Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasının professoru, tarix
Yüklə 1,94 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- M U N Ə W Ə R BACIMIN XATİRƏSİNƏ İnsanı dərd əyər, vallah, yaş əyməz, Bacının əvəzin heç kimsə verməz.
- N ə q ə d o r b ə d b ə x d ır p a x ıl insanlar Ş ölırot d ilə n ç is i a c g ö z in san lar H alallıq b ilm ə y ə n n a m ə r d in san lar
- S a ç ı ağarsa da b ə d b ə x t in san lar H ər ağ saç q o c a y a a ğ sa q q a l d e m o A ğ s a q q a l ü z ü n d ə n u rlu lu q g ə r ə k
- S ə b ə b in i d iiriisl b ilm o s o k d ə biz N u r ə n i ş ə x s l ə r ə az rast g əlirik H ə y a tın m e n a s ı h a la llıq d a d tr
- Ö z ü n d ə n so n r a y a iz q o y m a q d a d ır.
M U N Ə W Ə R BACIMIN XATİRƏSİNƏ İnsanı dərd əyər, vallah, yaş əyməz, Bacının əvəzin heç kimsə verməz. Bacımm dəfnindən altı ay keçir Gəlmişəm bu yerlər mənə nə deyir - «Bacın məkanını dəyişib», deyir Tanış yerlər məni qurd kimi yeyir. Adətdir, məzarlıq qərbdə salmar, Bizim bu kənddə də belə ediblər, Çünki gündoğan, şərq, həyat remzisə Günbatan, qərb, sükut rəmzidir. Əziz bacım, səkkiz övlad anası Dörd oğul və dörd qızdır balası. Sağlığında Rafiqini itirdi Qalanları boya-başa yetirdi. Dörd yaş mendən kiçik Münəvvər bacım, Dünyasın dəyişib, məni tək qoydu. Firqətin vaxtını bilirmiş kimi Atamın adını nəvəyə qoydu. Atamı itirdim yeddi yaşımda Gülzar anamsa seksən beşində Nəsildən qalmışdı Münəvvər bacım Onu da itirdim ahıl yaşımda. Bayan kəndi, iyul 1999. D O Ğ M A L A R I N X A T İ R Ə S İ N u r a n i s if ə tli Z a k ir a la m ı U ş a q k o n itir d im , y e d d i y a ş ım d a A l t m ı ş d ö r d il ö m ü r s ü r d ü b u A ta C ə m i b ir g ü n o ld u y a ta q b a ş ın d a . S ə k s ə n b e ş il ö m ü r s ü r d ü A n a m ız N u r i - m ə l ə k o la n G ü l z a r a n a m ız . İ k i y e t i m i i l ə q a l a n b u A n a B i z ə h ə y a t v e r d i, ö z ü y a n a - y a n a . T a l e d ə n q i s m ə t im , M ü n ə v v ə r b a c ım M ə n ə d a y a q o la n y e g a n ə b a c ım . O d a k ö ç d ü , d ü n y a s ın ı d ə y iş d i M ə n i q a b a q la d ı , n ə d i r ə l a c ı m ? Ü ç ü n ü i t ir d im , la k in t ə s ə l l i m Ü ç ö v l a d ı m , ü ç d ə n ə v ə m , ə z iz im ! Ə b o d i y y a t a k ö ç d ü ö m ü r y o ld a ş ım B u a h ıl y a ş ı m d a , b o s k im s ir d a ş ım ? E y y a r a d a n y e r i, g ö y ü , c a n lın ı Y e r ü z ü n ü n m ə x l u q u n u , h a m ın ı B u m ə x l u q d a n b iri k im i, s ə n m ə n ə D a r g ü n ü m d ə d a y a q o l v ə d ö z ü m v e r.
