Aqrar elm və İnformasiya məSLƏHƏt məRKƏZİ
Yüklə 7,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ƏDƏBİYYAT
- ИССЛЕДОВАНИЕ ПАРАМЕТРОВ СТЕБЛЯ У ОЗИМОЙ МЯГКОЙ ПШЕНИЦЫ А.А.Джахангиров 2 , Дж.М.Талаи
- INVESTIGATION OF STEM INDEXES OF WINTER BREAD WHEAT А.А.Jangirov 2 , J.М.ТаLai 1
53
2013-2014-cü vegetasiya ilində tədqiq olunan genotiplərin 3-cü və 2-ci buğumaralarının uzunluğunun orta qiyməti uyğun olaraq 18,4 və 13,7sm olduğu və genotiplər arasındakı fərqin 0,01 səviyyəsində önəmli olduğu görülmüşdür. 3-cü buğumarası 12 IWWYT №6 , Sönməz, 11 IWWYT №20 , və Qızıl buğda genotiplərində 23,9-22,1sm arasında (a,b qrupu) ən uzun,Vostorq, Aran və Qırmızı gül 1 genotipləri isə 12,6-14,4sm arasında (m, l qrupu) ən qısa olmuşdur. 2-ci buğumarası isə Sönməz, 12 IWWYT №6, 12 IWWYT №17 və Qızıl buğda genotiplərində 21,0-16,8sm arasında ən böyük, Qırmızı gül1, Vostorq, Tale38, Fatimə genotiplərində isə 8,7-11,3sm (l, k qrupu) olmaqla, ən kiçik qiymətə malik olmuşdur. 3-cü və 2-ci buğumaralarının uzunluqları da sünbül altlığında olduğu kimi əsasən hündür boylu genotiplərdə uzun, qısa boylularda isə qısa olmuşdur. Qeyd etmək lazımdır ki, Şəki1 və 7 WON-SA №477
genotipləri hündür boylu (104 sm) olmalarına rəğmən onlarda 2-ci buğumarasının uzunluğu digər hündürboylulara nisbətən az olmuşdur (13,3 və 14,6sm). Bu xüsus həmin genotiplərin 2-ci buğumarasının uzunluğu daha çox olan Bezostaya 1, Sönməz, 11 IWWYT №20, 12 IWWYT №17, 12 IWWYT №6 və
12 IWWYT №9 genotiplərinə nisbətən yatmaya qarşı daha davamlı olmalarına səbəb olmuşdur. Sünbül altlığının, 3-cü və 2-ci buğumaralarının ortadan diametrlərinin ölçülərində genotiplər arasında 0,01 səviyyəsində statistik önəmli fərqlər müşahidə edilmişdir. Sünbül altlığının ortadan diametri Qobustan, 12 IWWYT №6 , Qızıl buğda, Bezostaya1 və Ferrugineum 2/19 genotiplərində 2,82-3,03mm (a qrupu) olmaqla ən yüksək, 12
IWWYT №8 , Aran və Qırmızı gül1 genotiplərində isə 2,45-2,22mm (f qrupu) olmaqla ən kiçik dəyərlərə malik olmuşdur. 3-cü və 2-ci buğumaralarının diametrlərində də genotiplər arasında fərqlər müşahidə edilmişdir. Sünbül altlığının ortadan diametri yüksək qiymətə malik olan genotiplərin 3-cü və 2-ci buğumaralarının da diametrləri əsasən yuxarı və əksinə sünbül altlığının diametri kiçik olan genotiplərin 3-cü və 2-ci buğumaralarının da diametri əsasən kiçik olmuşdur. Gövdənin parametrlərindən biri də onun doluluq dərəcəsi, başqa sözlə vahid sahəsinin çəkisidir. Bu parametri müqayisə etmək üçün tərəfimizdən gövdə hissələri sabit çəkiyə gələnə qədər qurudulmuş və quru çəki həmin hissənin uzunluğuna bölünmüşdür. Alınan nəticələrdən göründüyü kimi (cədvəl 2) gövdə hissəsinin vahid uzunluğunun quru çəkisinə (VUQÇ) görə tədqiq olunan genotiplər arasında statistikönəmli fərqlər vardır. Cədvəldən göründüyü kimi, Tale38, Vostorq, Murov 2, Zirvə85 genotiplərinin VUQÇ-i gövdənin hər üç hissəsində yüksəkdir. Ferrugineum2/19, Sönməz, 11 IWWYT №20, 12 IWWYT №9, 12 IWWYT №8 və s. bir sıra genotiplərin isə bu parametrləri hər üç hissədə aşağıdır. Vostorq, Murov 2, Tale38, Zirvə85 genotiplərində xüsusilə 2-ci buğumarasının VUQÇ-i digər genotiplərə nisbətən xeyli yüksək olduğu müşahidə edilmişdir. Beləliklə, 21 payızlıq yumşaq buğda genotipinin gövdə parametrlərinin müqayisəli tədqiqi öyrənilən parametrlərin qiymətində statistik önəmli fərqlərin olduğunu göstərmişdir. Bu baxımdan gələcəkdəgövdə parametrlərinin digər morfofizioloji parametrlər və məhsuldarlıqla əlaqəli şəkildə daha ətraflı öyrənilməsi, quraq dəmyə şəraitdə payızlıq yumşaq buğdan seleksiyasında mühüm rol oynaya bilər.
54
ƏDƏBİYYAT 1.
Алиев Дж.А. Селекция пшеницы в Азербайджане.//Известия НАНА, серия биол. науки, 2006, № 3-4,c. 3-32 2.
в зерне генотипов пшеницы при водном стрессе.//Известия НАНА, серия биол. науки, 2002, №1-6, с. 5-19 3.
soybean genotypes. //Physiol. Plantarum, 2012, v.145, issues, p. 369-383 4.
Atabay A. Jahangirov, Ali A. Jahangirov, Hamid N. Hamidov, and Irada M. Huseynova. Morphological characteristics of autumn bread wheat in rainfed sub-humidareas of
Azerbaijan./International Conference “Photosynthesis Research for Sustainability” in honor of Jalal A.Aliyev.Baku 2013, p.94
В условиях необеспеченной богарыисследованы параметры частей стебля 21 генотипов озимой мягкой пшеницы. Измерения длины, диаметра с середины и сухого веса единицы, длины колосоножки, 3-го и 2-го междоузлия показало, что имеется статистически существенная разница между исследованными генотипами по этим параметрам. Выявлено, что имеется положительная связь между длинами частей стебля и высотою растения. Вместе с тем у некоторых генотипов несмотря на то, что высота растения была меньше, длина колосоножки была выше по сравнению с другими генотипами. Показано, что сухой вес единицы длины частей стебля выше у генотипов Тале-38, Восторг, Муров 2 и Зирва 85, по сравнению с другими.
Stem part indexes of 21 winter wheat genotypes have investigated in arid condition. Measurements of stem length, diameters in the middle and dry weight of unit, length of peduncle, 3-rd and 2-nd internodes show existence of statistically considerable differences between investigated genotypes on studied indexes. Positive correlation between length of stem parts and plant height has determined. Also some genotypes have differed on high length of peduncle in
Yüklə 7,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|