Aqrar elm və İnformasiya məSLƏHƏt məRKƏZİ

 

 

Bəzi  keyfiyyət  göstəricilərində  olduğu  kimi  eyni  aqrotexniki  tədbirlər  fonunda 

məhsuldarlıq  göstəricilərin  illərdən  asılı  olaraq  dəyişməsi  bu  göstəricinin 

formalaşmasında  iqlim  şəraitinin  və  sortnümunələrinin  bioloji  xüsusiyyətlərinin 

mühüm rol oynadığını deməyə imkan verir.  

Yerli  sortnümunələrdən:-  Aran,  TT.09214/3,  Murov,  Pərzivan  2,  Mirbəşir  128, 

Azəri,    Qırmızı  gül  1,  Yeganə;  xarici  coğrafi  mənşəli  nümunələrdən:- 

FAWWON.KN

149-193 

(SİMMİT),  SG.RU.24  (SİMMİT),  Lütessens  2656  (Rusiya), 

Sanzor  4  (Özbəkstan),  Pamyat  (Krasnodar),  Tanya  (Rusiya),  Olviya  (Odessa),  Nota 

(Krasnodar)  nisbətən  yüksək  texnoloji-keyfiyyət  və  məhsuldarlıq  göstəricilərinə  görə 

fərqlənmişlər.  

 

Tədqiqat  nəticəsində  yüksək  keyfiyyət  və  məhsuldarlıq,  müsbət  biomorfoloji 

əlamətlərin  daşıyıcıları  olan  15  yumşaq  buğda  nümunəsi  seçilərək  qiymətli  genetik 

material  kimi  əlamət  kolleksiyası  yaradılmış  və  bu  sortnümunələr  hibridləşmə 

prosesində  geniş  istifadə  edilmişdir.    Hazırda  seçilmiş  yumşaq  buğda 

sortnümunələrinin 

müxtəlif 

əlamətlərə 

görə 

donorluq 

qabliyyətinin 

müəyyənləşdirilməsi istiqamətində tədqiqat işləri davam etdirilir.  

 

ƏDƏBİYYAT 

1.

 

Pugsley A.T. The preservation of world genetic stocks // Proc. оf the 1st Intern. 

Wheat Genet. Symp. Winnipeg, Canada. 1958. P. 140–142 

2.

 

Вавилов Н.И. Научные основы селекции пшеницы, М-Л., Сельхоз изд.,  

1985, с. 3-28 

3.

 

Мережко  А.Ф.,  Митрофанова  О.П.,  Зуев  Е.В.  О  создании  генетической 

коллекции пшеницы // Селекция и семеноводство. 1996. № 3/4. C. 2–9 

4.

 

Смирнов  В.Г.  Значение  генетических  коллекций  для  фундаментальных 

исследований  //  Идентифицированный  генофонд  растений  и  селекция. 

СПб.: ВИР, 2005. С. 783–806 

5.

 

Смирнов  В.Г.,  Соснихина  С.П.  Генетические  коллекции  растений  и  их 

использование // ИНТ ВИНИТИ СССР. Сер. Общие проблемы биологии. 

М., 1983. Модели и объекты биологических исследований (Генетические 

коллекции растений). Т. 2. С. 3–27 

6.

 

Гончаров Н.П. Генетические коллекции пшеницы: длина вегетационного 

периода  //  Генетические  коллекции  растений.  Новосибирск:  ИЦиГ  СО 

РАН, 1993. Вып. 1. С. 54–81. 

7.

 

Абдуллаев А., Шихоев М. Селекционная оценка перспективных линий и   

сортов 

озимой 

мягкой 

пшеницы. 

//Актуальные 

вопросы 

сельскохозяйственной науки. Научные труды, Тбилиси, 2000, с. 175-177 

8.

 

Зейналов  А.К.    Изменение  агрохимически  важных  свойств  почвы  под 

влиянием  длительного  применения  удобрений.//Oтчет  почвенно-

агрохими. Лаб. Аз. НИИЗ. Баку,1965, с. 76 

---

 

33 

 

9.

 

Методы  оценки  технологических  качеств  зерна,  «Научный  совет  по 

качеству зерна », Москва, 1971 с. 136 

10.

 

Справочник  по  качеству  зерна,  (под  ред.),  к.с-х  наук  Г.П.Жемелы,  Киев  

Урожай”, 1977, с. 53 

11.

 

Həsənova Q.M., Mahmudov R.U., Poladova G.H., Yüksək keyfiyyətli buğda  

sortlarının  yaradılmasının  elmi  əsasları,//“Azərbaycan  aqrar  elmi”  J.,  2007, 

№1-3, s. 42-44 

12.

 

Snape  J.  Innes  J.  The  impact  of  genomics  and  genetics  on  wheat  quality 

Improvement. Great Britain, 2004, №5, p. 8-13 

 

ЗНАЧЕНИЕ ПРИЗНАКОВОЙ КОЛЛЕКЦИИ  В СЕЛЕКЦИИ МЯГКОЙ 

ПШЕНИЦЫ 

 

 А.М.Абдуллаев

1-2

, С.М.Мамедова

1-2

, С.К.Гаджиева

1 

1-Научно-Исследовательский Институт Земледелия; 

2-НАНА Институт Генетических Ресурсов  

 

 

В 

статье 

приведены 

результаты 

изучения 

616 

местных 

интродуцированных 

сортообразцов 

мягкой 

пшеницы 

различного 

происхождения. В частности выделены 160 образцов с высокими хозяйственно-

ценными  признаками,  которые  подвергались  изучению  по  качеству  зерна  и 

показателям урожая. 

В  результате  исследования  создана  признаковая  коллекция  из  15-ти 

образцов  мягкой  пшеницы  с  положительными  биоморфологическими 

показателями,  высоким  качеством  зерна  и  урожайностью  для  использования  в 

селекционной программе как ценный генетический материал. 

 

THE IMPORTANCE OF TRAIT COLLECTION IN BREAD WHEAT 

BREEDING 

 

A.M.Abdullaev

1-2

, S.M.Mammadova

1-2

, S.K.Hajiyeva

1 

1-Research Institute of Crop Husbandry; 2-ANAS Genetic Resources Institute 

 

The  article  presents  the  results  of  the  study  of  616  local  and  introduced 

varietysamples  of  bread  wheat  of  different  origins.  In  particular  160  samples  with 

high-economically valuable traits selected which were evaluated on grain quality and 

yield indicators. 

As a result, of carried out investigation have been created trait collection with 15  

bread  wheat  varietysamples  with  good  biomorphological  signs,    high  grain    quality 

and  yield  indexes  for  including  to  the  breeding  program  as  a  valuable  genetic 

material. 

 

---