Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu azərbaycan folkloru antologiyasi (Cəbrayıl, Ağdam, Laçın, Qubadlı, Zəngilan, Ağcabədi və Kəlbəcər rayonlarından toplanmış folklor nümunələri) baki – “Nurlan“ – 2012
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 25. ƏZRAYILIN QARDAŞLIĞI
- 26. BÜTÜN QADINLAR EYNİDİR
141 Qızın bir əlinnən çovan tutdu, bir əlinnən yoldaşı. Bu xançalı çıxardıf endirəndə qızın ağzınnan bir ilan çıxdı. İlan dilə gəldi, dedi: – Ey oğlan, mən sənin taleyinəm, mən sənin baxtınam. Bu iqvalı, bu rütbəni mən sana verirəm, get yaşa, xoşbaxt olun. 25. ƏZRAYILIN QARDAŞLIĞI Bir varrı tacir ölüm ayağına düşör. Deyir, ay arvat, bu uşax öyü, eşiyi, varı, döyləti təmiz satajax. Filan vilayətdə bir tacirdə yüz tümən alacağım var. Gedər, onu alar gətirər, onnan dolanar. Ona kimi dostunu, düşmənini tanıyar. Tacir ölür, oğlan atasından qalan varı, döyləti təmiz sater, yiyir. Papağı qoyuf ortalığa bu uşağ dilənəndə anası deyir: – Oğul, bir vilayətdə dədeyin yüz tümən borcu var. O borcu alıf gətirsən, əlinə maya salarsan. Lotu-potuyu başına yığma. Bu, bir toğlu pişirer, torvuya qoyor, üş-dört də çörək, yola çıxer. Yola çıxanda bir göy atdı, göy əmmaməli gəler. Bu da Azreyil olor. Azreyil bunu da atın tərkinə aler. Şər qarışmış bular bir kəndə çatellar . Azreyil deyir: – Gedərsən, o tüstü çıxan evə qonax olarsan, savah gələndə gördüyünü mana danışarsan. Oğlan qapıya ələndə, dedi ki, ayə, qəriv adamam, maa yer eliyərsiz? Buna qapının dalında bir yer qayırellar. Bu, gejə baxanda görör, qapının dalı yarıldı, ordan haramı gəldi, bu xəstənin canını güjnən aldı, qopartdı. Qiyamət, qışqırıx… Duror, bu, vaxtlı geder. Deyir: – Ə kişi, getdim, bir haramı gəldi, içəridə kişinin canını aldı. – Dərdin alem! Dur ata min. 142 Ata mindirer, geder. Geder, bir kəndin kənarında deyir: – Bu dəfə o tüstü çıxan öyə gedərsən. Deyir: – Əşi, bu axşam qalmağala tüşdüm. Dərdin alem, qoy çıxıf gedim. – Yox, sən oruya et. Oğlan görör içərdən səs gəler. Deyir, ə, qonax gəlif. Ev yiyəsi deyir, qonağa da qurvan olum, onu yetirən Allaha da. Bu yatmır. Gejə görör, bülbül dimdiyində bir gül gətirer. Gülü gətirer, bunu iyliyən kimi xəstənin canı çıxer. Savah duror, geder. Deyir: – Ə, bir bülbül gəldi, o xəstənin burnuna gülü iylədən kimi o öldü. – Ə, otu, – deyir. – İndicə tacir çıxajax, gir yüz tümənini al. Bu özünü qapıya yetirer: – Tacir əmi, bax, bu sənin əlin, dədəmin yüz tüməninə gəlmişəm. Deyir: – Ticarətim var, yol üstəyəm, qoy gedif gəlim, sonra verərəm. Deyir: – Yox, yox, yox! Yüz tümənimi ver. Bu geder yüz tüməni gətirer. Pulu əlinə alan kimi at taciri hərreer, hərreer, başını darvazıya vuror. Bu da burda ölör. Bəyaxkı haramı da Azreyil idi, gülü iylədən də Azreyil idi. Tacirin də büyün vaxtı tamamıydı. Atı minən kimi, at tacirin başını vuror darvazıya, tacir də belə etdi. Gəldilər, bir bulağın üstündə oturdular. Surfuyu açdılar. Azreyil əlini