Aqrar elm və İnformasiya məSLƏHƏt məRKƏZİ

 

37 

 

qış  qabağı  səpinlərdə  (11  dek.  XI-1dek.XII)  178-183  gün,  dağ  ətəyi  bölgələrdə  isə 

220-225 gün təşkil edir. Bitkiləri yaşıl rənglidir. 

Cücərmə  fazasında  sürətlə  boy  atır.  Boy  atma  dövründə  gübrələmə  (NH

4

  NO

3

 

hek.100  kq  f.ç.)  məhsuldarığın  yüksəlməsinə  səbəb  olur.  Çiçəkləri  ağdır.  Paxlaları 

samanı sarı rənglidir. Yetişmə dövründə yarpaqları tökülür. Dəni açıq samanı rəngdə 

olub kabuli tiplidir. 1000 dənin kütləsi 340-380qrama qədər ola bilir. Dəndə zülalın 

miqdarı 23.4%-dir. Hektardan zülal toplumu 375-430 kq-dır. Sortun bitkiləri hündür 

boyludur  (70-75  sm).  Sort  mexaniki  becərməyə  uyğundur.  İlkin  paxlaları  yer 

səthindən  25-30sm  hündürlükdə  yerləşir.  Yaz  səpinlərində  (1-11  dek.  Mart) 

vegetasiya dövrü 90-97 gün təşkil edir. Yatmaya və xəstəliklərə qarşı davamlıdır.  

 

Bəzi  noxud sortnümunələrinin fizioloji parametrləri 

Cədvəl 2 

s\s 

S

or

tn

ü

m

u

n

ələr

 

Ve

ge

te

as

iya 

d

övr

ü

 , 

gü

n

 

Ağız

cıq

ların

 s

u

 

k

eç

iric

il

iyi

, 

(m

ol.

H

2

O

.S

) 

Yar

p

ağın

 xü

su

si 

k

ü

tləs

i, 

q

r/

d

m

2

 

F

ot

os

in

te

zin

 

in

te

n

sivl

iyi

, 

(m

k

 M

ol 

CO

2

. 

m

S

) 

CO

2

 –

 n

in

 

h

ü

ce

yr

əar

as

ı q

at

ıl

ığı

 

(m

k

 M

ol

 CO

2

. 

m

ol)

 

T

ran

sp

iras

iya.

  

(m

 m

ol.

H

2

Om

.S

) 

M

əh

su

ld

ar

lı

q

, s

/h

a 

Z

ü

lal

, %

 

1 

Nərmin 

180 

0,918 

1,22 

18,9 

311 

8,37 

9,4 

21,4 

2     Sultan 

177 

0,984 

1,21 

16,7 

318 

9,06 

10,6 

21,5 

3 

Nəzrin 

179 

0,759 

0,94 

19,4 

301 

7,5 

13,2 

22,5 

4 

F.03-36 

180 

0,689 

1,03 

20,4 

277 

7,54 

15,3 

22,0 

5 

Sanford 

178 

0.808 

0,89 

17,5 

316 

6,73 

13,3 

22,9 

 

Hektardan  potensial  məhsuldarlığı  22-24  sentnerə  çatır.  Yeni  sortun  istifadə 

olunmasından  hektardan  800-1200  manat  və  daha  çox  iqtisadi  səmərə  əldə  etmək 

mümkündür. 

       “Cəmilə” noxud sortu  da ICARDA elm mərkəzindən indroduksiya edilmiş  Flip 

97-706 genotipindən fərdi seçmə metodu ilə yaradılmışdır. Sortun bitkiləri tünd yaşıl 

rənglidir. Dağ ətəyi bölgələrdə dəmyə şəraitində becərmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. 

Suvarma  şəraitdə  də  becərmək  üçün  çox  münasibdir.  Qışa  və  quraqlığa  davamlılığı 

ilə  seçilir.  Qış  qabağı  əkinlərdə  vegetasiya  dövrü  180-185  gün  təşkil  edir.  Bitkilər 

hündürboyludur  (70-75  sm).  Paxlaları  samanı  sarı  rənglidir,  sıx  tükcüklüdür.  Dəni 

kabuli tiplidir və 1000 dənin kütləsi 400-430 qram təşkil edir. Dəndə zülalın miqdarı 

23.0-23.5%-dir.  Xəstəliklərə  davamlıdır.  Hektardan  məhsuldarlığı  23-25  sentnerə 

çatır. Sort mexaniki becərməyə  tam yararlıdır. İntensiv tiplidir. 

 

ƏDƏBİYYAT 

 

1.

 

Əmirov  L.Ə.,  Əkpərov  Z.İ.,  Mirzəyev  R.S.,  Dənli-paxlalı  bitkilərin 

seleksiyası.// AZ.ETƏİ-nin elmi əsərlər məcmuəsi XXI c Bakı, 2005 s. 55-59 

---