Azərbaycan Aİ-nin Şərq Tərəfdaşlığı ölkələrində Enerji subsidiyaları İnventarı Az
“Azəriqaz” İB-nə büdcə transferləri
Yüklə 5,83 Mb. Pdf görüntüsü
|
43
“Azəriqaz” İB-nə büdcə transferləri Subsidiyanın Kateqoriyası Qrantlar v ə digər birbaşa ödəmələr Stimullaşdırılan Fəaliyyət “Az
əriqaz” IB-nə əməliyyatları onun itkilərini kompensasiya etməklə d əstəklənir Subsidiyanın Adı “Az əriqaz” İB-nə büdcə transferləri Qanunvericilik Milli
Qanunvericilik/D əstəkləyən T əşkilat - Prezidentin F ərmanları - Nazirl
ər Kabinetinin qəbul etdiyi qərarlar Subsidiyanın siyasət m əqsəd(lər)i Qaz, isitm ə və elektrik enerjisi istehlakı ilə əlaqədar sosial problemlərin həll edilm
əsi Subsidiyanın Son Resipient(l ər)i “Az
əriqaz” İB Müdd ət 1991-ci ild ən indiki zamana qədər, müstəqillikdən sonra
Az əriQaz dövlət mülkiyyətində təbii qaz inhisarçı müəssisəsidir. Sovet İttifaqının süqutundan sonra ölkənin elektrik enerjisi sektoruna səmərəli büdc
ə dəstəyi yaratmaq üçün bir neçə islahatlar həyata keçirilmişdir. Ölkədə qaz sayğaclarının kütləvi quraşdırılması nəticəsində ölkədə təbii qaz istifadəsi azalmışdır - əhali elektrik enerjisinin istehlakı ilə bağlı narahat olmağa başlamışdılar. Bu addımların məqsədi sektorda xərclərin səmərəliliyini artırmaq idi. Lakin xidm ətlər qarşılığında ödəmələrin yerinə yetirilməməsi səbəbindən, Az əriQaz borcları toplanır və dövlət büdcəsi qarşısındakı vergi öhdəliklərini yerin ə yetirməyə qabil olur. AzəriQazın maliyyə itkiləri dövlət büdcəsindən öd ənilir (subsidiyalaşdırılır). Subsidiyanın təyin olunmuş Məbləği İctimai mənbələrdə əlçatan deyil. M əlumat mənbələri R əsmi Sənədlər: Az ərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti (9 Avqust, 2010-cu il). The Cabinet of Ministers of Azerbaijan Republic (2010, August 9).
.
2016- cı il tarixində Az ərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetindən əldə edilmişdir: http://cabmin.gov.az/?/az/pressreliz/view/351/
Az
Əhalinin təbii qazdan istifadəsi üzrə yaranmış borclarının silinməsi tədbirləri barədə. 18 Yanvar 2016- cı il tarixində Ədliyyə Nazirliyinin Normativ-Hüquqi Aktlar üzrə Vahid Elektronik Verilənlər Bazasından əldə edilmişdir : http://www.e- qanun.az/framework/18961
M ətbuat Hesabatları: Axar.az X əbər Portalı (9 Dekabr, 2013-cü il). AzərEnerji niyə borc içində üzür? 18 yanvar 2016- cı ildə Axar.az Xəbər Portalından götürülüb: http://axar.az/news/3703
Mediaforum News (19 Dekabr, 2010-cu il). Prezident Əhalinin Təbii Qazdan 44
İstifadəsi Üzrə Yaranmiş Borclarinin Silinməsinə Fərman Verdi. 18 yanvar 2016-
cı ildə
MediaForum X əbər
Portalından götürülüb: http://www.mediaforum.az/az/2009/12/29/PREZ%C4%B0DENT- %C6%8FHAL%C4%B0N%C4%B0N-T%C6%8FB%C4%B0%C4%B0- QAZDAN-%C4%B0ST%C4%B0FAD%C6%8FS%C4%B0- %C3%9CZR%C6%8F-064623177c.html
Müsavat Q əzeti (19 Avqust 2010-cu il). "Əhalinin də Enerji Borcları Silinm
əlidir". 18 yanvar 2016- cı ildə
Müsavat Q əzetindən götürülüb: http://musavat.com/news/iqtisadiyyat/ehalinin-de-enerji-borclari- silinmelidir_83123.html?welcome=1
Qafqazinfo News (24 Yanvar, 2014-cü il). Milyonlar x ərclənir, yenə borcları var.
