AzərbAycAn respublikAsı
Dövlət neft fonDu
illik HesAbAt 2017
142
26. STRuKTuRLAŞDIRILMIŞ MüƏSSİSƏLƏRDƏ İŞTİRAK pAYI
Konsolidasiya edilmiş strukturlaşdırılmış müəssisələr. tokumei
kumiai (“tk”) sazişi çərçivəsində bir və ya daha çox mühüm idarəet-
mə səlahiyyətinə malik olmayan investor (“tk investor”) yaponiya
əməliyyat şirkətinə (“tk operator”) həmin şirkət tərəfindən həyata
keçirilən biznesdə (“tk biznes”) mənfəət/zərər müqabilində investi-
siya yatırır. tk-nın vergi statusuna uyğun olaraq, yaponiya rezident
şirkəti tk biznesində müstəqil paya sahib olmalıdır. tk-gk qayda-
larına uyğunluq məqsədilə ARDNF və “mitsubishi uFJ trust and
banking (“mutb”)” şirkəti “kirarito ginza”nın əldə edilməsinə dair
tk sazişi imzalamışdır. həmin sazişə əsasən “mutb” yaponiya rezi-
dent şirkəti qismində çıxış edir və tk biznesi (tk operator tərəfin-
dən əmlakın əldə edilməsi) üçün tələb olunan investisiya məbləği-
nin 2%-i həcmində, yəni 1,100 milyon yapon yeni (9,643 min AzN)
məbləğində sərmayə yatırmışdır. tk-da nəzərdə tutulan mənfəətin
ARDNF-ə ötürülməsi məqsədilə yaponiya ilə keçmiş sovet ittifaqı
arasında bağlanmış vergi sazişinə əsasən 0% dərəcə ilə ödəmə
mənbəyində tutulan tk-gk vergi strukturu seçilmişdir. həmin saziş
üzrə ARDNF-nin ümumi investisiya qoyuluşu 51,989 milyon yapon
yeni (455,736 min AzN) təşkil etmişdir. müvafiq olaraq, ARDNF və
“mutb” tk biznesindəki mənfəət və ya zərərdə proporsional paya
sahib olmuşdur. 2016-cı ildə mutb onun iştirak payını əldə edən və
aktivlərin idarəedilməsi meneceri vəzifəsini tutan “pgım Foreign ın-
vestment ınc” tərəfindən əvəzlənmişdir. “pgım Foreign ınvestment
ınc”-nin Aktivlərin idarəedilməsi menecerləri adından pgım Real es-
tate (yaponiya) şirkəti çıxış edir.
tk operator investorlardan əldə etdiyi vəsait hesabına tokio şəhəri-
nin ginza rayonunda yerləşən ticarət kompleksi üçün 52,300 milyon
yapon yeni məbləğində (458,462 min AzN) sərmayə yatırmışdır. Da-
şınmaz əmlak mubs 40-da nəzərdə tutulan investisiya mülkiyyəti
anlayışına cavab verir. ARDNF tk operator ilə investisiya mülkiyyə-
tinin inkişafı və idarə edilməsinə dair strateji planı özündə əks et-
dirən saziş imzalamışdır. tk operator həmin sazişə və strateji plana
uyğun olaraq şirkəti idarə edir.
tk sazişi investisiya mülkiyyətinin idarə edilməsi və inkişafı ilə əlaqa-
dar Fondun hüquqlarını məhdudlaşdırır. buna görə, mhbs 12-nin
tələbinə əsasən tk operator konsolidasiya edilməmiş strukturlaşdı-
rılmış müəssisələr kateqoriyasına aid edilir. mhbs 12-yə uyğun ola-
raq, strukturlaşdırılmış müəssisə elə müəssisədir ki, onun idarə edil-
məsi və üzərində nəzarət həyata keçirilərkən səsvermə və ya bənzər
hüquqlar üstünlük təşkil edən amil olmur. bu struktura əsasən
yalnız inzibati məsələlərlə bağlı səsvermə hüquqları və Şirkətin əhə-
miyyətli fəaliyyəti müqavilə vasitəsilə idarə olunur.
tk sazişinin spesifik xüsusiyyətlərinə əsaslanaraq rəhbərlik hesab
edir ki, ARDNF və tk operator arasında rəhbər/agent münasibətləri
mövcuddur. mhbs 10-a uyğun olaraq investor agentə həvalə edilən
qərarın qəbul edilməsi səlahiyyətlərini rəhbər/investorun özü tərə-
findən saxlanılan səlahiyyətlər kimi hesab edir. Rəhbərlik mhbs 10-
nun b60-cı bəndini və Aktivlərin idarəedilməsi menecerlərinin payı-
na düşən məhdudlaşdırılmış 2% investisiyasını nəzərə alaraq hesab
edir ki, tk operator ARDNF-nin agentidir və buna görə də ARDNF
investisiya obyektini konsolidasiya etməlidir.
