Azərbaycan respublikasi məDƏNİYYƏt naziRLİYİ

85 
 
21.Xalq şairi Səməd Vurğunun anadan olmasının 110 illiyi (21.03.1906-1956) 
"Səməd  Vurğun  böyük  alim,  filosof,  Azərbaycan  Elmlər  Akademiyasının 
təsisçilərindən, yaradıcılarından,  təşəbbüsçülərindən biridir.  O,  Azərbaycan elminin, 
ədəbiyyatşünaslığının inkişafında çox əvəzsiz xidmətlər göstərmişdi".   
                                                                                                           Ulu öndər Heydər Əliyev 
Səməd  Vurğun —  görkəmli Azərbaycan şairi,  Azərbaycanın 
ilk  xalq  şairi  (1956),  Azərbaycan  SSR  əməkdar  incəsənət 
xadimi  (1943),  iki  dəfə Stalin  mükafatı laureatı  (1941, 1942) 
və  2  dəfə  Lenin  Ordeni  kavaleri, Azərbaycan  Yazıçılar 
İttifaqının sədri (1941-1948), Azərbaycanın Xarici Ölkələrlə 
Mədəni  əlaqə  Cəmiyyətinin  sədri, Azərbaycan  SSR  EA-nın 
akademiki (1945) və vitse-prezidenti (1954-1956)  
Səməd  Yusif  oğlu  Vəkilov   21  mart   1906-cı  ildə Qazax 
qəzasının Yuxarı  Salahlı kəndində  bəy  nəslinə  mənsub  ailədə 
anadan olmuĢdur. 1934-cü ildə Ģairin "Könül dəftəri" və 1935-ci 
ildə  "ġeirlər"  adlı  kitabları  nəĢr  olunmuĢdur.  ġair,  Azərbaycan  poeziyasının  dilini  bir 
çox  əcnəbi  sözlərdən  təmizləyərək,  Azərbaycan  ədəbiyyatını  və  dramaturgiyasını  yeni 
əsərlər  hesabına  zənginləĢdirmiĢdir.  Yalnız 1935-ci  ildə  Səməd  Vurğun  7  poema  və 
100-ə  yaxın  Ģeir  yazmıĢdır. 1934-cü  ildə  yazılmıĢ  "Azərbaycan"  Ģeiri  Azərbaycan 
ədəbiyyatının  incilərindəndir.  Bu  Ģeirdə  Ģair  öz  vətəninin  qədim  tarixi,  təbii  gözəlliyi, 
nemətləri,  xalqın  xeyirxahlığı,  açıqürəkliyi  və  qonaqpərvərliyini  tərənnüm  etmiĢdir. 
1956-cı  il  may  ayının  27-də  Ģair  gözlərini  əbədi  yumdu.  ġair  may  ayının  30-da 
Bakıda Fəxri Xiyabanda dəfn edilmiĢdir. 
Əsərləri:
 
Komsomol  poeması  (1933),  Muradxan  (1933),  Xumar  (1933),  Lökbatan 
(1933), Kənd səhəri (1933), Ölüm kürsüsü (1934), Macəra (1935), Acı xatirələr (1935), 
26-lar (1935), Qız qayası (1935), Aslan qayası (1935), Bulaq əfsanəsi (1935), Dar ağacı 
(1935),Ölən  məhəbbət  (1935),Talıstan  (1935),  Üsyan  (1936),  Bəsti  (1937),Yazla  qıĢın 
dəyiĢməsi  (1937),  Ayın  Əfsanəsi  (Aybəniz)  (1941),  Hürmüz  və  Əhriman  (1943), 
Bakının  dastanı  (1944),  Zəncinin  arzuları  (1948),  Muğan (1948-1949),  Aygün  (1950-
1951), Zamanın bayraqdarı (1952) və s.  
Dram  əsərləri:Vaqif  (1937),  Xanlar  (1938-1939),  Fərhad  və  ġirin  (1939-1941),  Ġnsan 
(1945),  ġairin həyatı, Ġki sevgi (1940-1941). 
Tərcümələri:‖Yevgeni  Onegin‖,  A.S.PuĢkin  (1936),‖Pələng  dərisi  geymiĢ  pəhləvan‖, 
ġota  Rustaveli  (1936),  ‖Leyli  və  Məcnun‖,  Nizami  Gəncəvi  (1939),  Taras  ġevçenko, 
Maksim Qorki,  Ġlya Çavçavadze, Cambul Cabayevin əsərləri 
Haqqında yazılmış əsərlər : Adilxan Bayramov, ―YaĢayan ömür‖, Bakı, ―ĠĢıq‖, 1990, 
Filmoqrafiya  :  Yeddi  oğul  istərəm...  (film,  1970),  Səməd  Vurğun  (film,  1976),  Nə 
yaxĢı ki, dünyada Səməd Vurğun var (film, 1976), Vurğun ocağı (film, 2003), Monoloq 
(film, 1987), Hər Ģey olduğu kimi. BeĢinci film. RəĢid Behbudov (film, 2000), Qəmbər 
Hüseynli (film, 2007), Üç zirvənin fatehi (film, 2008). 
 

