Annotasiya
Yüklə 5,46 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ədəbiyyat
695
dımçı olur, öz münasibətlərini düzlük və qarşılıqlı anlaşma prinsip- ləri əsasında qurmağı öyrədir. Lakin bu qiymətlər qeyri-səmimilik və ya özünüaldatma ucba- tından təhrif edilə bilər. Ancaq insanın öz-özünü necə gördüyünü müəyyən etmək daha vacibdir, çünki özünüqiymətləndirmə ilə kə- nardan verilən qiymətlərdəki fərq öz-özlüyündə qrup və fərd üçün zəngin informasiya mənbəyi ola bilər. Dərsə aşağıdakı suallar yazıl- mış kiçik anketin köməyi ilə yekun vurmaq mümkündür: 1.
2.
Daha çox xoşlamadığınız nə idi? 3.
Vəziyyətin yaxşılaşması üçün nə təklif edirsiniz? Şagirdin qrupdakı işini necə qiymətləndirməli? Şagirdin qrupdakı işinin qiymətləndirməsini hər bir şagirdin qrupun işinin ümumi nəticəsinə verdiyi töhfənin faizlə nisbətinə əsasən müəyyənləşdirmək olar. Müəllim bütövlükdə qrupun aldığı balların miqdarını müəyyən edir. Məsələn, dörd nəfərdən ibarət qru- pa 20, üç nəfərlik qrupa 15 bal verilir. Şagirdlər bu balları hər kəsin ümumi naliyyətdəki roluna, verdiyi töhfəyə əsasən müstəqil olaraq bölüşdürürlər. Qrupdakı işə görə alınmış ballara sinifdə aparılmış diskussiyada iştirak üçün müəllim tərəfindən verilmiş mükafat balı- nı da əlavə etmək zəruridir. Balların yekunu xüsusi jurnala yazılır. Orijinal cavablara görə daha üç bal vermək olar. Rübün və ilin so- nunda balların yekunu reytinq qiymətini təşkil edir ki, bu da şa- girdlərin düşünmək və öz fikirlərini şifahi ifadə etmək, diskussiyada təşəbbüsü öz üzərinə götürmək qabiliyyətini əks etdirir. Dərslərdə şagirdlər, onların fikrincə, qrupun işinə faiz hesabı ilə nə kimi töhfə verdiklərini elan edirlər; onlar təsadüfi qaydada cütlüklərlə bir-biri- nin rolunu, töhfəsini izah edirlər, qrup ayrı-ayrı şagirdlərin öz töhfə- si ilə bağlı təəssüratını ümumilikdə ya təsdiq, ya da təkzib edir. Şa- girdlər bir-birinin biliklərini qiymətləndirməklə sinif yoldaşına öz səhvlərini aradan qaldırmaqda kömək edə bilərlər. Qrupun özünü- qiymətləndirməsi üçün müəyyən formalı vərəqələrdən istifadə et- məklə bütövlükdə qrupun necə işlədiyinə, öz tapşırığını necə yerinə yetirdiyinə qiymət vermək olar.
696
Dərslərin qiymətləndirilməsinin əsas prinsipləri. Dərslərin qiymətləndirilməsi zamanı əsas diqqət təkcə infor- masiyasının mənimsənilməsinə deyil, həm də cəmiyyətin həyatında bir vətəndaş kimi iştirak etmək üçün zəruri olan bacarıqların mə- nimsənilməsinə yönəlir. Müasir vətəndaş cəmiyyətində bu bacarıq- lar fəaliyyətin dörd növündə cəmlənir: tədqiqat (tənqidi təhlil); kommunikasiya (ünsiyyət, informasiyanın verilməsi və başa düşül- məsi, əqidə); qərar qəbulu; fərdi və kollektiv fəaliyyətin təşkili. “Yanlış cavablar ola bilməz, onlar müxtəlif ola bilər” müddəası əsas prinsiplərdən biri olmalıdır. Bu prinsiplərin ardıcıl həyata keçirilmə- si bir-birilə rəqabət aparmamağa, əksinə, əməkdaşlıq etməyə, ümu- mi mövqe işləyib hazırlamağa imkan verir. Ümumiyyətlə, fəal təlim metodlarının tətbiq edildiyi dərslərdə müəllim etibara, hörmətə əsaslanan əməkdaşlığa hazır olmalıdır. Aşağıda qruplarda iş və təqdimatla iştirakın qiymətləndiril- məsinin bəzi meyarları və şagirdlərin özünü qiymətləndirməsi üçün vərəqlər verilmişdir ki, müəllimlər bunlardan fəal təlim metodla- rının tətbiq olunduğu dərslərdə istifadə edə bilərlər. Göstərilən me- yarlara müəllimin lazım bildiyi başqa qiymətləndirmə parametrləri də əlavə edilə bilər. Qruplarda işin qiymətləndirilməsi. Qrupun işində şagirdlərin fəallığının qiymətləndirilməsi me- yarları: 1.
