Бизнесин тяшкили вя идаря едилмяси
70
Tostar səhər, nahar, şam və s. yeməklərində desertdən sonra bütün qo-
naqlara şampan şərabı süzülmüşkən deyilə bilər. Bu, masa arxasında oturma
ilə olan qəbullara aiddir. Digər qəbullarda tostlar qəbulun başlanmasından
10-15 dəqiqədən tez olmayaraq deyilə bilər. Tostdan sonra qədəhə süzülmüş
bütün şərabı içmək, sadəcə dodaqlarını toxundurmaq və ya bir qədər dadına
baxmaq olar.
Ə
gər yerə bıçaq, çəngəl, salfet və ya başqa əşya düşübsə, onları axtar-
maq və yerdən qaldırmaq lazım deyil. Gecənin sonunda bunu ev sahibləri və
ya restoran və ya qəbulda sizə xidmət göstərən ofisiantlar edəcəklər.
Çörək götürmək üçün yeməyə fasilə verərkən çəngəl və bıçağı boşqa-
ba xaç şəklində, yeməkdən sonra isə bir-birinə paralel şəkildə, tutacaqları bir
qədər sola doğru qoymaq lazımdır. yeməkxana qaşığını da hər zaman boş-
qabda saxlamaq lazımdır.
Bir çox yeməklər (kotlet, kələm dolması, qayğanaq və s.) üçün bıçaq
lazım deyil, onlar yalnız sağ əldə tutulan çəngəllə yeyilir. Qarnir (kartof,
göbələk, lobya) də bıçaqla çəngəlin üstünə qoyulmaqla yeyilir.
Ş
orbanı dərin yeməkxana boşqabından yeməkxana qaşığı ilə yeyirlər.
Bu zaman şorba qaşıqla sağdan sola və özündən irəliyə götürülür. Qaşıqla
bir qədər şorba götürdükdən sonra qaşığın dibi ilə boşqabın kənarına
toxunmaq lazımdır, bu yolla bütün damcılar qaşığın üstündən götürülür,
bundan sonra qaşığın köndələn hissəsi ağıza istiqamətləndirilir. Kələmi,
makaronu və şorbanın digər tərkib hissələrinin qaşıqdan düşməmələri üçün
bıçaqla əvvəlcədən hissələrə bölmək lazımdır.
Balıq yeməkləri xüsusi bıçaq və ya balıq bıçağı vasitəsilə yeyilir.
Balığı bıçağın ucu ilə tutaraq çəngəllə hissələrə ayırırlar. Əgər balıq parçala-
nırsa, onda çəngəldən qaşıq kimi istifadə etmək olar. Əgər balıq üçün bıçaq
verilməyibsə, iki çəngəldən istifadə etmək olar: sağdakından sümüklərin
ayrılması, soldakından balıq hissələrini ağıza göndərmək üçün. Nəhayət,
ə
gər balıq çəngəli də yoxdursa, adi çəngəldən istifadə olunur, o, sağ əldə tu-
tulur və zəruri olduqca çörək parçası ilə birlikdə balıq yeyilir.
Sizin boşqaba və ya salfetin üzərinə qoyulmuş çörəyiniz hər zaman sol
tərəfdə olur. Əgər çörəyin üzərinə yağ çəkmək lazımdırsa, əvvəlcə onun bir
hissəsi yağlanır, daha sonra pendir, kolbasa, sous əti və s qoyulur. Yağı yağ-
qabından öz bıçağınızla götürün. Əgər xüsusi bıçaq yoxdursa, əvvəlcə onu
öz boşqabınıza qoyun, daha sonra çörək diliminə yağ sürtün. Biskvitlər, tort-
lar, pirojnalar desert qaşığı ilə yeyilir. Dənəvari və ya qatlı pirojnalar əllə
götürülür.
