Azərbaycan döVLƏt neft və SƏnaye universiteti
Yüklə 3,74 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- GÜC TRANSFORMATORLARININ RELE MÜHAFİZƏSİNİN LAYİHƏLƏNDİRİLMƏSİ
- ELEKRTİK AVADANLIQLARININ TEST VƏ DİAQNOSTİKASINDA QEYRİ-SƏLİST EKSPERT SİSTEMLƏRİN TƏTBİQİ.
260
daha az naqil bağlantısı imkanı vardır;
Supervisory Control And Data Acquisition sözlərinin ilk hərflərindən ibarər olan SCADA “Mərkəzi Yoxlama Nəzarət və Məlumat Toplama” sistemi olaraq adlandırılmaqdadır. SCADA sistemləri geniş əraziyə yayılmış obyektlərin tək bir mərkəzdən kompyuter, smartfon kimi cihazlarla izlənəbildiyi bir sistemdir. SCADA Atom elektrik stansiyaları, Elektrik stansiyaları, Su yığma-təmizləmə-paylama məntəqələrində və b. yerlərdə geniş istfadə olunur.
“SCADA”nın üstünlükləri:
Sistemin hər an izlənə bilməsi
Vaxt və iş gücü qazancı
Istehsal olunanın qeyd və analiz edilməsi
Sistemin enerji təqibi və qənaəti
Cəzalı vəziyyətlərin qarşısının alınması
Sahədəki vəziyyətdən xəbər alıması və vaxtında müdaxilə
Sistemə edilən müdaxilələrin qeyd edilməsi
MÜHAFİZƏSİNİN LAYİHƏLƏNDİRİLMƏSİ Magistr:
Elmi rəhbər: Əliyev Lazim Natiq oğlu dos. S.B.Yunisova II kurs, qrup A5116
Elektroenergetika sisteminin ayrı – ayrı hissələrində, xüsusilə elektrik stansiyalarında, şəbəkələrdə istismar zamanı müxtəlif zədələnmələr və qeyri normal iş rejimləri baş verə bilər. Zədələnmələr xüsusən qısaqapanmalar zamanı cərəyanın kəskin artması stansiya və yarımstansiya həcmində böyük termiki və dinamiki dağıntılara səbəb olur.Qısaqapanma cərəyanlarının bu cür təsiri bahalı olan elektrik avadanlığının sıradan çıxmasına və elektrik təchizatının pozulmasına gətirib
261
çıxarır.Eyni zamanda qısaqapanma zamanı gərginliyin kəskin azalması müşahidə olunur ki,bu da enerji mənbələrinin və işlədicilərin normal işini pozur.O, paralel işləyən generatorları sinxronluqdan çıxarır və mühərriklərin dayanıqlı işini pozur.Əgər zədələnmə tez bir zamanda aşkarlanıb aradan qaldırılmasa ən qorxulu hal ümumisistem dayanıqlığının pozulması baş verə bilər. Beləliklə rele mühafizəsinin əsas işi zədələnmələrin və qeyri normal iş rejimlərinin aradan qaldırılması və siqnallaşdırılmasıdır.
Rele mühafizəsinin əsas qurğusu reledir.
Transformatorların istismarı zamanı üç əsas zədələnmə baş verə bilər. Artıq yüklənmə •
•
Gövdəyə qapanma Artıq yüklənmə − adətən transformatordan qidalanan işlədicilərin eyni zamanda qoşulması və paralel işləyən transformatorların birinin açaılması zamanı EAQ-dan sonra işdə qalan transformatorda baş verir. Artıq yüklənmə zamanı gərginliyin meyletməsi o, qədər də çox olmur və adətən izolyasiyanın termiki köhnəlməsinə və transformatorun istismar müddətinin azalmasına səbəb olur. Qısaqapanmalar − transformatorların xaricində və daxilində baş verə bilər. Daxildə baş verən qısaqapanmalar adətən müxtəlif fazaların qapanması və yaxud bir fazanın sarğıları arasında baş verir. Bele qısaqapanmalar qövs ilə müşaiyyət olunur və yanğına səbəb ola bilər.Güclü qısaqapanmalar transformatorun dolaqlarının və gövdəsinin tamamilə zədələnməsi kimi ağır fəsadlara gətirib çıxara bilər. Xaricdə baş verən qısaqapanmalar işlədicilərə tərəf xətlərdə baş verən qısaqapanmalar hesab edilir.Adətən bu tip zədələnmələr transformatorlarda elektrodinamiki qüvvələr yaradır və dolaqların mexaniki zədələnməsinə səbəb olur. Gövdəyə qapanma − daxili zədələnmə hesab
262
edilir.Gövdəyə qapanma transformatorun dolağı ilə gövdə və ya dolaqla nüvə arasında baş verir.Gövdəyə qapanma zamanı cərəyanın qiyməti neytralın rejimindən və dolağın qapanma hissəsindən asılı olur.Yağ transformatorlarında bu tip zədələnmə qaz ayrılması ilə müşaiyyət olunur və nəticə etibarı ilə yanğına səbəb ola bilər.
DİAQNOSTİKASINDA QEYRİ-SƏLİST EKSPERT SİSTEMLƏRİN TƏTBİQİ.
Magistr:
Elmi rəhbər: Həsənov Emin Elçin oğlu dos. M.H.Həmidov II kurs, qrup A5116
Elektrik avadanlıqlarının iş rejimlərinə nəzarət etmək və onlarda yarana biləcək nasazlıqları vaxtında müəyyən etmək üçün texniki diaqnostikanın tətbiqi vacibdir. Elektrik qurğularının əsas avadanlıqlarından olan transformatorlarda müxtəlif səbəblərdən nasazlıqlar yarana bilir ki, bu nasazlıqlar vaxtında aradan qaldırılmasa böyük ziyanlarla qarşılaşmaq labüdlüyü ortaya çıxır. Odur ki, təqdim olunan işə kankret diaqnostik obyekt olaraq transformatorları götürmüşəm. Diaqnostika üsullarının çoxluğunun nəzərə alınması və hər bir transformatora bütün üsullarının tətbiq olunması böyük xərc və xidmət tələb edir. Ona görə transformatorlarda diaqnostika sınaqlarının, onların vacibliyi nəzərə alınmaqla aparılması tezliyi müəyyən olunmuşdur. Bundan başqa, diaqnostika üsullarının standart və genişləndirilmiş həcmdə sınaqlara və xüsusi diaqnostika üsullarına bölürlər. Transfotmatorlara vizual baxış keçirilməsi bu zaman xüsusi statusa malik olur, belə ki, bütün diaqnostika üsullarının əvvəlində olur və onların hamısının tərkib hissəsidir. Diaqnostika sınaqlarının standart həcmi: Yüklə 3,74 Mb. Dostları ilə paylaş:
|