20
Səudiyyə Ərəbistanın Ciddə şəhərində həna bitkisi ətirli
çiçəklərə malik olan kiçik ağaca çevrilmişdir. Hindistan və
Pakistanda satış üçün nəzərdə tutulan həna plantasiyalarında bu
bitki daha çox yarpaq əldə etmək məqsədilə ildə bir neçə dəfə
biçilərək kol halına salınmışdır. Həna bir çox isti ölkələrdə
həyətlərdə əkilib becərilən sevimli kol bitkilərindən biridir. İsti
ölkələrdə yaşamayanlar belə bu bitkini evlərində becərə bilərlər
(152, 181).
Kanadalı mütəxəssis yazır ki, mən həna ilə bağlı keçirilən
konfrans zamanı Nataşa Papuşekdən 4 ədəd həna şitili aldım.
Bu şitillər evimin cənub pəncərəsi qabağındakı stolun üstündə 7
ay müddətində çox gözəl inkişaf etdilər. Mən onları torpaqları
quruyan zaman distillə olunmuş su ilə suvarırdım. Onlar çox
uzandıqda isə kəsib qısaldırdım. Onlar kəsilməyə çox yaxşı
reaksiya verirlər və tez bir zamanda yenidən boy atmağa
başlayırlar. Elə ki,
onlara gənələr, tripislər və mənənələr daraşdı
mən onlara öz pişiyimin birə dərmanından çilədim və bunun
heç bir əks təsiri olmadı. Şaxtalı və qarlı fevral ayında mənim
xınalarım pəncərəm önündə böyüyürlər. Mən isə səbirsizliklə
işıqlı günlərin artmasını, yazın gəlməsini gözləyirəm ki,
bitkilərim daha sürətlə böyüsünlər. İsti və bürkülü yay
günlərində isə otaqda becərilən həna bitkisi daha sürətlə
böyüyür.
Əgər soyuq iqlim şəraitində siz xına bitkisini ev (otaq)
şəraitində becərmək istəyirsinizsə otağın temperaturunu bu
bitkinin təbii şəkildə bitdiyi yerlərin temperaturuna bərabər
etməyə çalışmalısınız. Çünki o bu temperaturu çox sevir (194).
Əgər Siz limonu açıq havada becərə bilirsinizsə deməli
xınanı da becərə bilərsiniz. Ancaq siz onu soyuqdan qorumalı-
sınız. Xına yüksək temperaturu sevir. O soyuq havadan ehtiyat
edir, onu nifrətlə qarşılayır və yarpaqlarını tökməklə öz
münasibətini bildirir. Xına bitkisi havanın təsadüfü soyumasına
yaxşı münasibət göstərir. Ən yaxşı rəng quru musson küləkləri
dövründə yığılmış xına yarpaqlarından əldə olunmuşdur. Xına
22
becərildiyi
torpaqdan,
mikroiqlimdən
və
genetik
xüsusiyyətlərdən asılı olaraq müxtəliflik mövcuddur.
N. Evdokimova (2001) qeyd edir ki, əgər saçınızın rəngi
sizi cana doydurubsa və siz saçlarınızı kimyəvi rənglərlə
korlamaq istəmirsinizsə onda hənanı sınayın. O sizin saçınıza
nəinki dəbdə olan parlaq rəng verər, hətta onu sağlam və
rəngarəng edə bilər.
Həna tozu tropik ölkələrdə bitən həna bitkisinin
yarpaqlarından əldə edilən təbii rəngləyicilərdəndir. Ona görə
də onun saçlara təsiri nəinki zərərsizdir, əksinə xeyirlidir.
Təsadüfi deyildir ki, hələ qədim Misirdə və Şərq ölkələrində
qadınlar onun faydalı keyfiyyətlərini bilərək çox geniş istifadə
etmişdir. Hal-hazırda da mağazalarda satılan həna tozunun
qiyməti istənilən kimyəvi rəngləyicilərin qiymətindən ucuzdur.
Ancaq
qeyd etməliyik ki, hənanı hər saça qoymaq olmaz.
Hansı hallarda həna qoymaq məsləhət görülmür:
1.Bir az əvvəl kimyəvi rənglərlə boyanmış saçlara. Bitki
tərkibli rənglər kimyəvi rənglərlə çox pis uyğunlaşdığından
sizin saçlarınız gözlənilməz rənglərə, hətta narıncı və yaşıl
rənglərə boyana bilər.
2.Kimyəvi üsulla burdurulmuş saçlara. Bu halda da yuxarıda
göstərilən arzuolunmaz rənglərə düçar ola bilərsiniz. Həna ilə
boyanmış saçları kimyəvi yolla burdurmaq da məsləhət
görülmür.
3.Təbiətən parlaq saçlara (əgər siz bu təbii rəngin kürən
rəngə boyanmasını istəmirsinizsə).
4.Əgər saçınızın rəngini tez-tez dəyişməyə adət etmişsinizsə.
Bilməlisiniz ki, həna rəngi yuyulmur və onu saçlardan heç nə
ilə aparmaq olmaz. Həna qoyduqdan sonra siz öz saçlarınızı
uzun müddət burdura və kimyəvi boyalarla rəngləyə
bilməzsiniz.
5.Əgər ağarmış saçlarınızın bir hissəsini (məs.40-50%-ni)
boyamaq istəyirsinzsə.