Azərbaycan dünya əDƏbiyyatinda beynəlxalq Simpoziumun materialları
Yüklə 9,15 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- XV ƏSRDƏ AZƏRBAYCANDA OLMUŞ SƏYYAHLARIN “SƏYAHƏTNAMƏLƏR”INDƏ ŞIRVAN ŞƏHƏRLƏRI Мübariz Ağalarlı
AZƏRBAYCAN DÜNYA ƏDƏBIYYATİNDA Beynəlxalq Simpoziumun materialları
518 городу Сараю, расположенному в низовье Волги (Сарай-Бату)» (5, 228, глава CCXXI), (6, 43-47). Адам Олеари (1603-1671), которого можно считать преемником Марко Поло, также даёт интересную информацию относительно нашей истории. Он побывал в Дербенте, описал город и традиции, культуру местного населения. Адам Олеари о могиле Деде Коркуда повествует как о святилище. Следует отметить, что недавно на основании координат, данных Адамом Олеари, была обнаружена указанная могила. Таким образом, путевые записи Марко Поло, непосредственно познако- мившегося с образом жизни многих восточных и европейских народов во время своих долгих странствований, свидетельствуют о том, что в XIII веке ремесленничество, торговля наших предков широко развивалась, Азербай- джанский народ занимал достойное место в процессе исторического развития (2, 11). Путевые записи Марко Поло представляют собой ценнейший источник информации и имеют колоссальное значение для изучения истории народов тюркского мира, в том числе и Азербайджана.
1.
Мирошникова, В.В. Мирошников В.В., 100 знаменитых путешественников. Харьков, «Фолио», 2004; 2.
3.
Харт, Г.Венецианец Марко Поло (Пер. с англ. Н.В.Банникова). Москва, Изда- тельство иностранной литературы, 1956; 4.
Марко Поло Путешествıе въ 1286 году по Татарıи и другимъ странамъ Востока венецıанскаго дворянина Марко Поло, прозваннаго миллıонеромъ. Три части. Санктпетербургъ, Типографiя П.П.Меркульева, 1873; 5.
Книга Марко Поло (Пер. старофранцузского текста И.П.Минаева, редакция и вступительная статья И.П.Магидовича). Москва, Государственное издательство Географической литературы, 1956; 6.
Şklovski, V. Səyyah Marko Polo. Tarixi povest. 7.
Майнк, Вили. Удивительные приключения Марко Поло. Москва, Государствен- ное издательство детской литературы министерства просвещения РСФСР, 1963.
AZƏRBAYCAN DÜNYA ƏDƏBIYYATİNDA Beynəlxalq Simpoziumun materialları
519 XV ƏSRDƏ AZƏRBAYCANDA OLMUŞ SƏYYAHLARIN “SƏYAHƏTNAMƏLƏR”INDƏ ŞIRVAN ŞƏHƏRLƏRI Мübariz Ağalarlı (AMEA / Azərbaycan) XV əsrdə geosiyasi baxımdan Azərbaycanın əhəmiyyətli bölgələrindən biri olan Şirvan bölgəsi istər siyasi, istərsə də iqtisadi baxımdan özünün inkişaf dövrünü yaşayırdı. Şirvan bölgəsi, Azərbaycanın Kür çayından şimal- şərq ərazilə- rini əhatə edən, Azərbaycan dövlətlərindən biri olan Şirvanşahlar dövlətinin əsas hissəsini təşkil edirdi. Bu dövrdə Azərbaycanın qədim şəhərlərindən hesab olunan Bakı, Şamaxı, Dərbənd, Şabran, Mahmudabad şəhərləri Şirvanşahlar dövlətinin əsas siyasi və ticarət mərkəzləri hesab olunurdu. Bu dövrdə Şirvan şəhərlərinin coğrafi mövqeyi, siyasi və sosial-iqtisadi həyatı, həmçinin yerli əhalinin etnik mənsubiyyəti haqqında əcnəbi səyyahlar, xüsusilə də Venesiyalı elçi və səyyahlar öz “Səyahətnamə”lərində maraqlı məlumatlar vermişlər. XV əsr Şirvan şəhərləri haqqında geniş məlumat verən səyyahlar içərisində Venesiya səyyahı Giovanni Maria Angiolello mühüm yer tutur. Azərbaycan Səfəvilər dövlətinin yaranması ərəfəsində Azərbaycanda olmuş (1499-
1515) bu səyyah I Şah İsmayılın Şirvana yürüşlərində iştirak etmiş və bu bölgə haqqında maraqlı məlumatlar vermişdir. Giovanni Maria Angiolello, İsmayılın Şirvana I yürüşü (1500) zamanı, qızılbaşların ələ keçirdikləri şəhərlər haqqında məlumat verərək yazır:“ Beş yüz piyada və süvari topladıqdan sonra Şamaxı tərəfindən axıb Xəzər Dənizinə tokülən K ür adlı cayı keçdilər və Şamaxı istiqamətində hərəkət etdilər. ..Bu döyüşdə Şamaxı hökmdarı məğlub oldu və əsir düşdü. İsmail onu bağışladı. Şirvan ölkəsindəki qalaların çoxunu fəth etdi. ” (7, s. 78). Venesiyalı səyyah I Şah İsmayılın Şirvana II yürüşü (1509) zamanı bu bölgənin siyasi coğrafiyası haqqında daha geniş məlumatlar verir: “ İsmayıl (I Şah İsmayıl) Dədə bəy (Dalabec) və Bayram bəy (Bairabac) adlı sərdarlarını Şamaxılı- larla savaşmaq üçün göndərdi. Bu iki sərdar ora çatanda şəhərin (Şamaxı) boşaldıl- dığını gördülər. Şirvanşah isə bir dağın üstündə inşa edilmiş böyük və möhtəşəm bir qala olan Gülüstan (Culustan) qalasına qaçmışdır. Şah İsmayılın bu iki sərdarı şəhərdən yarım mil məsafədə olan Gülüstan qalasına hücum etdilər. Amma bu qalanı tuta bilmədilər. Çünki mühəndisləri və topçuları yox idi....” (7, s. 90). Bu yürüş zamanı Qarabağda I Şah İsmayılın hərbi düşərgəsində olan səyyah səfəvilərin Dərbənd istiqamətində yürüşülərini davam etdirdiyini qeyd edir və Şirvan şəhərlərinin, o cümlədən Şamaxının coğrafi mövqeyi haqqında ətraflı məlumat verərək yazır: “ ... Bu əsnada Şah, Kanardan (Qarabag bölgəsində qala) ayrılıb Xəzər dənizinin kənarında yer alan və Təbrizlə səkkiz günlük yol məsafə- sində olan Mahmudabad qalasına getdi. Qalanı fəth edib çoxlu qənimət ələ keçirdi. Sonra Şirvan ölkəsinin digər qalalarını almaq üçün sahil boyunca irəlilədi. Mahmu- da bad Dərbənddən sahil boyu yeddi günlük yol məsafəsində yerlışir. Bu iki şəhər ara sında çoxlu qala və şəhərlər var. Mahmudabaddan Şamaxıya isə bir günlük yoldur” (7, s. 90).
Yüklə 9,15 Mb. Dostları ilə paylaş:
|