Azərbaycan aşiqlar biRLİYİ
Yüklə 0,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ədalət Nəsibov 14 SAZIN-SÖZÜN ĠġIĞI
- Günümüzün ustad aĢıqları
- Elxan MƏMMƏDLĠ Əməkdar Mədəniyyət ĠĢçisi
Ədalət Nəsibov 14 SAZIN-SÖZÜN ĠġIĞI Ədalət sazının dilini düşünüb onu açmaq üçün heç olmasa, saza gərək Ədalətin yarısı qədər bələd olasan, onun saz sənətinə gətirdiyi yenilikləri, gülləri, xalları, döndərmələri və ümumi saz havacatlarını musiqi dili ilə çala biləsən. Təbiidir ki, Ədalət ömründə saz üzü görməmiş əcnəbini də heyrətlən- dirə bilir və bunun dəfələrlə şahidi olanlar çoxdur. Deyilənlərə görə Ədalətin ifasında lent yazısına qulaq asan Qərb bəstə- karlarından biri həmin musiqinin tək bir alətdə çalınmağına inanmayıb. Təsadüfən bir gün güzarı Bakıya düşən həmin bəstəkarın sazla şəxsi tanışlığı həmin fikri alt-üst edib. Təbiidir ki, Ədalət sənətində heyrətləndirmək çox güclüdür. O, insanı ovsunlamağı, ağlatmağı, güldürməyi və nəhayət, süst vəziyyətədə, az qala şok vəziyyətində saxlamağı bacaran sənətkardır. Həmin vəziyyətlərə onun özü düşür əvvəlcə. Sazı sinəsinə basanda Ədalət yanır, alovlanır, külə dönür, yenidən pöhrələyən budaq kimi boy atmağa başlayır. Bu mənzərə dinləyicinin, tamaşaçının gözü önündə baş verir. Radio dalğalarında, televiziyada bunu hiss etmək çox çətindir. Aşığınkı el məclisləridir, orda göstərir sənətkar öz hünərini. “İgidi meydanda, atı sürəkdə, aşığı məclisdə sınayarlar”,-deyib babalarımız. Neçə məclislərin, neşə-neçə ağsaqqalların sınağından çıxıb Ədalət! Sazı sinəsinə sıxanda heç kimi eşitməz, heç kimi görməz, heç kimə məhəl qoymaz. Özü olar -sazı olar- öz dünyası olar Ədalətin. Kövrələr, göynəyər, odlanar, yumaq kimi açılıb bükülər Ədalət. Puçur-puçur tər damlaları alnında mirvari dənələri kimi düyümlənər, baş sazın çanağı üstündə, barmaqlar zilə enər, bəmə qalxar, dil-dil ötər telli saz. Beləcə bir müddət heç kimdən səs çıxmaz, bütün məclisə su ələnər, hamı lal dinməz oturar. Ədalət laylası xumarlandırar adamı, barmağını kəssən də hiss etməzsən, “Divani” ilə açılan qapılar “Müxəmməs” lə bağlanar. Heç kəs xəbər tutmaz vaxtın belə Günümüzün ustad aĢıqları 15 sovuşmağından. “Təcnis”, “Qaraçı”, “Urfanı”, Cəlili” (say hesabımı var Ədalət çaldığı havaların) çaldıqca Ədalətin də cöhrəsi dəyişər, haldan hala düşər, göy bulud kimi qaralar, tutular leysan yağışı başlayar simlərin ustə. Simlərlə, sazla Ədalətin əlbəyaxa döyüşünü özün görməsən oxucu qardaş, dediklərimə bəlkə də şübhə edər məni qınaya da bilərsən. Bu öz işindir, ixtiyar sənindir, qardaş, amma mən gördüyümü görüb hələ istədiyim kimi qələmə ala bilmədiyim Aşıq Ədaləti belə görmüşəm. Ona öz ürəyimdə aşıq sənətinin Fərhadı demişəm. Onun Bisütunu saz, külüngü təzənə, təmənnası – yanmaqdır. Bəli, beləcə bir aşıq