266
6
6104
var.hordeiforme
7
6121
var.boeufii
8
6122
var.boeufii
9
6129
var.melanopus
10
6141
var.lecomelan
11
Cəfəri
var.leucurum
12
Şərq
var.leucurum
13
Vüqar
var.leucurum
14
Şiraslan23
var.leucurum
15
Tərtər
var.provinciale
16
Tərtər2
var.provinciale
Yumşaq buğda(Triticum aestivum L)
17
6945
var.erythrospermum
18
6983
var.lutescens
19
6984
var.lutescens
20
6987
var.lutescens
21
7014
var.albidum
22
7033
var.meridionale
23
Əkinçi84
var.erythrospermum
24
Mirbəşir 128
var.erythrospermum
25
Günəşli
var.graecum
Tədqiqat işləri nəticəsində qonur pasa yüksək davamlı olan genotiplərdən
ibarət əlamət kolleksiyası yaradılmışdır ki, onların da pasa davamlılıq istiqamətində
seleksiya proqramlarında istifadəsi tövsiyə olunur.
ƏDƏBİYYAT
1.
McIntosh R.A.
, Wellings C.R. and Park R.F. Wheat Rusts. An Atlas of Resistance
Gene. 1995, Australia, P.213
2.
Abbasov M.Ə. Diploid və tetraploid buğda genotiplərinin quraqlıq və duzluluq
stress amillərinə davamlılığı və tolerantlılığın fizioloji–genetik əsasları,
Dissertasiya işi, Azərbaycan, 180 s.
3.
Abdel Hak TM, El-Sherif NA, Bassiouny AA, Shafik II and El-Dauadi Y 1980.
Control of wheat leaf rust by systemic fungicides
./ Proceedings of the Fifth
European and Mediterranean Cereal Rusts Conference, Bari, Italy, 255-266
4.
Roelfs A.P. (1978). Estimated losses caused by rust in small grain cereals in the
United States — 1918-76
. Miscellaneous Publication 1363
. (United States
Department of Agriculture: Washington DC.)
5.
Hussain M.,Hassan S.F. and Kirmani MAS (1980). Virulences in Puccinia
recondita Rob
. ex Desm
. f. sp.tritici in Pakistan during 1978 and 1979
./
Proceedings of the Fifth European and Mediterranean Cereal Rusts Conference,
Bari, Italy, 179-184
6.
http://icardablog.files.wordpress.com
7.
Cəfərov İ.H. Taxılların xəstəlikləri, Dərslik, Bakı, 2009.
267
8.
Long D.L. and Kolmer J.A. 1989. A North American system of nomenclature for
Puccinia triticina. //Phytopathology 79:525-529
9.
Kolmer J.A., Long D.L., and Hughes M.E. 2009. Physiologic specialization of
Puccinia triticina on wheat in the United States in 2007. //Plant Dis 93:538-544
10.
Roelfs, A.P., and Martens, J.W. (1988). An international system of nomenclature
for Puccinia graminis f. sp. tritici. //Phytopathology 78:526-533
11.
Eizenga G.C.(1987) Locating the Agropyron segment in wheat - Agropyron
transfer no. 12. //Genome29:365-366
12.
Dvorak J.andKnott D.R.(1977) Homoeologous chromatin exchange in a radiation-
induced gene transfer. //Canadian Journal of Genetics and Cytology19:125-131
13.
McIntosh R.A.et al. (1977) Inheritance of leaf rust and stem rust resistances in
wheat cultivars Agent and Agatha. //Australian Journal of Agricultural
Research28:37-45
14.
Sharma D. andKnott D.R. (1966) The transfer of leaf rust resistance from
Agropyron to
Triticum by irradiation. //Canadian Journal of Genetics and
Cytology8:137-143
15.
Dyck P.L.(1987) The association of a gene for leaf rust resistance with the
chromosome 7D suppressor of stem rust resistance in common wheat.
// Genome 29:467-469
ОЦЕНКА УСТОЙЧИВОСТИ К БУРОЙ РЖАВЧИНЕ ГЕНОТИПОВ
ПШЕНИЦЫ(T.DURUM DESF., T.AESTIVUM L.) В ИСКУССТВЕННОМ
ФОНЕ И СКРИНИНГ ГЕНОВ УСТОЙЧИВОСТИ
М.А.Аббасов
1,2
1
Институт Генетических Ресурсов НАНА
2
Бакинский Государственный Университет
В тепличных условиях оценивали устойчивость к бурой ржавчине 121
образцов
Национального
Генбанка,
с
различными
ботаническими
разновидностями и 36 селекционных сортов твердой и мягкой пшеницы с
последующим проведением скрининга на 16 генов устойчивости (Lr19, Lr21,
LR24 / Sr24, Lr34 / Yr18, Lr37 / Sr38 / Yr17, Lr39, Lr46 / Yr29, LR50, T1Rs ·1BL
(Lr26 / Sr31 / Yr9). Для оценки устойчивости к болезням были использованы
четыре расы возбудителя (BBBBB, PRTUS25, PRTUS45 и PRTUS60) бурой
ржавчины (Puccinia triticina). В результате анализа взаимосвязи между
устойчивостью к бурой ржавчине и признаками ботанических разновидностей
сортообразцов, наблюдалась тесная связь, особенно по окраске колоса у
генотипов твердой пшеницы. Было установлено, что у сортообразцов с белым
колосом устойчивость к бурой ржавчине выше, чем у генотипов с красным
колосом. Выявлено, что в целом устойчивость к бурой ржавчине у
сортообразцов твердой пшеницы выше, чем у генотипов мягкой пшеницы. У
местных 12 сортов мягкой пшеницы впервые был обнаружен ген устойчивости
к Lr34, в то время как, транслокация ржи (T1Rs ·1BL) была выявлена у 9