HƏYATIN MƏNASI Ö m r iin s ə k s ə n i l i a r x a d a ik ə n H ə y a t ı n m ə n a s ı n a n l a y a b ild im . İnsanlar həyatın yolçularıdır, Bu yol həm yoxuşlu, həm də enişgən Bir də ki, müdrik alalar demişkən, Yolun oraya ki, haraya niyyət. İlahi, adi bir bondəıı olan mən Nə qədər ağrılı yollar keçmişəm. Bu yolların hökmün verən sən Əzabın, fərəhin suyun içən mən. Ömrün də dərd fəsli olurmuş, inan Onun yollarında uğur və tikan Gənclik ömrümüzün şən baharıdır. Qocalıqsa onun xəzan çağıdır. Ömrün bu yolunu mən də keçmişəm Özümdən kamilə qibtə etmişəm Kimsəsiz zəifə kömək etmişəm. Şöhrət düşgününə nifrət etmişəm Halallıq arzusu bəşərtək qədimi Müdrik sözlər deyib dahi Nizami: «Dəmiri ayna tək parladan insan Pası silməlidir öz vicdanından»
285
XIV fəsil MÜSTƏQİL AZƏRBAYCAN DÖVLƏTİNDƏ XALQIN SİYASİ MƏDƏNİYYƏTİ İNKİŞAFDADIR (
nəticə əvəzi ) XX yüzillikdə Azərbaycan xalqı çox böyük bir mədəni quruculuq dövrü keçmişdir: XX əsrin əvvəlində Azərbaycan xalqının mütləq əksəriyyəti savadsız idi, və 80-90 yaşlar arasında olan vətəndaşlarımız bunun şahididirlər ki, 20-ci illərdə əhalinin böyük hissəsi hər hansı bir sənədə imza at maq bizim olduqda həmin sənədə kimyəvi qələmlə bo yanmış barmaqlarını basardılar. Siyasi mədəniyyətin əsas göstəricilərindən biri olan savadsızlığın ləğvi 30-cu illərin ortalarında əsasən həll edildi. Xalqın siyasi mədoniyətinin digər mühüm bir göstə ricisi onun siyasi təhsillidir. Keçən əsrdə müvafiq hüquqi sənədlərin və qanunların qəbul edilməsi, siyasi təbliğat və mətbuat vasitəsilə bunların təbliği həmin sahədə də uğurlar qazanılmasına imkan verdi. Cəmiyyətdə qadın azadlığı və hüquqlarının qorunması siyasi mədəniyyət ilə bilavasitə əlaqədar olan bir problemdir və Şərqdə mühüm xüsusiyyətləri olan bu sahədə do XX əs rdə Azərbaycan xalqı böyük nailiyyətlər əldə etmişdir. Xalqın siyasi mədəniyyətinin mühüm tərkib hissəsini vətəndaşlann öz hüquqlarını dərindən bilmələri və bu hü quqlar pozulduqda qeyri hüquqi yollarla yox, qanuni yolla pozulmuş hüquqları bərpa etmək bacarığı təşkil edir. Bu bacarıq olmadıqda isə insanlar müxtəlif qeyri qanuni yollara əl atmağa məcbur olurlar. İnsan hüquqlarının pozulmasının daha iyrənc forması isə rüşvət vermə və alma hallarını törə dir. İndi dünyanın bəlkə də əksəriyyət ölkələrində müşa hidə edilən rüşvətxorluq o qədər çirkin bir səviyyədə və həcmdə yayılıb ki, onunla mübarizə haqqında hər bir ölkədə konkret tədbirlər görməkdən başqa digər bir çıxış yolu yox dur.
Hüquq mühafizə orqanlarının vaxtaşırı verdikləri mə lumatlardan bu nəticə çıxır ki, rüşvət alma və rüşvət vermə hallarının səbəbləri, bu iyrənc halları törədən şərait və mühit hələ də dərindən öyrənilməmişdir. Belə vəziyyətin səbəblərini izah etmək üçün 30-cu il lərin sonralarına aid müəllifin öz fəaliyyətində müşahidə etdiyi və rast gəldiyi iki hadisəni yada salmaq yerinə düşər: 1938-ci ilin sentyabrın I-dən yeddi illik məktəbdə direktor vəzifəsində işləməyə başlamışdım. Həmin dövrdə kənd məktəbləri müəllimlərinə maaşdan əlavə yerli sovetlərin büdcələri hesabına yanacaq (odun) pulu verirdilər. Sentya brın sonunda məktəbdə işləyən bütün müəllimlərin siyahısı nı kənd sovetinə göndərdim ki, onlara verilməli olan cədvəli təsdiq etsin ki, bu məbləği (yanacaq pulu) bankdan ala bilək. Kənd sovetinə göndərdiyim şəxs əliboş qayıdaraq mənə de di ki, kənd soveti sədri məktəb direktorunun özünün gəlmə sini xahiş etdi. Bu ilk görüşdə kənd soveti sədri mənə bu sözləri dedi: «Mən böyük ailə sahibiyəm. Burada isə maaş çox azdır. Məni bu vəzifəyə təyin edəndə Rayon İcraiyyə Komitəsində dedilər ki, hansı sənədə bir möhür vurursansa, əvəzində müəyyən məbləğ alarsan və ailəni dolandırarsan». Belə bir qanunsuz göstərişin verilməsinə inanmaq çox çə tindir. Görünür bu sözlər rüşvət almağa başlayanın «özünə
Yüklə 1,94 Mb. Dostları ilə paylaş:
|