Azərbaycan Hüquqçular Assosiasiyası azərbaycan respublikasinin
Yüklə 3,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
vəzifələrini yerinə yetirmələri zamanı onlarm təqsiri üzündən vurulmuş ziyanı ödəməyə borcludur. İşçi isə öz növbəsində təşkilatla əmək münasibətlərindodir vo vurduğu ziyana görə onun qarşısmda cavabdehlik daşıyır. Təşkilatın məsuliyyəti məsələsinin həlli onun işçisinin hərəkətlərinin qanuna zidd olub-olmaması ilə müəyyən olunur. İşçinin təşkilat qarşısında məsuliyyəti də bundan asılı olacaq. Odur kİ, İddiaçı ilə cavabdeh-təşkilat arasmda dəymiş ziyanın ödənilməsi ilə bağlı mübahisədə həm təşkilat, həm də onun işçisi sonuncunun prosesdə mübahisənin predmetinə müstəqil tələb irəli sürməyən üçüncü şəxs qismində cəlb edilməsində maraqlıdır. İddia təmin ediləcəyi təqdirdə, təşkilat öz işçisinə qarşı reqress iddia qaldıra bilər. Laİün reqress iddia iş üzrə məhkəmənin qərannm üçüncü şəxsin tərəflərdən birinə münasibətdə hüquq və vəzifələrinə təsirinin yeganə forması olmadığı üçün, digər maraq da ola bilər.
Məsələn, əvvəlki nikahdan olan uşaqlara alimcnt ödəyən şəxsdən İkinci nikahdan olan uşaqlarm saxlanması üçün aliment tutulması ilə bağlı işdə onun birinci nikahda olduğu şəxs mübahisənin predmetinə müstəqil tələb irəli sürməyən üçüncü şəxs kimi onun tərəfində prosesə cəlb oluna bilər. Alimentin tutulması barədə iddianın təmin olunması əvvəlki iş üzrə müəyyən edilən alimentin həcminin azaldılması üçün əsas ola bilər. Bu halda, göründüyü kimi, reqress tələb yaranmır, lakin işin həllində digər hüquqi maraq mövcuddur. 2.
təşəbbüsləri ilə, 2) işdə iştirak edən şəxslərin vəsatəti ilə, 3) məhkəmənin təşəbbüsü ilə işə cəlb oluna bilərlər. Bu məqsədlə məhkəmə qərardad qəbul edir. Birinci halda məhkəməyə yazıh ərizə verilməlidir, qalan iki halda ərizənin verilməsi tələb olunmur. Üçüncü şəxs məhkəmə baxışının gedişində işə cəlb olunursa, bu halda MPM-in 188-ci maddəsinə uyğun olaraq işə baxılması təxirə salınır. Üçüncü şəxs işə cəlb edildikdən sonra işə baxılmasma yenidən başlanır. Üçüncü şəxsin işə cəlb olunması ilə bağlı verilən ərizəsi təmin edilmodikdə, məhkəmənin bu qərardadından şikayət verilməsinin mümkünlüyü MPM-də nəzərdə tutulmayıb. Üçüncü şəxslər məhkəmə qətnaməsi çıxarılana qədər məhkəmə baxışmm istənilən mərhələsində işə daxil ola bilərlər. Mübahisə predmeti barəsində müstəqil tələblər irəli sürməyən üçüncü şəxslər işdə iştirak etdikləri halda, eyni bir prosesdə ilkin və reqress iddiaya baxılmn (MPM-in 56-cı maddəsində nəzərdə tutulan qayda istisna təşkil edir). İlkin iddiaya baxılması zamanı iddiaçı ilə cavabdeh arasmda mübahisə həll edilir. Bu qayda maddi-hüquqi normalardan İrəli gələn tələblə bağlıdır: reqress tələb hüququ öhdəliyin müvafiq şəxs tərəfindən icra edilməsindən sonra yaranır. Məhkəmənin qəran mübahisə predmeti ilə bağlı müstəqil tələblər irəli sürməyən üçüncü şəxslər üçün preyudisial əhəmiyyətə malikdir. Başqa sözlə, ilkin iş üzrə məhkəmə qəran ilə müəyyən edilən faktların reqress tələbə baxılan zaman yenidən sübuta ehtiyacı yoxdur. 3.
Mübahisə predmeti barəsində müstəqil tələblər irəli sürməyən üçüncü şəxslər 77
hom birinci instansiya, həm də apellyasiya instansiyası məhkəməsində işə baxılması zamanı prosesə cəlb oluna bilərlər (MPM, 372-cİ maddə). 4.
tərəflərin hüquqlarının dairəsindən dardn: bu kateqoriya üçüncü şəxslər maddi- hüquq mübahisəsinin obyekti üzərində sərəncamla bağlı hüquqlara malik deyillər. Hüquqların belə məhdudlaşdırılması mübahisənin predmetinə müstəqil tələbin olmaması ilə əlaqədardn. Mübahisə prcdmcti barəsində müstəqil tələblər irəli sürməyən üçüncü şəxslər: 1)
azalda, iddiadan imtina edə və qarşılıqlı iddia verə, məhkəmə qətnaməsinin məcburi İcrasını tələb edə bilməzlər. Bu hüquqlar iddiaçıya və mübahisənin predmetinə müstəqil tələb irəli sürən üçüncü şəxslərə məxsusdur; 2)
İddianı etiraf edə (tam və ya qismən) bilməzlər. Bu hüquq qanunla müstəsna olaraq cavabdehə məxsusdur; 3)
məxsusdur. Şərh olunan maddədə göstərilən üçüncü şəxslər qanunla iddiaçınm və ya cavabdehin üzərinə qoyulan vəzifələri daşıyırlar. 5.
İddiaçmm tərəfində iştirak edən mübahisə predmeti barəsində müstəqil tələblər irəli sürməyən üçüncü şəxslər iddiaçıdan sonra, cavabdehin tərəfində iştirak edən isə cavabdehdən sonra izahat verirlər (MPM, 192-ci maddə), həmİn şəxslər və onların nümayəndələri məhkəmə prosesində tərəfində üçüncü şəxsin işdə iştirak etdiyi iddiaçıdan, yaxud cavabdehdən sonra çıxış edirlər (MPM, 210-cu maddə).
1.
Mübahisə edilən hüquq münasibətində və ya qətnamə ilə müəyyən edilən hüquq münasibətlərində tərəflərdən birinin snadan çıxdığı hallarda (vətəndaşın ölümü, hüququ şəxsin ləğv olunması, tələbin güzəşt edilməsi, borcun keçirilməsi) hallarında qanun onun hüquq varisləri ilə əvəz olunmasma yol verir. MPM-in 58-ci maddəsi hüquq varisliyinin baş verdiyi halların dəqiq dairəsini müəyyən etməyib. Qanun şəxsin öldüyü, hüquqi şəxsin yenidən təşkil edildiyi, tələbin güzəşt edildiyi, borcun köçürüldüyü hallarda hüquq varisliyinin yarandığını qeyd etməklə yanaşı, maddi hüquq münasibətlərində şəxslərin dəyişməsinin digər hallannda da bunun mümkünlüyünə yol verİr. 78
Yüklə 3,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|