Ankara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ

123 
davacı, tanık anlatımları, zabıta araştırması, nafaka, icra ve ceza dosyaları…gibi daha 
bir çok ispat aracına başvurabilecektir.
489
 
Yer ve zaman gösterimli, somut olgu ya da olay içerikli ve görgüye dayanan 
ve  birbiriyle  çelişmeyen  tanık  anlatımlarının  önemli  bir  delil  olduğu  gerçeği  herkes 
tarafından  bilinmekle  birlikte,  biz  burada  esas  olarak  eşler  arasında  görülen  ve 
görülmekte  olan  nafaka,  nafaka  artırım  davaları  ile  nafakanın  tahsiline  ilişkin  icra 
dosyalarının  ortak  hayatın  yeniden  kurulamaması  davalarındaki  rolüne  değinmek 
istiyoruz.  Zira  eşlerden  birinin  sürekli  ve  düzenli  olarak  tedbir  ya  da  yoksulluk 
nafakası  alması  ve  bu  durumun  da  icra  kayıtlarından  kuşkuya  mahal  vermeyecek 
şekilde  anlaşılması  halinde,  evlilik  birlikteliğinin  devam  ettiğine  ilişkin  tanık 
anlatımlarına  değer  verilmeyecektir.
490
  Eşlerden  birinin  birlikte  yaşadığı  ve  ortak 
hayatı  yeniden kurduğu eşi için icra veznesine nafaka yatırması ve bu paranın diğer 
eşçe  alınması,  hayatın  olağan  akışına  uygunluk  göstermeyeceğinden,  hâkimin  ilgili 
nafaka ve icra dosyalarını getirerek gerekli incelemeyi yapması gerekir.
491
 
Davalı  davacının  iddia  ettiği  gibi,  3  yıldır  bir  araya  gelmediklerini  ve  ortak 
yaşamın  yeniden  kurulamadığını  kabul  veya  ikrar  ederse,  bu  beyan  ile  fiili  ayrılık 
vakıası  ispat  edilmiş  sayılacak  mıdır,  yoksa  TMK’nin  184/3  maddesi  gözetilerek, 
davacıdan söz konusu vakıayı delil ile ispat etmesi istenecek midir? 
Bu konuda Yargıtay 2 HD ile Yargıtay HGK’nin içtihatları arasında farklılık 
bulunmaktır. Şöyle ki, 2 HD kararlarına göre, fiili ayrılık olgusunun davacı tarafından 
delil  ile  kanıtlanması  gerekir.  Y  2  HD’nin  23.09.1993  tarih  ve  7098/8174  sayılı 
kararında bu durum şöyle ifade edilmiştir: “Dava, Medeni Kanun’un 134/son (TMK. 
Md.  166/son)  maddesine  dayanılarak  açılmıştır.  Cevap  layihasında,  davanın  reddi 
                                                                                                                                                                     
edilemediği  takdirde  hakimin  boşanmaya  karar  vereceğini  belirtmiştir(Bkz.  Öztan, 
(Değişiklikler), s. 135). 
489
   Ayrıntılı bilgi ve örnek Yargıtay kararları için bkz. Gençcan, s. 647 vd.
 
490
   Y  2  HD,  24.1.2008,  5525-491:  “Kocanın  açtığı  boşanma  davası  redle  sonuçlanmış  ve 
20.12.2001’de  kesinleşmiştir.  Bu  dosya  ile  kadına  nafaka  da  takdir  edilmiştir.  Aradan  üç  yıl 
geçtikten sonra bu dava 4.2.2005’te açılmıştır. Kadın tarafından reddedilen boşanma davasındaki 
nafaka 10.1.2002’de icraya konulmuş, 3.9.2004 tarihine kadar nafaka tahsil edilmiş, takip devam 
edilmiştir. İcra takibine ilişkin bu bilgiler karşısında davalı tanıklarının aksi yöndeki beyanlarına 
değer verilemez…o halde davanın kabulü gerekirken reddi doğru olmamıştır.”(Gençcan, s. 652, 
dn. 2344).
 
491
   Gençcan, s. 653.
 

---

124 
istenmiş,  9.3.1993  günlü  duruşmada  davalı  vekili,  “retle  sonuçlanan  boşanma 
davasından  sonra  eşler  bir  araya  gelmemişler”  demiştir.  Boşanma  davasında  ikrarın 
kural olarak hakimi bağlayıcı olmadığı ve boşanma davasının delillerle kanıtlanması 
gerektiği  göz  önüne  alınmadan;  davalı  vekilinin  ikrarının  HUMK  151/son 
maddesince  davayı  sonuçlandırıcı  nitelikte  bir  ikrar  olmadığı  düşünülmeden 
boşanmaya karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.”
492
 
Yargıtay HGK ise, fiili ayrılık olgusuna ilişkin davalının veya vekilinin ikrar 
veya kabul beyanının hukuki sonuç doğuracağını benimseyerek, bu tür beyanları esas 
olarak  boşanmaya  karar  veren  ilk  derece  mahkemesinin  kararını  onamıştır.  Y  HGK 
15.3.1995  tarih,  2-26/171  sayılı  kararına  göre:  “...Önce  görülen  şiddetli  geçimsizlik 
hukuksal  nedenine  dayalı  boşanma  davasında  verilen  red  kararı  12.2.1991  tarihinde 
kesinleşmiştir. Temyize konu dava ise redden itibaren ve 3 yıllık süre geçtikten sonra 
25.2.1994  tarihinde  açılmıştır.  TMK’nin  134/son  uygulamasında  davanın  kabul 
edilebilmesi için yasanın amaçladığı biçimde üç yılı aşan bir süre içerisinde müşterek 
hayatın  yeniden  kurulamaması,  fiili  ayrılık  vakıasının  gerçekleşmiş  olması  gerekir. 
Taraflar arasında temyize konu davadan önce açılıp görülen ve redle sonuçlanan iki 
boşanma  davası  ile  üç  nafaka  davası  mevcuttur.  Bu  dosyalar  temyize  konu  davanın 
muhakemesi  aşamasında  getirilmiş  durumdadır.  28.3.1994  günlü  duruşmada  davalı 
vekili  açıkça  “retle  sonuçlanan  boşanma  davasından  sonra  eşler  bir  araya 
gelmemişlerdir,  takdir  mahkemenindir”  demiş  ve  beyanı  duruşma  tutanağına  aynen 
alınarak  imzası  ile  teyit  ettirilmiştir.  Getirtilen,  taraflar  arasında  önce  görülüp 
kesinleşmiş  dava  dosyaları  içeriği  ve  fiili  ayrılık  vakıasına  ilişkin  olarak  davalı 
vekilinin  aksi  kanıtlanamayan  beyanı  karşısında  TMK’nin  134/son  maddesindeki 
koşulların gerçekleştiğinin kabulü gerekir.”
493
 
Tutumlu,
494
  redle  sonuçlanan  davanın  kesinleşmesinden  itibaren  üç  yıl 
boyunca  evlilik  birliğinin  yeniden  kurulamadığı,  eşlerin  bir  araya  gelmediği 
vakıasının her iki tarafça ifade ve kabul edilmesine rağmen, davacıyı delil ile ispata 
zorlamanın TMK’nin 184/3. maddesinin şekli ve katı bir yorumu anlamına geleceğini 
                                                           
492
   (KAZANCI BİLİŞİM, İÇTİHAT BANKASI).
 
493
   (KAZANCI BİLİŞİM, İÇTİHAT BANKASI).
 
494
   Tutumlu, s. 1096.
 

---