çörəyə uzadanda oğlan dedi, uzatma. Dedi, niyə? Dedi, səni ant verirəm bizi nurdan-xurdan xalq eliyənə! Mən istirəm sənnən qardaşdıx olom. – “Yox, yox, ola bilməz”. – 143 “Səni and vererəm gözə görünməzə, qardaşdıx olax”. Uzun söhpətin qısası, bunnan qardaşdıx olor. Əlini bir də çörəyə uzadanda, deyir, yox, uzatma! Sən kimsən, özünü mana de. Deyir, mən, Azreyiləm! Əlini çörəyə uzadanda deyir, yox, gənə uzatma! Deyir, niyə? Deyir, mənim canımı havax alajaxsan, onu mana de. Deyir, sən əlini qızın əlinə vuranda alajam canını. Bu, yaxşı varraner, hallaner. Gedellər, patşahın qızını buna alellar. Qızı salellar otağa. Bu, yaxın getmer. Bunun sağdişi varıymış. Götünün üstünə vuror, deyir, daz-daznan yatdığı, daz daza g..ünü atdığı. Hancarı, səni gözdəmermi içərdə? Çar- payının üstə qız oturor, burda da bu oturor. – “Ayə, zalım oğlu, sənnən ötürü ölmörəmmi mən? Niyə aralı durorsan?” Oğlan qalxer, qıza əlini vurmax istiyəndə qapıdan içəri girer qardaşdığı. – Salamməlöyküm! Kimə verəcəyin var, onu bilmerəm, alacağımı alajam, vəsiyyətini elə. Qız görör bu ayrı şeydi. Oğlan deyir: – Səni ant verirəm o qardaşdığımıza, bizi yaradan xaliqə! Bax, o xam qızdı. İndicə toyu çöyrəjəhlər, başqasına verə- jəhlər. Yad oğluyam, mana nə “Quran” oxuyan olujax, nə bir şey. Səni ant verirəm o Allahın allahlığına, birriyinə, mana icazə ver, qoy özümə bir “Yasin” surəsi oxuyum. Deyir: – Oxu! “Bismillahir-rəhmani-rəhim” deyir, qalanını demir. Deyir, dalını nə vaxt istirəm onda oxuyajam. Allah-taaladan səda gəler. Deyir: – Ey Azreyil, mən sana rəhimlik verməmişəm. Sən niyə rəhmlik eliyirdin ki, o da səni aldadırdı? Ona yüz il ömür verdim! Qoy getsin yaşasın! 144 26. BÜTÜN QADINLAR EYNİDİR Patcah eşider ki, vəzirin bir qadını var, bunun qadınnarı- nın hamısınnan artıxdı. Çağırer vəziri yanına. Deyir: – Vəzir! Gedərsən, altı ay Yəməndə qalarsan, bac-xəracı yığar, gətirərsən. Şah qiymətdi bir üzük düzəltdirer. Üzüyü vəzirin arva- dına göndərer. Deyir: – Bu məqsədnən sənin yanına gəlmək isteerəm mən. Sənnən yaşamax isteerəm. Deyir: – Gəlersənsə, xoş gəlersən. Əmbə gələndə bir quzu gətirərsən, on dənə də yumurta ətirərsən. Aparer quzuyu verer. Vəzirin arvadı bunnan on löyün xörək pişirer. Yumurtaları on rəy boyuyor. Deyir: – Bu yumurtalar başqa bir tam verdimi? Deyir: – Yox! – Bə bu quzunun əti bir tam verdimi? Deyir: – Yox! – Durarsan, burdan elə çıxarsan, səni heç kim görməz. Bax, bular kimi bütün qadınlar da eynidir. Vəzir gəler. Bu üzük vəzirin əlinə keçer. Vəzir altı ay bu qadına yaxın getmer. Yaxşı uşaxları vardı. Nə uşaxlarına baxer, nə bunun şəltəsinə 60 yaxın geder. Vəzirin arvadı uşax- ları da götürör, dədəsi evinə geder. Deyir: – Ay dədə, o vəzir Yəmənnən gələnnən sonra nə mənim bir kısmat çörəyimi yiyir, nə də uşaxlarıma baxer. Mən orda havayı oturoram. Savah duror, çıxer geder, axşama əler. 60 Şəltə – yorğan-döşək Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|