Andijon davlat universiteti kurbanova durdona salaxitdinovna gimnastika va uni o

 Dastlabki tanlovning mazmuni quyidagilardan iborat (1-sxema): 
1.
 
Nomzodning salomatligi va funksional imkoniyatlari. 

---

43
 
 
2.
 
Gimnastikachining tashqi ko’rinishi va kelajagining bahosi. 
3.
 
Jismoniy qobiliyatlariga berilgan baho – ularning darajasi, o’sish tempi 
va perspektivaning rivojlanishi. 
4.
 
Texnik perspektiva bahosi – texnik bilimlarni va ko’nikmalarni egallash 
tezligi va sifati. 
5.
 
Motivatsion  –  irodaviy  xususiyatlarga,  ya’ni  yuqori  muvafaqqiyatlarga 
erishishga intilish, komillikka intilish, chidam va boshqalar kiradi. 
6.
 
O’ziga xos qobiliyat – egiluvchanlik, raqqosalik, ehtirosliylik. 
1-sxema 
Badiiy gimnastikaning tanlov sxemasi 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Sog’lig’i to’g’risidagi  ma’lumotni dastlab yashash  joyidagi  shifokor beradi, 
keyinchalik jismoniy tarbiya va sport dispanseri shifokori beradi. Tashqi ko’rinishga 
bahoni  dastlab  boshlang’ich  tanlov  bosqichida  murabbiy  beradi  va  u  tanlov  uchun 
javobgar  hisoblanadi.  Maxsus  tanlov  bosqichida  maktab  pedagogika  kengashi, 
keyinchalik terma jamoa murabbiyi mas’ul hisoblanadi. Bu masalada aniq mezonlar 
yo’q,  lekin  ba’zi-bir  tavsiyalarni  berish  mumkin:  tanlovda  muskuli  astenik  tipdagi, 
tor  bo’ksali,  ingichka  suyakli,  oyoq-qo’li  va  bo’yni  uzun,  mushaklarining  shakli 
uzun, yo’g qatlami bo’lmagan qizlarni tanlash maqsadga muvofiqdir. Agar bolaning 
Terma jamoaga 
tanlov 
Tabiiy saralash 
 
Guruhdagi mashqlar 
Sun
’
iy saralash 
D
astlabki bosqich 
maxsus tanlov 
 
Boshlang’ich  
tanlov 
 
Individual musobaqa 
Asosiy bosqich 

---

44
 
 
qomati  proporsional,  yoqimli  ko’rinishga  ega  bo’lsa,  shuni  hisobga  olish  kerakki, 
bolaning qomati, kattalarnikidek emas, u “xunuk o’rdakcha”dan go’zal «oq qushga» 
aylanishi, 
“qo’girchoq” 
qiz 
esa, 
aksincha 
bo’lishi 
ham 
mumkin. 
Gimnastikachilarning  jismoniy  va  texnik  perspektivalarini  boshlang’ich  bosqichda 
tajribali murabbiy vizual ko’rish orqali aniqlashi mumkin.  
Yosh  murabbiy  bo’lsa  mutaxassislar  taklif  etgan  testlardan  foydalanishi 
mumkin:  J.Ye.  Flrileva  (1978),  M.V.  Pristavkina  (1987),  N.A.  Ovchinnikova, 
Ye.V. Biryuk (1991) va boshqalar.  
Maxsus tanlov bosqichida pedagogik nazoratning majmua turi o’tkazilishi 
kerak. Ular quyidagilardan iborat:  
1. Morfologik (tashqi) ma’lumotlar (2-jadval); 
2. Jismoniy tayyorgarlik; 
3. Xoreografik tayyorgarlik; 
4. Texnik tayyorgarlik; 
5. Musobaqaviy dasturlarning kompozitsiyasi va mazmuni; 
6. Funksional tayyorgarlik; 
7. Motivatsion-irodaviy hususiyatlar. 
2-jadval 
Morfologik ma’lumotning bahosi 
№ 
Baholash 
Talab 
Qo’shimcha 
1 
Bo’y uzunligi 
7-8 yosh 118-130 
sm
 
9-10 yosh 128-140 
sm
 
11-12 yosh 135-155 
sm
 
13-14 yosh 150-160 
sm
  
15-16 yosh 156-166 
sm
 
17-18 yosh 158-168 
sm
  
Har  bir  ortiqcha  yoki 
yetmagan 
sm 
–
qo’shimcha 1,0 ball,  
0,5 
sm
 – 0,5ball 
2 
Tana 
og’irligi 
(indeks  bo’yicha 
120-125 
sm
 – 2-5 
126-130 
sm
 – 6-8 
Har 
qaysi 
ortiqcha 
kilogram  vazn  uchun  –

---

45
 
 
Broko):  og’irlik-
(bo’y-100) 
131-135 
sm
 – 9-10 
136-140 
sm
 – 11-12 
141-146 
sm
 – 13-14  
146-150 
sm
 – 15-16 
151-155 
sm
 – 17-19 
156-160 
sm 
– 20-16 
161-165 
sm
 – 21-15 
166-170 
sm 
– 22-14  
qo’shimca 1,0 ball,  
100 
gr
 – 0,1ball 
3 
Proporsionallik