Azərbaycan aşiqlar biRLİYİ
Yüklə 0,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Günümüzün ustad aĢıqları 17 SAZIN ƏDALƏTĠ
- Günümüzün ustad aĢıqları
Günümüzün ustad aĢıqları 17 SAZIN ƏDALƏTĠ Aşıq Ədalət Nəsibov korifey sənətkardır. Aşıq sənətini- nin bu gün simasını dəyişmədən yaşaması üçün biz ustad aşığımıza borcluyuq. Ədalət Nəsibov olmasaydı saz şəhər qəlbinə yol tapa bilməzdi. Sazı şəhərdə Ədalət Nəsibov sev- dirib. Bununla razılaımamaq mümkün deyil. O, bütöv türk dünyasının aşıgı titulunu qazanıb. Ədalət Nəsibon bizim nəsil aşıqları ücün böyük örnək olub. Ondan sonra saz götürüb sənət meydanına gəlmək, səhnəyə çıxmaq həm çətin, həm məsuliy- yətli, həm də şərəfli idi. Nə yaxşı ki, müqəddəs aşıq sənəti Ədalət kimi aşıga sahibdi. Nə yaxşı, ki mən onun sənətindən bəhrələnmişəm. Dünya durduqca Ədalət Nəsibovda yaşayacaq. O, saglıgında öz heykəlını ürəklərdə ucaldıb. Ustada can sağlığı arzu edirəm! AĢıq Ġlham ASLANBƏYLĠ “Sazda çalır Ədalət Nəsibov.Yox calmır yanır Ədalət, şam kimi əriyə-əriyə yanır-yanır və yandırır. Bağrına basdığı sədəfli sazın lal pərdələri nədən söhbət açır, nələr keçir göz önündən. Ədalət çalır elə bil ki, Dədə Qorqud qolça qopuz götürüb söz söyləyir, boy boylayır bir igidin şərəfinə. ”Adını mən verdim yaşını Tanrı versin” deyir...Ədalət çalır elə bil ki, Ələsgər telli sazı sinəsinə basıb el-el, oymaq oymaq gəzib dolaşır, mağar qurur, gəlin köçürür, bəy evləndirir...Ədalət çalır yanıq kərəminin yanıqlı sədaları ürəklərdə qövr eyləyir. Ədalət çalır “Ruhani”, “Dilqəmi”, “Sarıtel”, “Göyçəgülü” kimi dürlü-dürlü aşıq havaları ruhumuzu, qəlbimizi oxşayır, bizi mənəvi saflaşdırır. Knyaz ASLAN Ədalət Nəsibov 18 SAZIN ƏDALƏT NƏSĠBOV FENOMENĠ Qazax mahalı deyəndə, ilk növbədə saz yada düşür. Daha dəqiq desək bu mahalın sazın-sözün beşiyi olduğu, bu beşiyin ustad aşığı Ədalət Nəsibov yada düşür. Mayası sazdan-sözdən tutulan, saz havasına, söz müdrikliyinə güvənən Qazax mahalı müqəddəs xalq inamlarından, bayramlardan, adət-ənənələrdən, zəngin folklordan cilalanaraq günümüzə qədər gəlib çatmışdır. Azərbaycan mədəniyyətinin və ədəbiyyatının inkişafında bütün bölgələrin fəal rolu olduğu kimi, Qazax mahalının, o cümlədən Qazax aşıq mühitinin də xüsusi rolu vardır. Qazax aşıq mühitinin formalaşmasında Aşıq Məmməd (Canallı Məmməd), Aşıq Məmmədyar Eminov, Aşıq Avdı, Aşıq Məhəmməd, Aşıq Bəhram, Aşıq Cəfər Eyvazov, Aşıq Şəadət Gülməmmədov, Aşıq Kərəm Nəsibovla yanaşı ustad Aşıq Ədalət Nəsibov sənəti danılmazdır. Aşıq Ədalət Nəsibovun ilk ustadı atası olub. O, atasından demək olar ki, sazın bütün sirlərini öyrənib. Sonra sazın sirlərinə daha dərindən