8
Müxtəlif şəkilli yüklərin təsirinə məruz qalan silindrik örtüklərin,
habelə dairəvi və həlqəvari lövhələrin yükgötürmə qabiliyyətləri tədqiq
edilmiş, yükləmə əmsalının uyğun qiymətləri tapılmışdır.
İcraçı: prof. Musa İlyasov.
II. TƏTBIQ OLUNMUŞ ELMI NƏTICƏLƏR
İl
Plan
üzrə
işlərin
sayı
O cümlədən Tətbiq
olun-
muş-
dur
Plan
həc-
mində
yerinə
yetiril
mişdir
Yeri-
nə
yetiril
məmiş
dir
Planda
n əlavə
tətbiq
olun-
muşdur
Keçi
ci
Yeni
2013
1
-
1
-
1
-
1
2014
1
1
-
-
-
-
-
2014-cü ildə AMEA Riyaziyyat və Mexanika İnstitutunun elmi-
tədqiqat işlərinin planına həm fundamental elmi-tədqiqat işləri, həm də
tətbiqi xarakterli elmi texniki tədqiqatlar daxil edilmişdir.
İnstitutun 2014-cü il üçün başa çatdırılmış elmi-tədqiqat işlərinin
tətbiqi planında bir iş nəzərdə tutulmuşdur. “Neftçıxarmada asfalten-qətran-
parafin (AQP) çöküntülərinin qarşısının alınması üçün yeni texnoloji
üsulların işlənməsi.”
“Neftçıxarmada asfalten-qətran-parafin (AQP) çökmələrinin
qarşısının alınması üçün yeni texnoloji üsülların işlənməsi” mövzu üzrə
laboratoraya sınaqları davam etdirilmişdir.
Laboratoraya sınaqlarında qurğuda qızdırıcı element kimi diametri
43 mm olan xüsusi polad boruya yerləşdirilmiş gücü 1000
2000 Vt və 230
V gərginliyə malik diametri 10 mm və uzunluğu 800-1000 mm olan termo-
elektrik qızdırıcılar istifadə olunmuşdur.
Termo-elektrik qızdırıcıların müxtəlif qızdırma vaxtlarından asıllı
olaraq temperatur dəyişilməsinə baxılmışdır. Yağ üçün olan qızdırıcı
termo-elektrik qızdırıcılar 1,5; 2,0 və 4,0 dəqiqə ərzində qızdırılmış, polad
borunun səthində temperatur dəyişilməsinin dinamikası çıxarılmışdır.
9
Eksperimental nəticələrinə əsaslanaraq və laboratoriya şəraitində
hazırlanmış тermoelektriki qurğu ARDNŞ-in “N.Nərimanov” NQÇİ-nin
405 saylı quyusunda sınaqların proqram və metodikasına uyğun olaraq
sınaqdan keçirilmişdir.
Aparılan sınaq işlərinin nəticələrini nəzərə alaraq, "Azneft"
İstehsalat Birliyi tərəfindən yaradılmış komissiya elektrik qızdırıcı
qurğunun yüksək texnoloji potensiala malik olduğunu təsdiqü etmiş, bəzi
texniki xarakteristikalarını və həmçinin işlənmə intensivliyini gündə bir
dəfə olmaq şərtilə, "Azneft" İstehsalat Birliyinin obyektlərində istifadəsini
tövsiyyə etmişdir.
Bundan əlavə İnstitutun aparıcı elmi işçisi dosent Raisə Kazımova
tərəfindən təklif olunmuş "Metalların aqressiv mühitdə korroziyadan
dağılmasını xarakterizə edən üsul" tətbiqə hazırdır.
