Azərbaycan Respublikası İqtisadi İnkişaf Nazirliyi İQTİsadi İslahatlar
Problem. Xarici ticarət və ölkənin beynəlxalq
Yüklə 0,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Xarici ticarət və əmək bazarı arasında əlaqələrin araşdırılması”
- “Regionların iqtisadi potensialının qiymətləndirilməsi və ondan
- “Ölkədə kiçik və orta sahibkarlığın inkişafı üzrə SWOT analizin
Problem. Xarici ticarət və ölkənin beynəlxalq rəqabətqabiliyyətliliyinin artırılması “Xarici ticarət və əmək bazarı arasında əlaqələrin araşdırılması” mövzusu üzrə tədqiqat işində qabaqcıl qərb ölkələrinin təcrübəsinə əsaslanaraq amil tutumu modeli əsasında Azərbaycan üçün əməyin hansı növlərinin üstünlük təşkil etdiyi ixrac sahələrini müəyyənləşdirmək məqsədi ilə Azərbaycan, Rusiya, Qazaxıstan və İran iqtisadiyyatı üçün xalis ixrac və istehlak üzrə amil tutumu matrisi qurulmuşdur. Bu ölkələrin sahələrarası balanslarının əhatə etdiyi iqtisadi fəaliyyət sahələri üzrə əməyin ixtisaslara görə bölgüsü matrislərini qurmaq mümkün olmadığından ABŞ-ın əmək matrisindən istifadə edilmişdir. Amil tutumu modelinə əsaslanaraq qeyd olunan ölkələr üçün əməyin hansı növlərinin üstünlük təşkil etdiyi ixrac sahələri müəyyənləşdirilmişdir. Tədqiqatın nəticəsinə görə, Rusiya, İran və Qazaxıstanla müqayisədə Azərbaycanda qeyri-neft sektorunda hazırda istehsal olunan əmtəə və xidmətlər yüksək ixtisaslı əmək növündə daha az, lakin daha aşağı ixtisaslı əməkdə (kənd təsərrüfatı və s.) üç ölkə ilə müqayisədə daha yüksəkdir. Cari ildə Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi tərəfindən 2011-ci ilin rəqəmləri əsasında sahələrarası balans nəşr olunduğu təqdirdə tədqiqat işinin nəticələrinin yenilənməsi nəzərdə tutulmuşdur (məsul icraçı: i.e.n. M.R.Rəsulova, icraçı: A.Ş.İmanova). “Azərbaycanın beynəlxalq iqtisadi əlaqələrinin təhlili” mövzusu üzrə tədqiqat işində Azərbaycanın beynəlxalq iqtisadi əlaqələrinin mövcud vəziyyətinin təhlili məqsədilə tədiyə balansı üzrə 1995-2012-ci illəri əhatə edən zəruri statistik məlumatlar toplanılmış və ilkin təhlil aparılmışdır. Tədqiqat işi davam etdirilir və növbəti mərhələdə tədiyə balansının əsas komponentlərinin ekonometrik qiymətləndirilməsi nəzərdə tutulmuşdur (məsul icraçı: i.e.n. M.R.Rəsulova; icraçı: Ü.İ.İbrahimli).
mövzusu üzrə tədqiqat işində milli standartlaşdırma sisteminin nəzəri metodoloji ə sasları haqqında ilkin araşdırmalar aparılmış və standartlaşdırmanın iqtisadiyyata təsiri, milli standartlaşdırma sisteminə dair beynəlxalq tələblər və həmin tələblərin ölkəmizdə tətbiqi vəziyyəti təhlil edilmişdir. Nəticədə milli standartlaşdırma sisteminin beynəlxalq tələblərə uyğunlaşdırılmasının zəruriliyi və uyğunsuzluğun zərərləri müəyyənləşdirilmişdir (məsul icraçı: i.e.d. Ə.C. Muradov; icraçı: E.Ə.Mikayılov). Problem. Azərbaycanda sahibkarlığın və regionların inkişafı məsələləri “Regionların sosial-iqtisadi inkişaf göstəricilərinin təhlili və inzibati rayonlar üzrə prioritet investisiya istiqamətlərinə dair təkliflərin hazırlanması” mövzusu üzrə tədqiqat işində regionların sosial-iqtisadi inkişaf göstəricilərinin təhlili və inzibati rayonlar üzrə prioritet investisiya istiqamətlərinə dair təkliflərin hazırlanması İnstitut tərəfindən hazırlanan və mütəmadi olaraq yenilənən “Regionların sosial-iqtisadi Pasportu”nun tərkib hissəsi kimi həyata keçirilmiş və hər il üzrə yenilənməsi planlaşdırılmışdır (məsul icraçı: i.e.n. R.N. Hüseynəliyev, icraçı: i.f.d. E.F.Qasımov,i.e.n. M.R.Rəsulova, A.Q.Davudov, N.F.İsmayılova).