yiyələnmək üçün Aşıq Məmmədyara qulluq edib. Qazax mahalında XX yüzilin 30-40-cı illərində ifaçılıqda əsasən xorla oxunan aşıq mahnıları üstünlük təşkil edirdi. Məlumdur ki, bu dövrdə sovet rejimi Qazax mahalının aşıqla- rına da öz təsirini göstərmişdir. Belə ki, aşıqlar tədbirlərdə, el şənliklərində, üzüm tarlalarında, mövsüm mərasimlərində iştirak edirdilər. Xorla icra edilən havacatlar da elə bu səbəb- dən yaranmışdır. 50-ci illərdən sonra xor lirikası demək olar ki, daha peşəkar şəkil almışdır. Qazax aşıqlarının xor lirikasında yüksək peşəkarlıq göstərmələrində Aşıq Ədalət Nəsibovun və Aşıq Şəadət Gülməmmədovun əvəzsiz xidmətləri olmuşdur. Onlar dövlət tədbirlərində xor ansamblının daha mütəşəkkil şəkil almasında yeniliklər edərək, özəlliklər yaratmışlar. Qeyd etdiyimiz kimi, hər havacatda xor lirikası təşkil etmək mümkün Günümüzün ustad aĢıqları 19 olmadığı üçün bu həddi qoruyub saxlamaqda ustad Aşıq Ədalət Nəsibovun böyük rolu var. Ədalət Nəsibovun “Vurğunu” "Ədalət təranələri" hava- catları müasir dövrdə də aşıqlar tərəfindən məclislərdə ifa edilir. Yaşayan aşıq sənətində havacatların düzgün ifa tərzində Ədalət Nəsibovun əməyini yüksək qiymətləndirmək lazımdır. Ədalət Nəsibovun özünəməxsusluqlarından biri də solo- saz ifaçılığıdır. Solo-saz ifaçılığı bütün zamanlarda aparıcı olmuşdur. Ədalət Nəsibova qədər aşıqlardan solo-saz ifaçıları olsa da nədənsə solo-saz ifaçılığı məhz onun adı ilə daha çox məşhur oldu. Bilirik ki, Aşıq Ədalət Nəsibovun barmaq imkan- ları səs imkanlarından daha yüksəkdir. Onun ifa tərzi ilk saz çalmasından, havalara yeni çalarlar qatmasından bilinir. Ondan sonra bir çox aşıqlar solo-saz ifaçılığını davam etdirmişdir. Yaşayan aşıq sənətinin ustad aşıqlarından olan Ədalət Nəsibov həm də yaradıcı aşıqlarımızdandır. Yaratmış olduğu havacatlar və aşıq şeir şəkilləri vardır. İrfan mövzuları sovet aşıqlarına ustadlarından keçən, ancaq çox da rəğbət görməyən aşıq şeiri mövzusu olduğundan sonrakı zamanlarda yalnız bəzi istedadlı aşıqların müraciət etdiyi qaynaq olmuşdur. Aşıq Ədalət Nəsi- bovun yaradıcılığından bir şeiri bu baxımdan xarakterikdir: Ey qəlbi qaranlıq, möhdədil xəstə, Birinci sidqini mövlaya bağla. On səkkiz min aləm, küllü kainat, Xəlq eyləyən ərşi səmaya bağla. Dünyaya nə qədər peyğəmbər gəlib, Neçə mürsəl gəlib, neçə ər gəlib, Əliyə Zülfiqar, qul-Qənbər gəlib, Düldülə suvar ol, Murtəzaya bağla. Ustad həm də güclü hafizəyə malik, yaddaşında çox sayda dastanlarımız olan, klassik aşıq sənətinin bilicisidir. Son dönəmlərdə aşıq sənətində bir çox dəyişikliklər olsa da Yüklə 0,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|