Aydin talibzadə
Yüklə 2,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- TEATRDAN FƏLSƏFƏYƏ... (komandor və simulyakr)
- Marsel Prust “Bir şeyi tanımaq üçün mən irəlicədən
- bilməliyəm ki, nəyi tanımaq istəyirəm”. Sokrat
- İndi o, M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Akademik Dram Teatrının işçisidir: gələcəyə iftixarla baxır. Mehdi sənət
______________Milli Kitabxana_______________ 102 onunla birgə eyni bir teatrda çalışmasını arzulamırdı. Amma buna baxmayaraq o, Mehdiyə dəvət göndərmək məcburiyyətində idi. Çünki bu vaxt məsələyə Barat qarışmışdı. Demişdi ki, ya Mehdi Bakıya gələcək, ya da o, Gəncəyə gedəcək. Təbii ki, vəziyyəti gərginləşdirməyinə, heç nədən hay-küy qoparmağına dəyməzdi: Mir Cəfər Bağırovun qulağına nəsə çata bilərdi; busa heç kəsin xeyrinə olmayacaqdı: nə Baratın, nə Ədilin, nə də Mehdinin. Yəqin ki, bunu çox gözəl başa düşən Ədil İskəndərov rəngləri qatılaşdırmamaq naminə Mehdi Məmmədovu M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Dram Teatrına dəvət edir. Və... Mehdi bununla razılaşır, aspiranturaya getmək, Moskvada təhsilini davam etdirmək fikrindən daşınır; hesab edir ki, “əzizbəyovçular”ın dəvəti onun taleyinin bu konkret məqamı üçün ən optimal variantdır. Bu zaman Mehdi yeganə düzgün qərar qəbul etmişdi. Vaxt onun xeyrinə işləyirdi. O, Əzizbəyov teatrının dəvətinə “hə” deməklə üç problemi birdən həll etmişdi. Birinci: Mehdi Bakya gəlirdi, teatr elitasının sıralarına qatılırdı, özünün sənətçi perspektivini görürdü, karyerasının təqribi mərhələlərini planlaşdırırdı; ikinci: o, Baratdan ayrılmırdı, sevdiyi qadının yanında qalırdı, ailə səadətinə qovuşurdu; üçüncü: Mehdi anasına və qardaşlarına yardım etmək imkanını itirmirdi. Təbii ki, bunun müqabilində Moskvadan, aspiranturadan, elmi fəaliyyətdən imtina etməyinə dəyərdi. Beləcə, ______________Milli Kitabxana_______________ 103 Mehdi öz “ikinci institut”unu bitirirdi; və onu da deyim ki, şəxsi həyatının, Azərbaycan teatr mədəniyyətinin kontekstinə görə uğurla bitirirdi. Uğur bu idi ki, Mehdi Moskvada rejissor diplomu almışdı, Stanislavski sistemini, gerçəkçi teatrın prinsiplərini Moskvanın kübar teatr elitasının nümayəndələrindən öyrənmişdi. Uğur bu idi ki, Mehdi öz teatr təcrübəsində Stanislavski sisteminin çərçivələrində qapanıb qalmamışdı; göstərmişdi ki, italyan komediyasının şərtiliyi də, klounada qroteskvariliyi də, qədim yunan xorunun teatral effektivliyi də onun sənət qavrayışına yad deyil. Uğur bu idi ki, o, Gəncədə öz fərdi rejissor üslubunun təqribi “əlifba”sını tapmışdı: bu üslub söz, pauza və ritm üzərində özünü təsdiqləyəməyə meyllənirdi. Uğur bu idi ki, Mehdi Məmmədov tamaşalarının məfkurə mündəricəsinin qütblərini müəyyənləşdirmişdi: müasirlik, millilik və mənəvi saflıq. Uğur bu idi ki, Gəncə rejissoru öz tamaşa estetikasında səhnə realizmiylə teatrallığı, romantik pafosla gerçək aktyor yaşantılarını bir araya gətirmək iqtidarında olduğunu teatr ictimaiyyətinə bəyan eləmişdi. Uğur bu idi ki, Barat Şəkinskaya ______________Milli Kitabxana_______________ 104 maneələr fövqündə dayanıb Mehdinin “əzizbəyovçular” teatrına dəvət almasında mühüm rol oynamışdı. Həqiqətən, bu gündən tarixə boylananda Barat xanımın bu rolu bir missiya kimi oxuna bilər: sanki o, Gəncə şəhərinə Mehdiyə görə gedibmiş. Əgər Barat olmasaydı, Mehdi Məmmədovun Əzizbəyov adına teatra gəlişi baş tutacaqdımı? İnanmıram. Buna yol verməyəcəkdilər. Mehdi əyalət teatrında qalacaqdı, ya da uzağı bəxtini soraqlaya-soraqlaya Moskvaya üz tutacaqdı. Yəni Mehdinin Gəncədə keçdiyi həyat və sənət yolunun dan ulduzu Baratdır. Baratdır?! Lakin… bir dəqiqə. Ola bilərdimi ki, Mehdi Kirovabaddan heç hayana tərpənməsin və qədim Gəncədə qalıb Pribaltika ölkələrinin əyalət şəhərlərində olduğu kimi unikal bir teatr yaratsın və bununla da Gəncəni Azərbaycanın ikinci teatr mərkəzinə çevirsin? Əminəm ki, ola bilərdi və bu, milli teatr mədəniyyətinin yalnız pozitivi sayılacaqdı... Onun Ədilin teatrında nə işi vardı ki? Var axı, elə əyalət teatrları ki, onları dünyanın sənət elitası tanıyır! ______________Milli Kitabxana_______________ 105 Buna da Mehdinin, və bəlkə də Azərbaycan teatrının mümkün bir tale variantı kimi yanaşın!!! Mənsə monoqrafiyanın ardını yazım... ______________Milli Kitabxana_______________ 106 ______________Milli Kitabxana_______________ 107 TEATRDAN FƏLSƏFƏYƏ... (komandor və simulyakr) “Məkanda həndəsə olduğu kimi zamanda da psixoloji var”. Marsel Prust “Bir şeyi tanımaq üçün mən irəlicədən bilməliyəm ki, nəyi tanımaq istəyirəm”. Sokrat “Dənizə yaxınlaşanda çaylardan danışmırsan”. Həkim Sənai “Bakı gözəl şəhər, mehriban diyar”... Gün o gün olub ki, qurtarıb dava... Mehdi şəhərdədir... “Uzaq sahillərdə” filminə və Mehdinin eyni adlı tamaşasına hələ bir xeyli vaxt var. *** İndi o, M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Akademik Dram Teatrının işçisidir: gələcəyə iftixarla baxır. Mehdi sənət dostlarıyla çiyin-çiyinə verib Azərbaycan teatrının sabahını düşünür. O özünə və yoldaşlarına inanır və zəhmətkeşlərin mənalı istirahəti üçün çalışır... *** Bu cümlələr Sizə həmin illərin sənədli filmlərindəki təhkiyə üsulunu azacıq da olsa xatırlatdımı?Azərbaycan bədii kinosu üçün də xarakterik bir məqam. Belə “işıqlı” mətnləri adətən Azərbaycanın bəlkə də ən suyuşirin aktyoru Müxlis Cənizadə oxuyardı. Hərçənd Azərbaycan gerçəkliyində hər şey ekrandan göstərildiyi kimi hamar və şirmayı deyildi. İnsan yaşayırsa, artıq nəyisə dəf edib yaşayır. Adicə bir udum nəfəs almaq üçün enerji sərf etmək, nəyinsə müqavimətini qırmaq lazım olur. Yüklə 2,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|