18 yanvar 2016- cı
ildə Qafqazinfo-dan götürülüb: http://www.qafqazinfo.az/musahibe-17/milyonlar-xerclenir-yene-borclari-var- 68027
Report İnformasiya Agentliyi (27 Aprel, 2015-ci il). "Az ərsu" və "Az ərenerji"nin vergi borcu yaranıb. 18 yanvar 2016- cı ildə Report İnformasiya Agentliyindən götürülüb: http://report.az/i-nfrastruktur/azersu- ve-azerenerji-nin-vergi-borcu-yaranib/
45
“Azəristiliktəchizat” ASC-yə büdcə transferləri Subsidiyanın Kateqoriyası Qrantlar v ə digər birbaşa ödəmələr Stimullaşdırılan Fəaliyyət “Az
əristiliktəchizat” ASC-nin əməliyyatları onun itkilərini kompensasiya etm
əklə dəstəklənir Subsidiyanın Adı “Az
əristiliktəchizat” ASC-yə büdcə transferləri Qanunvericilik Milli
Qanunvericilik/D əstəkləyən T əşkilat - Prezidentin F ərmanları - Nazirl
ər Kabinetinin qəbul etdiyi qərarlar Subsidiyanın siyasət m əqsəd(lər)i İstilik istehlakı ilə əlaqədar sosial problemlərin həll edilməsi Subsidiyanın Son Resipient(l ər)i “Az
əristiliktəchizat” ASC Müdd ət 1991-ci ild ən indiki zamana qədər, müstəqillikdən sonra
Az ərİstilikTəchizat dövlət mülkiyyətində olan mərkəzi istilik şirkətidir, əhalinin kiçik bir hissəsini qış aylarında istiliklə təmin edir. Bu subsidiyaların ümumi enerhji subsidiyalarındakı payı çox kiçikdir. Lakin m ətbuat hesabatlarına əsasən, AzərİstilikTəchizatın AzəriQaza olan borcu s əbəbindən, bu müəssisənin fəaliyyəti ilə bağlı problemlər olmuşdur. .
2015-ci ild ə bu subsidiyaların həcmi 43 milyon AZN (40.76 milyon ABŞ dolları – 1.05 DOL/AZN məzənnədə) M əlumat mənbələri M ətbuat Hesabatları: 1News.az (19 Noyabr, 2015- ci il). Bakılıların Mənzillərinə Istilik Verilm əsi Tarixi Elan Olundu. 18 yanvar 2016-cı ildə 1News.az Xəbər Portalından götürülüb: http://www.1news.az/society/20151119040452735.html
1News.az (2015, November 20). Bakıda evlərin İsidilməsinə Başlayan Qazanxanaların Sayı Açıqlanıb. 18 yanvar 2016-cı ildə 1News.az Xəbər Portalından götürülüb: http://www.1news.az/society/20151120021718602.html
Oxu.az (28 Noyabr, 2015- ci il). Bakıda Evlər Niyə Qızdırılmır - SƏBƏBLƏR. Retrieved 18 yanvar 2016- cı ildə
götürülüb: http://ru.oxu.az/society/102636
46
Tənzimlənən təbii qaz qiymətləri
Induced transfers Stimullaşdırılan Fəaliyyət Elektrik enerjisi v ə istiliyin generasiyası daxil olmaqla, təbii qaz istehlakı
T ənzimlənən təbii qaz qiymətləri Qanunvericilik Az ərbaycan Respublikasının Tarif (qiymət) Şurası Qanunvericilik/D əstəkləyən T əşkilat - Az
ərbaycan Respublikasının Tarif (qiymət) Şurası tərəfindən qəbul olunan q
ərarlar (İqtisadiyyat və Sənaye, Maliyyə, Vergilər, Ədliyyə, Energetika, N əqliyyat, Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları, Kənd T əsərrüfatı, Səhiyyə, Təhsil, Əmək və Əhalinin Sosial müdafiəsi Nazirlikl əri, Gömrük Komitəsi və Dövlət Şəhərsalma və Memarlıq Komit əsi nümayəndələrindən formalaşıb) Subsidiyanın siyasət m əqsəd(lər)i T əbii qaz, elektrik enerjisi və istiliyin istehlakı ilə əlaqədar sosial probleml ərin həll edilməsi, həmçinin bir sıra enerji-tutumlu sənaye sahələri üçün t əbii qazın təmin edilməsi Subsidiyanın Son Resipient(l ər)i T əbii qaz istehlakçıları Müdd ət 1991-ci ild ən indiki zamana qədər, müstəqillikdən sonra
