130
Bölgənin qocaman aşıqlarından Aşıq Əvəzin yaradıcılığı
da diqqəti çəkir. O, 1930-cu ildə Salyanın Qırmızıkənd kən-
dində doğulub. Aşıq Pənahın şagirdi olub. Özünün dediyinə
görə, Pənah onu özü ilə toylara aparırmış, aşıqlıq etməyin sir-
lərini öyrədirmiş. Biz Aşıq Əvəzin vasitəsilə Aşıq Pənahın re-
pertuarındakı dastanlar haqqında məlumat əldə etdik. Öyrəndik
ki, Aşıq Pənah el şənliklərində “Zəncanlı Qurban”, “Abbas və
Gülgəz”, “Dəvə dərisinə girmiş şahzadə Bəhram”, “Aşıq Va-
lehin dastanı” və digər dastanları böyük şövqlə nağıl edərmiş.
Bu gün bölgədə aşıqlıq ənənəsi tamamilə unudulmaqda-
dır. Aşığa tələbat da, demək olar ki, yox dərəcəsindədir. Böl-
gənin toylarını daha sazla, balabanla deyil, digər musiqi alət-
lərilə çalıb-oxuyurlar. Ancaq yaşlı nəslin yaddaşında az qala
daşlaşmış bir ifadə qalıb. Məsələn, musiqiçilər gələndə “aşığlar
gəldi”, musiqiçilərə xələt vermək istəyəndə “ bu, aşığın
xələtidir” deyirlər. Bu isə bir daha sübut edir ki, bölgədə aşıq-
lıq etmək bu gün dəbdən düşsə də, orta və yaşlı nəslin nüma-
yəndələrinin qəlbində hələ də aşığa sonsuz məhəbbət vardır.
Fikrimizcə, Şirvan aşıq mühitində Salyan – Neftçala
aşıqlarının özünəməxsus yeri vardır. Bu gün haqqında bəhs
etdiyimiz Şirvan aşıqlarının hər birinin yaradıcılığı ayrıca
tədqiqat obyektinə çevrilə bilər.
QAYNAQLAR:
1.
Azərbaycan folkloru antologiyası. Muğan folkloru.
Bakı, 2008
2.
Aşıq Pənah. Sözlərimi saxla yadda. Bakı, 1991
3.
Dadaşov F. Aşıq sənətinin korifeyləri sırasında Salyan
triosu: Aşıq Pənah, Aşıq Qurbanxan və Aşıq Bəylər. “Aysberq
və həyat” qəzeti. 15 may, 2013
131
4.
Əbilov İ. Mizrab teldən ayrılsa da (Ön söz). Aşıq
Pənah. Sözlərimi saxla yadda. Bakı, 1991
5.
Xudubəyli M. Mənim sazlı-sözlü dünyam. Bakı,
6.
Mümtaz S. El şairləri. Bakı, 1935
7.
Nurlu İ. Neftçala – XXI əsrin astanasında. Bakı, 1999
8.
Qasımlı M. Aşıq sənəti. Bakı,
9.
Qəniyev S. Şirvan aşıqları. Bakı, 2007
10.
Pənahqızı A. Aşıq Pənah dastanı.Bakı, 2006
11.
Turan A. Darülmöminin.Bakı, 2012
12.
Sayılov Q. XX əsr Şirvan aşıqları. Bakı,2007
Aynura Safarova
THE ASHUG ENVIRONMENT OF NEFTCHALA-
SALYAN REGION: HISTORY AND
REPRESENTATIVES
Summary: The article gives information about the
ashugs living and creating in Neftchala-Salyan region. It is
shown that, ashug Valijan is considered the oldest ashug of this
region living in the XVIII century. The poem “Hides” was
published in the book “Folk poets” by Salman Mumtaz in
1935. The registration of legends dealing with the life of ashug
from the region proves the fact of ashug living in this region.
Later the information was given about the ashugs living in
Salyan in the XX century. It is shown that, the remarkable
represents of Shirvan ashug sphere Ashug Gurbankhan
Sadigov, Ashug Beyler Gadirov, and Ashug Panah Panahov
not only managed the all folk celebrities but also took the
active part in social places, meetings and Harvest holidays.
Now we observe the weakness of ashug tradition in the
region. In the article the brief information is given about
132
contemporary ashugs such as: Ikhtiyar Gadirov, Hasanagha
Sadigov, Ahmadagha Sadigov and others.
Key words: Neftchala-Salyan ashugs, Shirvan ashug
sphere, Ashug Gurbankhan, Ashug Beyler, Ashug Panah
Айнура Сафарова
АШЫГCКИЙ ОКРУГ НЕФТЧАЛА-САЛЬЯНСКОГО
РЕГИОНА: ИСТОРИЯ И ПРЕДСТАВИТЕЛИ
Резюме: В статье даются подробные сведения об ашы-
гах живших и творивших на территории Нефтчалы и Сальяна.
Показывается, что ашыг Велиджан, живший в ХVIII столетии
в этом регионе, считается самым древним ашыгом. Из его
художественного наследия, дошедшего до нашего времени
стихотворение “Gizlənir” («Пряачется») было опубликовано в
1935 году в книге Салмана Мумтаза «Народные поэты».
Собранные легенды с региона также подтверждают факт
проживания ашыга в названном регионе. Затем даются сведе-
ния об ашыгах живущих и творивших в ХХ веке в Сальяне.
Показывается, что выдающиеся представители Ширванской
ашыгской среды, Ашыг Гурбанхан Садыхов, Ашыг Бейлер
Гадиров и Ашыг Панах Панахов наряду с тем, что управляли
всеми народными торжествами, также согласно требованиям
времени, принимали активное участие на праздниках,
проводимых в общественных местах, на праздниках Махсул.
В настоящее время мы наблюдаем ослабление ашыг-
ских традиций. В статье даются короткие сведения о
современных ашыгав Ихтияр Гадирове, Гасанали Сады-
хове, Ахмедали Садыхове и о некоторых других.
Ключевые слова: Нефтчала-Сальянские ашыги,
Ширванская ашыгская среда, Ашыг Гурбанхан, Ашыг
Бейлер, Ашыг Панах
Dostları ilə paylaş: |