 

Cədvəl 5: Şəmkir rayonunda müəyyən edilmiş adaptasiya tədbirləri 

6. Şəmkir rayonunda müəyyən edilmiş fəaliyyətlər üzrə xərc-gəlir təhlili 

Şəkil 1-də təqdim olunmuş 6-cı Addımın həyata keçirilməsi icbari xarakter daşımır və vaxt məhdudiyyəti hallarında YİQ üzvləri tərəfindən icra olunmaya bilər. Bununla 

belə, bu addım iqtisadi, sosial və ekoloji xərclər/riskləri (Cədvəl 6) və faydaları (Cədvəl 7) kəmiyyət şəklində təsvir etməklə, və xərc/faydaları ən yüksək (5) və ən aşağı (1) 

olaraq sıralamaq və  hər bir fəaliyyət üzrə balları toplamaqla Cədvəl 5-də müəyyən edilmiş strateji adaptasiya fəaliyyətlərinin dəyərli investisiya olub-olmadıqlarını 

müəyyən etməyə imkanı verir. Toplanmış bu ballardan sonradan 7-ci addımda istifadə edilir. 

Məsələn, Cədvəl 6-da (xərc təhlili) sadalanan fəaliyyətlərdən ən çox iqtisadi xərclər pilot layihələrin icrasına dair fəaliyyətlərə şamil edilir. Bu eynilə sosial xərclərə şamil 

edilir; belə ki, zəruri adaptasiya fəaliyyətləri üçün bəzi vəsaitlərin donorlara (beynəlxalq/yerli təşkilatlar, hökumət vəsaitləri) geri qaytarılması riski mövcuddur. Buna 

baxmayaraq,  Cədvəl 7 (faydaların təhlili) yerlərdə layihənin faktiki icrasına dair fəaliyyətləri, eləcə də Şəmkir rayonu əhalisi üçün digər fəaliyyət növləri ilə müqayisədə 

ən yüksək faydaları əks etdirir (məsələn, təlimlər, kommunikasiya və ictimai məlumatlandırma, maraq doğuran mövzulara dair informativ materialların hazırlanması, və s. 

). 

Xərclər 

Fəaliyyət 

İqtisadi 

# Sosial 

# Ekologiya 

# Digər # 

Cəmi 

1. 

İDA baxımından dayanıqlı  kənd təsərrüfatı ilə bağlı 

innovativ yanaşmalara (su resurslarının qorunması, 

küləkdən qoruyan meşə zolağının bərpa edilməsi və 

aidiyyatı  məsələlər də daxil olmaqla) dair yerli maraqlı 

tərəflər üçün (fermerlər, yerli orqanlar və s.) təlim

 

İştirakçıların nəqliyyat xərci, 

təlimçinin xərci, təlim yerinin 

icarəsi 

3 

İştirakçılar təlimdə iştirak etməyə 

bilərlər 

3  

1  

 

1 

8 

 

9 

---

2. 

İDA və  kənd təsərrüfatına (su resurslarının qorunması, 

küləkdən qoruyan meşə zolağının bərpa edilməsi və 

aidiyyatı 

məsələlər də daxil olmaqla) dair 

məlumatlandırıcı materialların (broşürlər, kitabçalar, 

təlimatlar) hazırlanması

 

Ekspert, dizaynerin, nəşr 

materialları xərci 

3  İştirakçılar maraqlı olmaya bilərlər  2  

1  

1 

7 

3. 

Kənd təsərrüfatı  və  İDA dair məsələlər (su resurslarının 

qorunması, küləkdən qoruyan meşə zolağının bərpa 

edilməsi və aidiyyatı  məsələlər də daxil olmaqla) haqda 

məlumatlılıq səviyyəsini artırılması 

məqsədilə 

kommunikasiya fəaliyyətləri (TV, radio verilişləri və 

ictimai elanlar, toplantılar və s.)

 

İşçi vaxtı; KİV xərcləri 3 

İştirakçılar maraqlı olmaya bilərlər  2  

1  

1 

7 

4. 

