Azərbaycan Hüquqçular Assosiasiyası azərbaycan respublikasinin
Yüklə 3,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İşçinin qanunun aşkar surətdə pozulması ilə işdən çıxarılması və ya başqa işə keçirilməsi dedikdə
tələbi ilkin iddiaçının tələbi ilə predmetinə və əsasına görə üst-üstə düşür. Mübahisənin predmeti ilə bağlı müstəqil tələb irəli sürən üçüncü şəxsin tələbinin ilkin iddiaçmm tələbi ilə predmetinə və əsasma görə üst-üstə düşmədiyi hallardan birini nəzərdən keçirək: Rüstəmovun Bədəlova qarşı mənzil sahəsinin bölüşdürülməsi və ayrıca şəxsi hesabm açılması ilə bağlı iddiası üzrə mülki işdə mübahisənin predmetinə dair müstəqil tələb irəli sürən mənzil-istismar orqanı ilkin iddiaçının və cavabdehin mənzilə hüquqları olduğunu İnkar edir və onlarm mənzildən çıxarıl- malarmı tələb edir. Bu işlə bağlı ilkİn iddiaçmm iddİasmın predmeti bir neçə şəxsin birgə istifadəsində olan mənzilin bölüşdürülməsi ilə bağlı tələbdir, İddianm əsası İsə, mənzilin kirayə müqaviləsidir ki, həmİn sənədə görə, göstərilən şəxslərin hamısı mənzilin istifadəçiləridir. Üçüncü şəxsin - mənzil-istismar İdarəsinin tələbinin predmeti isə, mənzil kirayə müqaviləsinə xitam verilməsi, tələbin əsası isə, ilkin tərəflərin mübahisəli mənzildən istifadə hüquqlarmm itməsini təsdiq edən faktlardır. Bu halda hər iki tələb predmetinə və əsasma görə fərqlidir. Lakİn hər iki tələb eyni mübahisə obyektinə hüquqlardan doğub. 2.
Mübahisənin predmeti ilə bağlı müstəqil tələb irəli sürən üçüncü şəxslər həmin kateqoriya mübahisələr üçün qanunda və ya müqavilədə nəzərdə tutulmuş, iqtisad məhkəməsində cavabdehlə mübahisənin məhkəməyə qədər həlli (pretenziya) qaydasma əməl olunması vəzifəsi istisna olmaqla, iddiaçmm bütün hüquqlarmdan istifadə edir və onun bütün vəzifələrini daşıyırlar. Həmin şəxslərə tərəflər üçün səciyyəvi olan hüquqlar (iddianm əsasmı və ya predmetini dəyişmək, iddia tələbinin həcmini artırmaq və azaltmaq, iddiadan imtina etmək, barışıq sazişi bağlamaq) da şamil edilir.
1.
İşdən qanunsuz çıxarılan və ya başqa işə keçirilən şəxslərin işə bərpası barədə işlərə üçüncü şəxslərin cəlb olunmasınm özünəməxsusluğu ondadır ki, əvvəla, bir mülki işdə hüquqi şəxsin iddiaçı, təqsirli vəzifəli şəxsin isə öz təşkilatı qarşısmda maddi məsuliyyəti məsələlərinə eyni vaxtda baxılır, ikincisi isə, vəzifəli şəxsə qarşı heç kim iddia irəli sürmür. Vurulan zərərin vəzifəli şəxsdən tutulması üçün onun üçüncü şəxs qismində prosesə cəlb edilməsi kifayətdir. İddianı həll edərkən, məhkəmə eyni vaxtda öz təşəbbüsü ilə üçüncü şəxsin üzərinə reqress məsuliyyət də qoyur, halbuki ümumi qaydada bunun üçün müstəqil req- 73
ress iddia verilməsi tələb olunur.** Təşkilatın qanunsuzluğa yol vermiş vəzifəli şəxsinin prosesə cavabdehin tərəfində üçüncü şəxs qismində cəlb olunması əvvəla, bu yolla hüquqi şəxsə qanunsuz işdən çıxarılmış və ya başqa işə keçirilmiş işçiyə ödədiyi məbləği daha tez almaq imkanı verir, ikincisi, çarəsizlikdən məcburi iş buraxılma üçün və ya aşağı maaşlı işin görüldüyü müddət üçün haqqın və ya işçiyə vurulmuş mənəvi zərərin əvəzinin ödənilməsi ilə əlaqədar dəyən zərərin ödənilməsinin vəzifəli şəxsin üzərinə qoyulması qanunsuz işdən çıxarma və başqa işə keçirmə faktlarının qarşısının alınmasına, həmçinin bununla əlaqədar hüquqi şəxslərə dəyən maddi zərərin ödənilməsinə kömək edir. Məhkəmə iddianı təmin etdikdə, qətnamədə iddiaçınm (işçinin) cavabdehə (hüquqi şəxsə) qarşı iddiasının ödənilməsi və işçinin qanunsuz işdən çıxarılmasında və ya başqa işə keçirilməsində təqsirkar olan vəzifəli şəxsdən hüquqi şəxsin xeyrinə zəruri məbləğin tutulması göstərilməlidir. 2.