alışıb alovlanar el şənliklərində, özü gilə-gilə, əriyər, hamıya işıq paylayar –saz işığı, söz işığı. Bu sazın işığında Azərbaycan aşıq sənəti daha görümlü, daha aydın, daha əzəmətli görünür. Elxan MƏMMƏDLĠ Əməkdar Mədəniyyət ĠĢçisi Filologiya ü. f. Doktoru Ədalətin apardığı toy məclislərində, şənliklərində, kon- sertlərdə olmuşam. Cürbəcür yerlərdə: redaksiyada, “Naxçı- van” mehmanxanasında, kafedə saatlarla söhbət etmişik, sazdan, sənətdən danışmışıq. Axırıncı dəfə son sualı da aşıq Ədalət verib: -Bax, kişi kimi düzünü de. Mənim məclislərimdə səni qane etməyən, narazı salan cəhət nədi? Möyləşoğlu demiş: Ev bizim, sirr bizim. Çatışmazlıqlarımı açıq de, səhvlərimi düzəldim, bir də təkrar eləməyim. Axı el qabağına çıxıram. Mən Ədalətə cavab verə bilmədim. Düzü heç bu haqqda fikirləşməmişdim. Məti OSMANOĞLU Ədalət Nəsibov 16 SAZIN DAHĠSĠ İnsanın ürəyi bəzən qürbətə bənzəyir. Adam hərdən öz içində darıxır, öz könlü ona darlıq edir. Düşünürsən ki, neçə edim bu labirintdən çıxım. Döyükürsən, çırpınırsan içinin qaranlıgında əldən düşüb döyükürsən. Hönkürmək istəyirsən qəhər bogazına ilişib qalır, hıçqırmaq keçir könlündən, amma səsin bogazında can verir insanın könlü qürbətə dönəndə vətən axtarır.Vətən isə o anda qara sazımız olur. İnsan qara sazın sə- sinə sıgınır. İllahda ki, o sazı Ədalət Nəsibov çalanda adam bir ayrı aləmdə olur. Ədalətin sazı vətəndir. Çün ki, Ədalət saz çalanda vətənə çevrilir.Türk dünyası boyda vətənə çevrilir, türk dünyası boyda bir sevda olur. Adamlar tanıyıram Ədalət Nəsi- bov saz çalanda xəstə olsa belə balınca dirsəklənib xəyal atına süvar olub haralara getməyib ki. Aşıq Ədalət Nəsibov müasir Azərbayçan aşıq sənətinin Şahdağıdı. O Şah dağ ki, başı bulut- dan nəm çəkir. Ədalət Nəsibov haqqında yazmaq, düşüncələri- ni düşünmək, fikir söyləmək mühakimə yürütmək, həqiqətən də, çətindir. Mənə elə gəlir ki, elm dəryası olsanda gərək elə olasan ki, Ədalətin sazının işığını görə biləsən. Ədalət Nəsibov aşıq sənətinə gətirdiyi yeniliklər saza böyük ugur gətirdi. Fik- rimcə böyük sənətkarın sənət irsi daha dərindən örgənilməlidir. Ustad sənətkardan filmlər çəkilməli bədii əsərlər yazılmalıdır. Ədalət Nəsibov sənətinin irsini anlamaqda acizik. Baş- dan-başa kodlarla sehirlənmiş qeyri-adi dərəcədə füsnükar ifa tərzi Ədalət Nəsibovun ruhi dünyasının qapısına aparır bizi, amma açar vermir ki, qapını açıb icəri daxil olaq. Bəlkə də aylarla, illərlə yol getməliyik ki, heç olmasa Ədalət Nəsibov sənətinin qapısından içəri boylana bilək. Mənim üçün Ədalətin sazı bütöv vətənin obrazı, milli və mənəvi birliyimizin sim- voludur. Ədalətin sazında xalqımızın ölməz ruhu, dövlətçiliyi- mizin əbədi qüdrəti yaşayır. Ġradə SARIYEVA Yüklə 0,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|