Az ərbaycan Respublikasının Tarif Şurasının strukturu Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 26 Dekabr 2005-ci il tarixli 341 nömrəli F ərmanı ilə təsdiqlənmişdir. Əhalinin ictimai problemlərini nəzərə almaq üçün, müst əqillik qazanıldığı dövrdən bəri elektrik enerjisi qiymətləri Nazirl ər Kabineti tərəfindən tənzimlənmişdir. 2005-ci ildən bəri qiymət t ənzimlənməsi Tarif Şurasının səlahiyyətindədir. Subsidiyanın təyin olunmuş məbləği İctimai mənbələrdə əlçatan deyil M əlumat mənbələri - Az
ərbaycan Respublikasının Tarif (qiymət) Şurası(2007). Azərbaycan Respublikasının Tarif Şurasının Tarixi. 8 yanvar 2016-cı ildə götürülüb: http://www.tariffcouncil.gov.az/?/en/content/44/
- Az
ərbaycan Respublikasının Tarif (qiymət) Şurası(n.d.). Təbii Qazın topdan v
ə pərakəndə satış Tarifləri. 8 yanvar 2016-cı ildə götürülüb: http://www.tariffcouncil.gov.az/?/az/content/66/
- Az ərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsi (31 yanvar, 2002-ci il). Tarif (qiym ət) Şurasının yaradılması haqqında. 8 yanvar 2016-cı ildə Az ərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsindən götürülüb: http://customs.gov.az/az/nkq17.html
47
Tənzimlənən elektrik enerjisi qiymətləri Subsidiyanın Kateqoriyası T ənzimlənən transferlər Stimullaşdırılan Fəaliyyət Elektrik Enerjisi istehlakı Subsidiyanın Adı T ənzimlənən elektrik enerjisi qiymətləri Qanunvericilik Az ərbaycan Respublikasının Tarif (qiymət) Şurası Qanunvericilik/D əstəkləyən T əşkilat - Az
ərbaycan Respublikasının Tarif (qiymət) Şurası tərəfindən qəbul olunan q
ərarlar (İqtisadiyyat və Sənaye, Maliyyə, Vergilər, Ədliyyə, Energetika, N əqliyyat, Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları, Kənd T əsərrüfatı, Səhiyyə, Təhsil, Əmək və Əhalinin Sosial müdafiəsi Nazirlikl əri, Gömrük Komitəsi və Dövlət Şəhərsalma və Memarlıq Komit əsi nümayəndələrindən formalaşıb) Subsidiyanın siyasət m əqsəd(lər)i Elektrik enerjisi istehlakı ilə əlaqədar sosial problemlərin həll edilməsi Subsidiyanın Son Resipient(l ər)i Elektrik Enerjisi istehlakçıları Müdd ət 1991-ci ild ən indiki zamana qədər, müstəqillikdən sonra
Az ərbaycan Respublikasının Tarif Şurasının strukturu Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 26 Dekabr 2005-ci il tarixli 341 nömrəli F ərmanı ilə təsdiqlənmişdir. Əhalinin ictimai problemlərini nəzərə almaq üçün, müst əqillik qazanıldığı dövrdən bəri elektrik enerjisi qiymətləri Nazirl ər Kabineti tərəfindən tənzimlənmişdir. 2005-ci ildən bəri qiymət t ənzimlənməsi Tarif Şurasının səlahiyyətindədir. Son iyirmi il ərzində elektrik enerjisi qiymətləri yalnız bir dəfə uyğunlaşdırılıb. Xüsusilə, elektrik enerjisi tarifləri hər kilovatt üçün 2007-ci ild