27. HESABAT DÖVRüNDƏN SONRA BAŞ VERMİŞ
HADİSƏLƏR
“Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Fondunun 2018-ci il büdcəsi
haqqında” Azərbaycan Respublikası prezidentinin 28 dekabr 2017-ci
il tarixli Fərmanına uyğun oalraq, Fondun 2018-ci il büdcəsinin gə-
lirləri və xərcləri müvafiq olaraq 11,559,956 min AzN və 9,730,221 min
AzN məbləğində təsdiq edilmişdir.
Fondun 2018-ci il büdcəsinin əsas xərcləri aşağıdakı məqsədlərə
yönəldilir:
• Azərbaycan Respublikasının 2018-ci il dövlət büdcəsinə transfertin
yuxarı həddi – 9,216,000 min AzN;
• qaçqınların və məcburi köçkünlərin sosial-məişət məsələləri ilə
bağlı bəzi tədbirlərin maliyyələşdirilməsi – 200,000 min AzN;
• bakı-tbilisi-qars yeni dəmir yolu layihəsinin maliyyələşdirilməsi –
176,128 min AzN;
• samur-Abşeron suvarma sisteminin yenidən qurulması layihəsinin
maliyyələşdirilməsi – 90,000 min AzN;
• 2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili
üzrə Dövlət proqramının maliyyələşdirilməsi – 16,218 min AzN;
• Fondun idarə edilməsi ilə bağlı xərclər – 31,876 min AzN.
illik HesAbAt 2017
143
əlaVə
suvereN foNDlar
“saNtyaQo PriNsiPləri”
ümumi Qəbul oluNmuŞ PriNsiP və Normalar (üQPN) üzrə QiymətləNDirmə
aPrel, 2018
İLLİK HESABAT 2017
145
ƏLAVƏ
prinsiplər/Alt-prinsiplər
Cavablar
a.
hüquqi əsaslar, məqsədlər və makroiqtisadi
siyasətlə əlaqələndirmə
prinsip 1.
sF-in hüquqi əsasları möhkəm olmalı, onun effektiv
fəaliyyətini və məqsədlərinə nail olmasını dəstək-
ləməlidir.
Alt-prinsip 1.1.
sF-in hüquqi əsasları sF-in və onun əməliyyatlarının
hüquqi cəhətdən möhkəmliyini təmin etməlidir.
Alt-prinsip 1.2.
sF-in hüquqi bazasının və strukturunun, eləcə də sF
ilə digər dövlət orqanları arasında hüquqi əlaqələrin
əsas xüsusiyyətləri ictimaiyyətə açıqlanmalıdır.
ARDNF-nin hüquqi əsasları Azərbaycan Respublikası prezidentinin
fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Fondu
haqqında əsasnamə”də (bundan sonra “ARDNF-nin əsasnaməsi”) aydın
şəkildə təyin olunmuşdur.
ARDNF büdcədənkənar dövlət təsisatı, hüquqi şəxsdir və onun fəaliyyə-
tində Azərbaycan Respublikasının konstitusiyası və qanunları, preziden-
tin fərman və sərəncamları və “ARDNF-nin əsasnaməsi” rəhbər tutulur.
ARDNF-nin hüquqi əsasları, strukturu və digər dövlət qurumları ilə
əlaqələrinə dair bütün hüquqi sənədlər ictimaiyyətə açıqlanır və Fon-
dun rəsmi internet səhifəsindən əldə oluna bilər.
Daha ətraflı məlumat üçün bax:
http://www.oilfund.az/az/content/25
prinsip 2.
sF-in fəaliyyətinin məqsədi aydın şəkildə müəyyən
olunmalı və ictimaiyyətə açıqlanmalıdır.
ARDNF-nin yaradılmasının əsas məqsədi neft və qaz sazişlərinin icra-
sından əldə olunan gəlirlərin toplanmasını və səmərəli idarə olunmasını
təmin etməkdir.
ARDNF-nin əsas vəzifələri ölkədə makroiqtisadi stabilliyin (valyuta
daxilolmalarının mənfi təsirlərinin neytrallaşdırılması) qorunması və
vəsaitlərin indiki və gələcək nəsillər üçün toplanıb artırılmasıdır.
yuxarıda qeyd edilən ARDNF-nin yaradılmasının əsas məqsədi, həm-
çinin ARDNF-nin əsas vəzifələri Fondun rəsmi internet səhifəsinə
yerləşdirilmişdir.
Daha ətraflı məlumat üçün bax:
http://www.oilfund.az/az/content/25/9
http://www.oilfund.az/az/content/3
prinsip 3.
sF-in fəaliyyətinin ölkədə birbaşa makroiqtisadi
təsirləri olarsa, bu fəaliyyətin ümumi makroiqtisadi
siyasətin tərkib hissəsi olmasını təmin etmək məqsədi
ilə, o, yerli maliyyə və pul-kredit orqanları ilə yaxından
əlaqələndirilməlidir.