Şagird tapşırığın məqsədləri üzərində diqqətini cəmləşdirirmi? 2.
O, qrupun digər üzvləri ilə qarşılıqlı əlaqədə çalışırmı? 3.
Başqalarına mane olmadan işləyirmi? 4.
O, qrupun bütün üzvləri ilə nəzakətlə rəftar edirmi? 5.
Şagird tapşırığın yerinə yetirilməsinə nə kimi töhfə verir? 6.
Qrup halında işin yaxşılaşdırılması yollarını tapmağa kö- mək edirmi? 697
Suallar və tapşırıqlar 1. Təlimdə təkamül prosesi mövcud olur yoxsa onu doğuran səbəb- lər meydana çıxdıqdan sonra baş verir? 2. Konstruktiv öyrənmənin fəlsəfi mahiyəti nədən ibarətdir? 3. “Fəal inkişaf zonası”nın mahiyyətini aç. 4. Təhsilimizə interaktiv təlim üsullarının tətbiqini zəruri edən sə- bəblər hansılardır? 5. “Kub strategiyasını” hər hansı bir mövzunun tədrisinə tətbiq et. 6. Təlimin ənənəvi prinsipləri ilə yeni təlim texnologiyalarının prin- sipləri arasında hansı oxşarlıq və fərqləer vardır? 7. İstənilən mövzuya yeni təlim texnologiyalarını tətbiq etmək olarmı? 8. “Sosial şagird” kimə demək olar?
1.
Azərbaycan Respublikasının Konstitutsiyası. Bakı: Azərbaycan, 1996.
2.
Azərbaycan Respublikasının Təhsil İslahatı Proqramı. Azərbayc- an Respublikası Nazirlər Kabineti 168 №li sərəncamı, 15 iyun 1999-cu il. 3.
Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin Kollegiyasının materialları. Bakı: Təhsil, 2003. 4.
nin nəzəri və praktik məsələləri // Azərbaycan Respublikasının Təhsil Problemləri İnstitutunun Elmi əsərləri. Bakı, 2006, №1. səh. 29-44. 3.
4.
Bədiyev S.R.. Fəal təlim metodları. Fizikanın tədrisində şagirdlə- rin yaradıcılıq qabiliyyətinin inkişafında onlardan istifadə. Bakı: ADPU, 2005.
5.
Bədiyev S.R.. Yeni təlim texnologiyaları dərslərdə. Şəki: 2006. 6.
Delta Kappan. Konstruktivizm nəzəriyyəsi. /Beynəlxalq konfran- sın materialları. Bakı, fevral, 2004. 7.
Əhmədov B.A., Rzayev A.Q. Pedaqogikadan mühazirə konspekt- ləri. Bakı: Maarif, 1983. 8.
Elm, 2010. 9.
Əbdəl-Həqq, İsmət. Müəllim hazırlığında konstruktivizm. Təcrü- bəni nəzəriyyə ilə əlaqələndirmək üçün düşüncələr. / Beynəlxalq konfran- sın materialları. Bakı: fevral, 2004.
Yüklə 5,46 Mb. Dostları ilə paylaş:
|