17
üstünlüklərə, sənaye və texnologiyalar parkının salınması ilə, 7 illik gəlir vergisi, əlavə dəyər vergisi, əmlak
vergisi və s-dən azad olmalar daxildir.
⑥
Yaponiya və Azərbaycan arasında iqtisadi əməkdaşlığın vəziyyəti
Yaponiyadan Azərbaycana ixracatın ümumi məbləği 12 mlrd 330 mln yapon yenidir. İxracat məhsulları
əsas etibarilə maşın və nəqliyyat avandanlıqlar, bir çox hallarda dəmir və polad. Əksinə Azərbaycandan
Yaponiyaya ixrac isə 130 milyon yapon yeni civarında ölçülür. Əsas etibarilə, neft və neft məhsullarından
ibarətdir
5
.
Xəzər dənizində ACG (Azəri-Çıraq-Günəşli) mədəninin istismarı üçün İtochu Shoji şirkəti 4.30% paya,
İNPEX isə 10.96% paya malikdir. Çıxarılan xam neft BTC
6
(Bakı Tbilisi Ceyhan ) vasitəsilə Aralıq
dənizinə, oradan da neft tankerləri ilə bir çox ölkələrə ixrac edilir. Eyni zamanda sözü gedən boru
kəmərində İtochu Shoji 3.4%, İNPEX isə 2.5% paya malikdir.
Son vaxtlarda Azərbaycan höküməti nəzarətində olan Azərbaycan Dövlət Neft Fondu (SOFAZ)
Tokyonun mərkəzi Ginzada böyük ticarət mərkəzini (KİRARİTO GİNZA) daşınmaz əmlakı satın almışdır.
⑦
Yaponiyadan başqa digər ölkələrlə iqtisadi əməkdaşlığının vəziyyəti
Böyük neft resurslarına sahib olmayan Türkiyə üçün Azərbaycan enerji strategiyası baxımından çox
vacib tərəfdaşdır. Həmçinin Türkiyə 1991-ci ildə Azərbaycanın müstəqilliyini tanıyan ilk dövlət olmaqla
yanaşı, Azərbaycanın öncəki prezidenti “bir millət iki dövlət” ifadəsini işlədəcək qədər Türkiyə ilə
münasibətlər yüksək səviyyədədir. Keçmiş Sovetlər birliyinə daxil olan Azərbaycanda Rusiya malları çox
olsa da, son illər Türkiyə mallarının payı artmaqdadır.
5
Yaponiya Maliyyə Nazirliyinin araşdırması, 2014
6
Daşıma gücü günlük 1 milyon barel
18
Cədvəl 5-1 Azərbaycanın icmalı
Ümumi
vəziyyət
Ərazisi
Əhalisi ※1
Paytaxt
Dövlət dili
86.6 min km
3
9.5 mln (2014)
Bakı
Azərbaycan dili
Millət
Dil
Din
—
Azərbaycanlılar
(90.6%)
Azərbaycan dili
İslam dini Şiə
Coğrafi özünəməxsusluğu Xəzər dənizinin qərb sahilində yerləşir, şimal Rusiya, cənubda
İranla sərhəddir.
İqtisadi
göstəriciləri
ÜDM/adambaşına
※1
İqtisadi İnkişaf sürəti
※2
İdxalın ümumi
məbləği ※1
İxracın ümumi
məbləği ※1
7,884 dollar
(2014)
-13.7%
(2015-fərz edilən
rəqəm)
19.7 mlrd dollar
(2014)
32.6 mlrd dollar
(2014)
Milli əskinaz
Mübadilə dollar qarşı
—
—
Manat (AZN)
1 dollar=1.56(31
dekabr 2015)
ÜDM
※ 1 (mlrd
amerika dolları)
2010
2011
2012
2013
2014
52.9
66.0
68.7
73.6
75.2
Əsas ixrac məhsulu※3
Xam neft və neft məhsulları
Əsas ixrac ölkələri※3
İtaliya, İndoneziya, Tailand, Almaniya, İsrail
Əsas idxal məhsulları
※3
Avadanlıqlar, maşınlar, ərzaq, nəqliyyat vasitələri, hər cür ehtiyat
hissələri
Əsas idxal ölkələri※3
Rusiya, Türkiyə, İngiltərə, Almaniya, Ukrayna
Yaponiya ilə
əlaqələr
Yaponiya ümumi ixrac
məbləği※3
Yaponiyaya
ixrac
olunan əsas məhsullar
Yaponiyadan
ümumi
idxal
məbləği ※3
Əsas idxal məhsulları
130 milyon yapon yeni
(2014)
Neft və neft məhsullar
12.33 mlrd yapon
yeni (2014)
Texniki avadanlıqlar
həmçinin
nəqliyyat
daşıma
vasitələri,
dəmir və polad
Əsas müqavilə və
razılaşmalar
10 Mart 2006 – Yaponiya-Azərbaycan texniki əməkdaşlıq
razılaşmasına imza
Yaponiya şirkətləri※4
9 yapon şirkəti (2014)
İnvestisiya
siyasəti
Prioritet
investisiya
sahələri
Neft, Kimya, Mineral resurslar, Kənd təsərrüfatı, Heyvandarlıq
(Qoyun)
Əsas orqan
İqtisadi İnkişaf Nazirliyi
İnvestisiya üsulunun
məğzi
Xarici vətəndaşlar tərəfindən alınmış daşınmaz əmlaka sahib olmama
və s kimi qaydalar var
Xarici
investisiyalar
(vergi)
Sənayə sahələri, texnologiya parklarında güzəştli vergi sistemi vardır
Əlavə
Əsas logistik yollar
Yaponiya→(Dəniz daşımaları…Aralıq dənizi・Egey dənizi・Qara
dəniz)→Gürcüstan→(dəmir yolu ilə)→Azərbaycan
Mənbə:
※
1 Dünya Bankı (2015)
※2 Beynəlxalq Maliyyə Fondu (Oktyabr 2015)
※3 Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsi (2013)
※4 Yaponiya Maliyyə Nazirliyi ticarət statistikası (2014)
※
5 Yaponiya XİN “Xaricdə yaşayana yaponiyalıların sayı ilə bağlı araşdırma statistikası” (2015)