“Sahibkarlığın inkişafında xüsusi iqtisadi zonaların rolu” mövzusu üzrə tədqiqat işində Xüsusi İqtisadi Zonalar (XİZ) və sahibkarlığın (kiçik və orta müəssisələrin) xarakteristikası, XİZ-lər tərəfindən sahibkarlara göstərilən xidmətlər əks edilmişdir. Beləliklə, XİZ-lər qabaqcıl texnologiyaların inkişaf mərkəzləri kimi regionların iqtisadi inkişafı üçün səmərəli üstünlükləri sürətlə yarada bilən, iqtisadi siyasətə asanlıqla uyğunlaşan çevik alət olaraq sahibkarlara müxtəlif xidmətlər göstərirlər: 1) kiçik və orta biznes müəssisələrini zəruri məlumatlarla (məsələn, XİZ-lər Ticarət və İnkişaf üzrə BMT-nin (UNCTAD) konfransında qəbul edilmiş EMPRETEC (Müəssisə və Texnologiya) proqramından istifadə etməklə) təmin edə bilərlər; 2) xüsusi inkubator ola bilərlər; 3) XİZ-lərin çoxillik xarici iqtisadi fəaliyyətinin formalaşması mexanizmləri üzrə təcrübəsindən istifadə edilə bilər; 4) birgə müəssisələrin yaradılması üçün biznes əməkdaşlığının, daxili bazarın təminatı üçün sazişlərin, malların və xidmətlərin istehsalının ötürülməsi, birgə istehsal, texnologiyanın ötürülməsi, sənaye binalarının bölüşdürülməsi və birgə istifadəsi haqqında müqavilələrin bağlanılması mexanizmləri yaradıla bilər; 5) xüsusi dəmiryol dəhlizləri, inzibati xərclərin azaldılması, sərhəddən malların daşınmasının asanlaşdırılmış proseduru kimi üsul və mexanizmlərdən istifadə edə bilərlər [mobilliyi (hərəkətliliyi) təmin etmək və məhsulların paylanmasını asanlaşdırmaq məqsədilə]; 6) maddi-texniki baza ola bilərlər (məsul icraçı: i.e.n. H.Ə. Eynalov, icraçı: N.F.İsmayılova).
istifadə səviyyəsinin təhlili (Dağlıq Şirvan)” mövzusu üzrə tədqiqat işi “Dağlıq Şirvan iqtisadi rayonunun genişləndirilmiş pasportu” adı altında icra edilmişdir. Belə ki, İnstitut tərəfindən hazırlanan və mütəmadi olaraq yenilənən “Regionların sosial-iqtisadi Pasportu”u nümunə olaraq Dağlıq-Şirvan iqtisadi rayonunun timsalında inzibati rayonların da göstəriciləri ayrıca verilməklə genişləndirilmiş və bu təcrübənin digər iqtisadi rayonlar üzrə də aparılması üçün imkanların araşdırılması vəzifə olaraq qarşıya qoyulmuşdur. (məsul icraçı: i.f.d. E.F.Qasımov, icraçılar: S.A.Vəliyev, N.A.Cabbarova). “Azərbaycanda kiçik və orta sahibkarlığın inkişaf perspektivlərinin qiymətləndirilməsi” mövzusu üzrə tədqiqat işində il ərzində Azərbaycanda (kiçik və orta) sahibkarlığın inkişaf perspektivlərinin qiymətləndirilməsi üzrə elmi şəkildə təhlil aparılmış (SWOT və PEST analizləri, xarici təsir analizi, steykholder analizi və s.), əsaslandırılmış, nəticə və təkliflər hazırlanaraq müxtəlif elmi-praktiki konfranslarda təqdim edilmişdir. Gözlənilən nəticələr - Azərbaycanda (kiçik və orta) sahibkarlığın sahələr üzrə inkişaf perspektivlərinin göstərilməsi, innovasiya yönümlü sahibkarlıq subyektləri üçün uyğun strategiyanın qurulması üsullarının verilməsidir (məsul icraçı: i.e.n. S.H. Abasova, icraçılar: İ.B.Zeynalov, D.C.Hüseynova).
aparılması, təklif və tövsiyələrin hazırlanması” mövzusu üzrə tədqiqat işi aparılmışdır. Azərbaycanda il ərzində (kiçik və orta) sahibkarlığın fəaliyyətinin SWOT təhlili aparılmış (SWOT analizi) və əsaslandırılmış, nəticə və təkliflər hazırlanaraq müxtəlif elmi-praktiki konfranslarda aprobasiya edilmişdir.
Yüklə 0,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|