ə 0.024 ABŞ dollarından 0.075 ABŞ dollarına yüksəlmişdir ki, bu da t əkmilləşdirilmiş ölçə və yığım təcrübəsi ilə bərabər sektor gəlirlərini artırmışdır (FITCHNER, 2015). Bir dəfə olmasına baxmayaraq, bu tariff artımı istehlakçılar tərəfindən enerji tələbata nəzarət sahəsində müv əffəqiyyətli olmuşdur. Belə ki, ev təsərrüfatları tərəfindən elektrik enerjisi ist ehlakı 2006-cı ildəki 1 200 ktoe-dən 495 ktoe-yə düşərək, 58% azalma göst ərmişdir. 2016-cı ilin əvvəlinə olan məlumata görə, istehlak s əviyyəsi hələ də 2007-ci ilin islahat öncəsi səviyyəsindən aşağıdadır. 2007-ci ild ə təyin olunmuş tariff dərəcələri 2016-cı ilin yaz aylarına qədər qüv ədə olmuşdur, bu müddətdə ev təsərrüfatları üçün enerji istehlak x ərcləri 0.07 AZN/kVt-saat-a qalxmışdır. Azərbaycan manatının dəyər itirm əsi səbəbindən, istehlakçı elektrik tarifləri indi dollar ifadəsində 2007- ci il s əviyyəsindən daha ucuzdur (2015-ci il 1.028 AZN/USD orta illik m əzənnəsi ilə 0.068 ABŞ dolları/kVt-saat). Subsidiyanın təyin olunmuş məbləği İctimai mənbələrdə əlçatan deyil M əlumat mənbələri - Az
ərbaycan Respublikasının Tarif (qiymət) Şurası (2007). Azərbaycan Respublikasının Tarif Şurasının Tarixi. 8 yanvar 2016-cı ildə götürülüb: http://www.tariffcouncil.gov.az/?/en/content/44/
- Az
ərbaycan Respublikasının Tarif (qiymət) Şurası (n.d.). Təbii Qazın topdan v
ə pərakəndə satış Tarifləri. 8 yanvar 2016-cı ildə götürülüb: http://www.tariffcouncil.gov.az/?/az/content/66/
- Az ərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsi (31 yanvar, 2002-ci il). Tarif (qiym ət) Şurasının yaradılması haqqında. 8 yanvar 2016-cı ildə Az ərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsindən götürülüb: http://customs.gov.az/az/nkq17.html
48
Aİ-nin Şərq Tərəfdaşlığı Ölkələrində Enerji Subsidiyaları İnventarı: Azərbaycan Bu araşdırma Azərbaycandakı enerji subsidiyaları haqqında olub, Aİ-nin Şərq Tərəfdaşlığı ölkələrini əhatə edən regional analizin bir hissəsidir. Layihə çərçivəsində Azərbaycanla yanaşı, Ermənistan, Belarus, Gürcüstan, Moldova Respublikası və Ukraynaya dair araşdırmalar aparılıb. Bu araşdırmalar zamanı İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatının (İƏİT) metodologiyasından istifadə olunub. Bu metodologiyadan İƏİT-ə üzv olan 35 ölkə və bir neçə G20 ölkələrində (Braziliya, Çin, Hindistan, İndoneziya, Rusiya Federasiyası və Cənubi Afrika) hökumətlərin mineral əsaslı yanacaqların istifadəsi və istehsalına ayırdığı dəstəyi müəyyən etmək və qiymətləndirmək üçün istifadə olunub. Bu araşdırma daş kömür, neft və müvafiq neft-yanacaq növləri, təbii qaz və mineral yanacaqlar əsasında istehsal edilmiş istilik və elektrik enerjisi sahələrinə ayrılan subsidiyaları əhatə edir. Araşdırma ictimaiyyətə açıq olan müxtəlif mənbələrdən əldə edilən informasiyalar əsasında hazırlanıb, Azərbaycanda enerji subsidiyalarının dəyişən və mürəkkəbləşən landşaftını, mexanizmlərini və mövcud vəziyyətinin icmalını əks etdirir. Əlavə məlumat üçün www.green-economies-eap.org Ms. Nelly Petkova (OECD): Nelly.PETKOVA@oecd.org
©Shutterstock.com/ETIBARNAME Document Outline
Yüklə 5,83 Mb. Dostları ilə paylaş:
|