III. ELMİ TƏŞKİLATI FƏALİYYƏTİNİN XARAKTERİSTİKASI
1. Elmi tədqiqat proqramlarının müsabiqəsində iştirak:
AMEA-nın Rəyasət Heyətinin 11.06.2014-cü il tarixli 12/5 №-li
Qərarında “Azərbaycan Respublikasında aparılacaq elmi tədqiqat
işlərinin prioritet istiqamətləri haqqında” RMİ-nın 2014-2020-ci illərdə
aparılacaq elmi tədqiqat işlərinin prioritet istiqamətləri aşağıdakılar
təsdiq edilmişdir:
1.
Diferensial tənliklər və operatorların spektral nəzəriyyəsi.
2.
Harmonik və qeyri-harmonik analiz.
3.
Deformasiya olunan bərk cism, maye və qaz mexanikasının nəzəri və
tətbiqi problemləri.
Göstərilən prioritet istiqamətlərə aid aktual elmi və texnoloji
problemlərin həllinə yönəldilmiş aşağıdakı 10 mövzu üzrə elmi-tədqiqat
proqramları hazırlanıb və elmi-təşkilat idarəsinə təqdim edilmişdir:
1. “Qeyri-harmonik analiz və operatorların spektral nəzəriyyələrinin bəzi
sualları və onların tətbiqləri”
Rəhbər: AMEA-nın müxbir üzvü Bilal Bilalov.
10
2. “Abşeron Yarımadasında antropogen mənşəli hava qatının optik
monitorinqi” Rəhbər: dos. Telman Qasımov.
3. “Bəzi üçtərtibli operator dəstələrin spektral analizi və onlarla bağlı
başlanğıc sərhəd məsələləri” Rəhbər: prof. Araz Əliyev.
4. “Bəzi yeni funksional fəzalarda harmonik analizin müasir problemləri və
tətbiqləri” Rəhbər: AMEA-nın müxbir üzvü Vaqif Quliyev.
5. “Xəzərin su-dib çöküntüləri sərhədində istilik mübadiləsi modelləri”
Rəhbər: prof. Əkbər Əliyev
(AMEA Geologiya və Geofizika İnstitutu ilə birgə).
6. “Kiçik ölçülü sistemlərdə hidromexanika nəzəriyyəsinin yaradılması”
Rəhbər: prof. Qabil Əliyev.
7. “Aqressiv mühitdə istismar olunan konstruksiyaların yorğunluq
prosesinin riyazi nəzəriyyəsi” Rəhbər: prof. Lətif Talıblı.
8. “Yer haqqında elmlərin fənlərarası fundamental problemləri: nəzəri
əsaslar, riyazi və mexaniki həll metodları və nəticələrin mənimsənilməsinə
innovasion yanaşmalar”
(AMEA Riyaziyyat və Mexanika İnstitutu, AMEA Geologiya və Geofizika
İnstitutu, İstanbul Yıldız Texniki Universiteti, Respublika Seysmoloji
xidmət mərkəzi və Bakı Dövlət Universiteti ilə birgə).
9. "Sürüncəklik şəraitində əyri strukturlu kompozit materiallardan
düzəldilmiş konstruksiya elementlərinin dayanıqlığı"
Rəhbər: dos. Tamilla Zeynalova.
10. "Üçölçülü elastodinamika məsələsinin tədqiqi"
Rəhbər: f-r.e.d. Nazilə Rəsulova.
2. Beynəlxalq elmi əlaqələr.
İnstitut alimləri xaricdəki kolleqaları ilə beynəlxalq əlaqələrini
konfrans, simpozium, seminarlar, elmi müqavilə və sazişlər əsasında
aparmışlar.
AMEA-nın müxbir üzvü, prof. V.S. Quliyev Ankara Universiteti
Matematik bölümündə (Ankara ş., Türkiyə)
Universitetin professoru Ayhan
Serbetci, Kardif
və
Avrasiya
Universitetlərinin
professoru Viktor
Burenkov və Kardif Universitetinin dosenti Dr.Tamara Tararykova ilə birgə
“Kəsr Hardi operatorunun Morri-tipli fəzalarda məhdudluğu” mövzusunda
birgə elmi araşdırmalar aparmışdır.