Vəzifəli şəxsi işə cəlb etmək məhkəmənin vəzifəsi yox, hüququdur. İşə cəlb etmə məhkəmənin qərardadı İlə həyata keçirilir. Həmin qərardaddan şikayət vermək olmaz. Vəzifəli şəxs yalnız cavabdehin tərəfində üçüncü şəxs qismində prosesə cəlb oluna bilər. Yalnız o vəzifəli şəxs prosesə üçüncü şəxs qismində cəlb oluna bilər ki, işçi həmin şəxsin əmri və ya sərəncamı ilə qanunsuz olaraq işdən çıxarılıb və ya başqa işə keçirilib. 56.1 -ci maddənin mətnindəki vəzifəli şəxs anlayışı altında, həmçinin kommersiya və qeyri-kommersiya (qeyri-hökumət) təşkilatlarında işəgötürən qismində çıxış edən, idarəçilik funksiyaiarmı yerinə yetirən və işə qəbul və ya başqa işə keçirmə barədə əmr (sərəncam) vermək səlahiyyəti olan şəxslər başa düşülür. 3.
İşçinin qanunun aşkar surətdə pozulması ilə işdən çıxarılması və ya başqa işə keçirilməsi dedikdə, Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsinin 59-cu, 68- 80-ci maddələrinin tələblərinin yerinə yetirilməməsi nəzərdə tutulur. Məhkəmə işçinin qanunun aşkar surətdə pozulması ilə işdən çıxarılmasmı və ya başqa işə keçirilməsini müəyyən etdikdə, elə həmin prosesdə vəzifəli şəxsin üzərinə Ümumiyyətlə götürdükdə, sovet müIkİ-proscssual qanunvericiliyindən miras qalan bu norma yeni MPM-in bəyan etdiyi əsas prinsiplərə ziddir. Əgər sovet mülki-prosessual qanunvericiliyinin əsas vəzifələri sırasına nələrin daxil edildiyini yadımıza salsaq, bunu başa düşmək olardı: bu yolla dövlət müəssisələrinə və idarələrinə vurulan ziyanın opertiv şəkildə ödənilməsinin təmin edilməsi nəzərdə tutulurdu. Lakin iqtisadi münasibətlərdə köklü dəyişikliklərin baş verdiyi indiki dövrdə hakimə şərh olunan maddədə göstərilən hallarda məsələn, hər hansı kommersiya təşkilatının bunda təqsirli olan vəzifəli şəxsini öz təşəbbüsü ilə cavabdehin tərəfində üçüncü şəxs qismində prosesə cəlb etməklə, mübahisəni həll edərkən eyni vaxtda onun üzərinə reqress məsuliyyət qoymaq hüququnun verilməsi, başqa sözlə, elə həmin qətnamədə çarəsizlikdən məcburi iş buraxılma üçün və ya aşağı maaşlı işin görüldüyü müddət üçün haqqın və ya işçiyə vurulmuş mənəvi zərərin əvəzinin ödənilməsi ilə əlaqədar dəyən zərərin ödənilməsinin vəzifəli şəxsin üzərinə qoyulması anlaşılmazdır. Özü də, əgər nəzərə alsaq ki, bu, hakimin vəzifəsi yox, hüququ kimi müəyyən olunub, hakimin hansı meyarlardan çıxış edərək bir halda vəzifəli şəxsİ üçüncü şəxs kimi cəlb etməsi, dİgər halda isə bu hüquqdan istifadə etməməsi qaranlıq qalır. 74
Yüklə 3,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|