Dayanıqlı kənd təsərrüfatı təcrübələrini nümayiş etdirmək 

üçün bir sıra pilot layihələrin (məs., üzvi bioloji 

maddələrdən istifadə edərək məhsul istehsalı, növbəli 

əkin, münbitliyin artırılması üçün soxulcanlardan istifadə, 

mulçalama texnologiyası, və s.) icra edilməsi

 

İşçi vaxtı; Büdcə xərcləri; 5 

Donorlar resurs ayırmaya bilər; 

ixtisaslı ekspertlərin olmaması 

4 

Layihənin qeyri-müvafiq 

icrası səbəbindən ekoloji 

deqradasiaya səbəb ola 

bilər 4 

Təkrarlana bilən 

yanaşma olmaya 

bilər 

2 15 

5. 

Suvarma üzrə innovativ pilot layihələrin icrası (məs., 

sudan səmərəli istifadə üçün püskürmə yaxud damcılı 

suvarma)

 

İşçi vaxtı; Büdcə xərcləri; 5 

Donorlar resurs ayırmaya bilər; 

ixtisaslı ekspertlərin olmaması 4 

Layihənin qeyri-müvafiq 

icrası səbəbindən ekoloji 

deqradasiaya səbəb ola 

bilər 4 

Təkrarlana bilən 

yanaşma olmaya 

bilər 

2 15 

6. 

Şəmkirda suvarma sisteminin inşası/bərpası

 

İşçi vaxtı; Büdcə xərcləri; 5 

Donorlar resurs ayırmaya bilər; 

ixtisaslı ekspertlərin olmaması 

4 

Layihənin qeyri-müvafiq 

icrası səbəbindən ekoloji 

deqradasiaya səbəb ola 

bilər 4 

Təkrarlana bilən 

yanaşma olmaya 

bilər 2 

15 

7. 

Meşə zolağının bərpası üçün bir sıra pilot layihənin icrası 

(meşələrə dair digər layihələr: meşələrin bərpası, tinglik, 

elektrikli simli çəpərlərin çəkilməsi, və s.)

 

İşçi vaxtı; Büdcə xərcləri; 5 

Donorlar resurs ayırmaya bilər; 

ixtisaslı ekspertlərin olmaması 

4 

Meşələrin qırılması davam 

edə bilər 

4 

Təkrarlana bilən 

yanaşma olmaya 

bilər 

2 15 

8. 

Alternativ enerji mənbələrindən istifadə (məs., günəş 

panelləri, enerjiyə qənaət edən sobalar və s.)

 

İşçi vaxtı; Büdcə xərcləri; 5 

Donorlar resurs ayırmaya bilər; 

ixtisaslı ekspertlərin olmaması 4 

Meşələrin qırılması davam 

edə bilər 4 

Təkrarlana bilən 

yanaşma olmaya 

bilər 2 

15 

1. 

TFRA ilə bağlı yerli maraqlı tərəflər (məs., müəllimlər və 

məktəb şagirdləri) üçün təlim

 

İştirakçıların nəqliyyat xərci, 

təlimçinin işə alınması, təlim 

yerinin icarəsi 3 

İştirakçılar təlimdə iştirak etməyə 

bilərlər 

3  

1  

1 

8 

2. 

Təbii Fəlakət Rİsklərinin Azaldılması (TFRA)/Təbii 

Fəlakət Risklərinin İdarəçiliyi (TFRİ) ilə bağlı informativ 

materialların (broşürlar, kitabçalar, təlimatlar) 

hazırlanması

 

İştirakçıların nəqliyyat xərci, 

təlimçinin işə alınması, təlim 

yerinin icarəsi 

3  İştirakçılar maraqlı olmaya bilərlər  2  

 

1  

 

1 

7 

3. 

TFRA bağlı məsələlər üzrə məlumatlılığın artırılması üçün 

kommunikasiya fəaliyyətləri (TV, radio verilişləri və 

ictimari elanlar, toplantılar və s.)

 

İşçi vaxtı; KİV xərcləri 3 

İştirakçılar maraqlı olmaya bilərlər  2  

 

1  

 

1 

7 

 

10 

---