Dilimlərə bölünmüş qarpız və yemiş çəngəl və bıçağın köməkliyi ilə
yeyilir. Tumlar çəngəllə boşqaba tökülür. Portağalın əvvəlcə bıçaqla qabığı
soyulur, sonra o, bıçaqla hissələrə bölünür; dilimlər əllə qopardılır. Alma və
armud boşqaba qoyulur, meyvə bıçağı ilə kəsilir, dilimlər qabıqdan tə-
mizlənir və çəngəl və ya əllə yeyilir. Tumlu giləmeyvələr (gilas, üzüm və s.)
Бизнесин тяшкили вя идаря едилмяси
71
ə
llə götürülür, tumlar isə ağızı ovucla örtərək, nəzərə çarpmadan götürülür
və boşqaba qoyulur.
Qaşıqla çay və ya qəhvəni qarışdırdıqdan sonra stəkan və ya fincanda
saxlamayın, nəlbəkiyə qoyun.
Masa arxasında siqaret çəkmək olmaz, masa arxasında siqareti yalnız
siqaret çəkənlər kampaniyasının toplanması zamanı çəkmək olar.
ş
güzar insan davranış mədəniyyətinin ən mühüm cəhətlərindən biri
olan masa arxasında aşağıdakı ümumi qaydalara riayət etmək lazımdır.
−
Qadınlar əyləşmədikcə və ya ev sahibi, yaxud ev sahibəsi sizi dəvət
etmədikcə masa arxasında oturmayın;
−
Sizin yanınızda, xüsusilə də sizdən sağda əyləşən qadının sizin tərəf-
dən diqqətə haqqı var. Sizin ona təqdim edilib-edilmədiyinizdən asılı olaraq
siz onun qayğısına qalmalısınız;
−
nsanları masa arxasında tanış etmək olmaz;
−
Masaya həddən artıq yaxın və ya ondan həddən artıq uzaq əyləşmək
olmaz;
−
Ev sahibəsinə oriyentasiya edin: o sizə “nuş olsun” dedikdə, bu o
deməkdir ki, yeməyə başlamaq olar;
−
Qədəhi həddən artıq yuxarıya qaldırmayın; içməzdən öncə dodaq-
larınızı kağız salfetlə silin;
−
Əgər qonşunuzla danışmaq istəyirsinizsə, başqasına arxanızı çe-
virməyin;
−
Masa arxasında diş təmizləyicisindən istifadə etməyin;
−
Hər hansı yeməyin sizin xoşunuza gəlmədiyini hiss etdirməyin; yax-
ş
ı olar ki, sadəcə olaraq ondan yeməyəsiniz.
5.4. Sivil biznesmenin xarici görünüş
ü
ş
güzar insanın xarici görünüşü uğura doğru ilk addımdır, çünki po-
tensial tərəfdaş üçün onun kostyumu etibarlılıq və nüfuzluluq dərəcəsindən
xəbər verən kod kimi çıxış edir. Səliqəli, zövqlə geyinmiş insan partnyor və
kolleqaları tərəfindən xeyirxahlıqla qarşılanacaqdır.
Biznesmenlərdə geyimə münasibətdə müəyyən stereotip formalaşmış-
dır. stənilən beynəlxalq yarmarka və ya sərgini ziyarət etsəniz görəcəksiniz
ki, stendistlərin əksəriyyəti qalstuk, köynək və ya kostyum rənginin se-
çimində oxşar baxışlara malikdirlər. Hazırkı dövrdə bir çox biznesmenlər
modelyerlərin tövsiyələrini hesaba alırlar. Onların fikrincə, qarderobun
təşkilində təməl prinsip geyimin universallığı olmalıdır.
Köynəklər də açıq tonlarda, çox vaxt ağ rəngdə seçilir. Qalstukun
rəngi də mühümdür. Belə bir qayda vardır ki, qalstuk köynək və kostyumla
eyni tonda, lakin daha açıq və ya daha tünd, yaxud kostyum və qalstuk