55
80.1-85.0
322.1
608.4
3.6
6.8
110.1-115.0
84.6
163.8
0.9
1.7
85.1-90.0
420.5
1028.9
4.7
11.5
115.1-120.0
125.3
289.1
1.3
3.0
90.1-95.0
527.9
1556.8
5.9
17.4
120.1-125.0
199.5
488.6
2.1
5.1
95.1-100.0
617.4
2174.2
6.9
24.3
125.1-130.0
253.9
742.5
2.7
7.8
100.1-105.0
563.7
2737.9
6.3
30.6
130.1-135.0
320.8
1063.3
3.4
11.2
105.1-110.0
518.9
3256.8
5.8
36.4
135.1-140.0
352.7
1416.0
3.7
14.9
110.1-115.0
545.8
3802.6
6.1
42.5
140.1-145.0
408.7
1824.7
4.3
19.2
115.1-120.0
536.8
4339.4
6.0
48.5
145.1-150.0
452.4
2277.1
4.8
24.0
120.1-125.0
563.7
4903.1
6.3
54.8
150.1-160.0
964.6
3241.8
10.2
34.2
125.1-130.0
527.9
5431.0
5.9
60.7
160.1-170.0
908.2
4149.9
9.7
43.9
130.1-140.0
823.1
6254.1
9.2
69.9
170.1-180.0
851.4
5001.4
9.0
52.9
140.1-150.0
697.9
6952.0
7.8
77.7
180.1-190.0
739.6
5741.0
8.0
60.9
150.1-160.0
501.0
7453.0
5.6
83.3
190.1-200.0
648.4
6389.3
7.0
67.9
160.1-180.0
599.5
8052.5
6.7
90.0
200.1-225.0
1180.4
7569.7
12.5
80.4
180.1-200.0
340.0
8392.5
3.8
93.8
225.1-250.0
689.2
8258.9
7.3
87.7
200.1-240.0
331.0
8723.5
3.7
97.5
250.1-300.0
695.0
8953.9
7.4
95.1
240.1-280.0
116.3
8839.8
1.3
98.8
300 və daha çox
462.6
9416.8
4.9
100.0
280 və cox
107.4
8947.2
1.2
100.0
Бу cцр мялуматлар ясасында ранjирляшдирилмиш бюлэц сыраларынын дахили
гурулушунда баш верян дяйишикликляри дярин вя щяртяряфли характеризя етмяк цчцн
мцхтялиф эюстяриcиляр (орта, модал вя медиан эялир, ящалинин эялирляринин десил
ямсалы, квартил кянарлашма, квартил вариасийанын нисби эюстярижиси вя с.)
щесабланылмыш вя тящлил едилмишдир.
6 saylı cədvəlin məlumatları ölkə əhalisinin ümumi gəlirinin orta aylıq
səviyyəsinə görə bölgüsünün daxilində mühüm meyllərin olduğunu göstərir (şəkil
2.5. və 2.6.).Ölkədə aparılan dinamik bazar islahatları,xüsusilə regionların sosial-
iqtisadi inkişafı ilə bağlı davamlı və çeşidli proqramların həyata keçirilməsi
nəticəsində əhalinin gəlirlərinin formalaşmasında digər gəlir mənbələrinin rolunu
artırmış və artıq sonrakı illərin, yəni 2009-cu ilin gəlirlərinin bölgü sırasında müsbət
56
meyllərin baş verməsinə gətirib çıxarmışdır. Belə ki, 2009-cu ildə ölkə əhalisinin
60.7%-nin aylıq pul gəliri 125 manatla 130 manat arasında tərəddüd etmişdir.
Bununla yanaşı əhalinin 83.3%-nin ayliq pul gəlirləri 150-160 manat arasında
olmuşdur. Bu da yaşayış minumumundan 84.5% çox və orta aylıq əmək haqqının isə
52%-nə bərabərdir. Gəlirlərin diferensasiyasını qiymətləndirmək üçün analtik-
statistik göstəricilərdən, yəni bölgünün quruluşunu özündə əks etdirən müxtəlif
göstəricilərin hesablanması və təhlil edilməsi lazımdır. Həmin göstəricilərin
vasitəsilə statistik bölgü sırasını 4 (kvartillər) və 10 (desillər) bərabər hissəyə ayırıb
daha ətraflı öyrənmək və həmin hissələr arasındakı kənarlaşmaların səviyyəsini
qiymətləndirmək mümkündür.
Şəkil 2.5. 2009-cü ildə Azərbaycan Respublikasında ev təsərrüfatlarının hər nəfərinə düşən gəlirlərinin
bölgüsü.
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
57
Şə
kil 2.6. 2013-cü ildə Azərbaycan Respublikasında ev təsərrüfatlarının hər
nəfərinə düşən gəlirlərinin bölgüsü.
Тядгиг едилян диэяр дювр, йяни 2009-cu ил цчцн квартил эюстярижиляри вя онларын
кянарлашмасыны характеризя едян эюстяриcиляри щесаблайаг.
2009-cu ил цчцн биринcи, икинcи вя цчцнcц квартилляр:
манат
2
.
100
7
.
563
2
.
2174
05
.
2237
9
.
4
1
.
100
4
1
1
1
1
1
1
=
−
+
=
−
+
⋅
+
=
∑
Q
Q
Q
Q
f
S
f
i
X
Q
3
.
121
7
.
563
4
.
4339
1
.
4474
9
.
4
1
.
120
2
1
2
2
2
2
2
=
−
+
=
−
+
⋅
+
=
=
∑
Q
Q
Q
Q
E
f
S
f
i
X
M
Q
манат
6
.
6
4
1
9
.
697
1
.
6254
65
.
6710
9
.
9
1
.
140
4
1
3
1
3
3
3
3
=
−
+
=
−
+
⋅
⋅
+
=
∑
Q
Q
Q
Q
f
S
f
i
X
Q
манат
тяшкил едяр.
0
2
4
6
8
10
12
14