ARDNF-nin qanunvericiliyinə əsasən Fondun vəsaitləri Azərbaycan Res-
publikası daxilində investisiya edilə bilməz. Fondun xərcləri milli məclis
tərəfindən təsdiq olunan icmal büdcənin tərkib hissəsidir.
büdcə sistemi haqqında qanuna əsasən icmal büdcə müvafiq dövlət
qurumları ilə (maliyyə Nazirliyi, iqtisadiyyat Nazirliyi və s.) məsləhətləş-
mələr və ARDNF-nin iştirakı ilə hazırlanır.
Daha ətraflı məlumat üçün bax:
http://www.oilfund.az/az/content/25/154
http://www.oilfund.az/az/content/25/156
http://www.oilfund.az/uploads/Budget_system-1_AZ.pdf
AzərbAycAn respublikAsı
Dövlət neft fonDu
illik HesAbAt 2017
144
prinsiplər/Alt-prinsiplər
Cavablar
prinsip 4.
sF-in maliyyələşmə və vəsaitlərinin xərclənməsinə
dair ümumi yanaşmaya uyğun olaraq dəqiq və
ictimaiy yət üçün açıq olan siyasət, qaydalar,
prosedurlar və ya mexanizmləri olmalıdır.
Alt-prinsip 4.1.
sF-in maliyyələşmə mənbələri ictimaiyyətə açıqlan-
malıdır.
Alt-prinsip 4.2.
sF-in vəsaitlərinin xərclənməsinə aid ümumi yanaşma
ictimaiyyət üçün açıq olmalıdır.
Fondun maliyyələşmə və vəsaitlərinin xərclənməsinə dair prosedur
qaydalar “ARDNF-nin əsasnaməsi” və “Azərbaycan Respublikası Dövlət
Neft Fondunun (büdcə) gəlir və xərclər proqramının tərtibi və icrası qay-
daları”nda (bundan sonra “ARDNF-nin büdcəsinə dair qaydalar”) aydın
şəkildə müəyyən olunmuşdur. bu qaydalar ARDNF-nin rəsmi internet
səhifəsində yerləşdirilmişdir.
Daha ətraflı məlumat üçün bax:
http://www.oilfund.az/az/content/25/154
http://www.oilfund.az/az/content/25/156
http://www.oilfund.az/uploads/Budget_system-1_AZ.pdf
prinsip 5.
sF-ə aid müvafiq statistik məlumatlar Fondun ali
idarəedici orqanına və ya lazım olan hallarda makro-
iqtisadi məlumatlar sisteminə daxil edilməsi məqsə-
di ilə digər lazımi orqanlara vaxtlı-vaxtında təqdim
olunmalıdır.
ARDNF-yə aid statistik məlumatlar aylıq əsasda prezident Administrasi-
yasına və maliyyə Nazirliyinə, həmçinin rüblük və illik əsasda Dövlət sta-
tistika komitəsinə göndərilir. Fond həmçinin özünün gəlir və xərcləri ilə
bağlı məlumatları hesablama palatasına və digər müvafiq məlumatları
vergilər Nazirliyinə, Dövlət sosial müdafiə Fonduna və digər əlaqəli döv-
lət orqanlarına təqdim edir. əlavə olaraq, ARDNF öz fəaliyyəti ilə bağlı
müvafiq məlumatları müntəzəm olaraq Dünya bankına və beynəlxalq
valyuta Fonduna təqdim edir.
ARDNF-nin fəaliyyəti ilə bağlı bütün məlumatlar (audit olunmuş illik
hesabatlar, rüblük hesabatlar və s.) Fondun rəsmi internet səhifəsi va-
sitəsilə ictimaiyyətə çatdırılır.
Daha ətraflı məlumat üçün bax:
http://www.oilfund.az/az/content/25/154
http://www.oilfund.az/az/content/25/156
http://www.oilfund.az/uploads/Budget_system-1_AZ.pdf
b.
institusional əsaslar və idarəetmə strukturu
prinsip 6.
sF güclü idarəetmə strukturuna malik olmalı və bu
idarəetmə strukturu Fondun məqsədlərini həyata
keçirmək üçün hesabatlılıq və əməliyyat müstəqilliyini
dəstəkləyən rol və öhdəliklərin aydın və effektiv bölgü-
sünü təmin etməlidir.
ARDNF-nin üç-pilləli idarəetmə strukturu var və ölkə prezidenti ali
idarəetmə səlahiyyətlərinə malikdir.
ARDNF-nin fəaliyyətinə nəzarəti baş nazirin sədrlik etdiyi müşahidə
Şurası həyata keçirir. müşahidə Şurasının digər üzvləri milli məclis səd-
rinin müavini, maliyyə naziri, iqtisadiyyat naziri, mərkəzi bankın sədri və
prezidentin iqtisadi siyasət və sənaye məsələləri üzrə köməkçisidir.
ARDNF-nin əməliyyat idarəetməsi icraçı direktora həvalə olunmuşdur.
Azərbaycan Respublikası prezidenti, müşahidə Şurası və icraçı direk-
torun hüquq və vəzifələri “ARDNF-nin əsasnaməsi”ndə aydın şəkildə
göstərilmişdir.
Daha ətraflı məlumat üçün bax:
http://www.oilfund.az/az/content/25/154