---

86 
 
21.Yazıçı, publisist Nurəddin Babayevin anadan olmasının 95 illiyi  
(21.03.1921-25.09.1991) 
Nurəddin    Həsən  oğlu    Babayev   (1921-1991)  —  görkəmli 
yazıçı-jurnalist, 
alim, 
professor, 
publisist, 
Azərbaycanda  
Jurnalistika 
fakültəsinin  
əsas 
yaradıcılarından  biri  və  ilk  dekanı,  yaşadığı  dövrün 
incəsənət xadimləri sırasında uca zirvə tutmuş sənətkardır. 
Nurəddin  Babayev  Azərbaycan  yazıçilar  ittifaqının  üzvü, 
oçerk  və  publisistika  şurasının  sədri, 1954-cü  ildən  SSRİ 
yazıçılar  ittifaqının  üzvü,  oçerk  və  publisistika  şurasının 
üzvü,  Jurnalistlər  ittifaqının  üzvü  və  idarə  heyətinin 
katibi,  Əməkdar  incəsənət  xadimi,  Əmək  və  müharibə 
veteranı, onlarla mükafatlar laureatıdır. 
Nurəddin  Babayev  1921-ci  il  mart  ayının  21-də  Gəncə  Ģəhərində  anadan  olmuĢdur. 
Ziyalı  ailəsində  böyümüĢdür.  ADU-nun  (indiki  BDU-nun)  filologiya  fakultəsinə  daxil 
olmuĢdur.  1943-45-ci  illərdə  "Kommunist"  qəzeti  redaksiyasında  Ģöbə  müdiri, 
"Azərbaycan 
müəllimi"  qəzetində  redaktor  müavini,  1953-cü  ildən  isə 
"UĢaqgəncnəĢrdə"  baĢ  redaktor  və  eyni  zamanda  olduqca  geniĢ  və  məhsuldar 
müəllimlik fəaliyyəti ilə məĢğul olmuĢdur. 1969-cu ildə alim,yazıçılarımız və Nurəddin 
Babayevin  səyləri  baĢda  olmaqla  universitetdə  "Jurnalisitika"  fakultəsi  yaradıldı. 
Ömrünün  sonuna  qədər  öz  misilsiz  pedaqoqik,  jurnalistika,  yazıçılıq  məharəti  və 
təcrübəsi ilə tələbələri ilə bölüĢür, onların elmi, mədəni sahədə möhkəmlənməsinə Ģərait 
yaratmıĢ  və  dövrünün  əsərləri,  məqalələri  ən  çox  çap  olunan  yazıçısı 
olmuĢdur.Nurəddin Babayevin yaradıcılığı olduqca çoxĢaxəli xarakter daĢıyır. Nurəddin 
müəllimin bir sıra əsərləri rus, alman, ingilis, fransız, ispan, polyak, bolqar, macar və s. 
dillərə  tərcümə  olunmuĢdur.  Ədəbi  fəaliyyətə  1939-cu  ildə  baĢlamıĢ,  bundan  sonra 
məqalə,  oçerk  və  hekayələri  tez-tez  müxtəlif  qəzetlərdə  dərc  edilirdi."Əbədi 
qəhrəmanlıq"  adlı  ilk  kitabı  1945-ci  ildə  çap  olunmuĢdur.  Onun  ədəbi  yaradıcılığında 
gənclərin  təlim-tərbiyəsinə  həsr  edilmiĢ  əsərləri  xüsusilə  diqqətə  layiq  olub,  çox 
qiymətlidir. Nurəddin Babayevin bu kitabları gənclər üçün stolüstü kitab olmaqla yanaĢı 
hər  bir  zaman, hər bir  gənc  üçün  tərbiyəvi,  əxlaqi  nəsihətlərlə, vacib və  əvəz olunmaz 
əsl həyat təcrübəsi ilə zəngin xəzinələrdir. 1991-ci il sentyabr ayının 25-i dahi pedaqoq, 
jurnalist və yazıçı Nurəddin Babayev uzun sürən xəstəlikdən sonra vəfat etdi.  
Əsərləri:  ―Böyük  arzular‖  (1943),  ―Ölməz  qəhrəman‖  (1945),  ―Xəzərin  sahilində‖, 
―Böyük  kədər‖,  ―Bir  gəncin  romantikası‖  (1948-1949),  ―Bir  gecənin  faciəsi‖,  ‖Həyat 
yollarda‖,  ―Odlu  günlərin  qəhrəmanı‖,  ―Müəllimin  xatirələri‖,  ―Məhəbbət  körpüsü‖, 
―Əbədi  qəhrəmanlıq‖  (1945),  ―Bacılar‖  (1949),‖Bahar  övladları‖  (1959),  ‖Ürəklər  bir 
olanda‖  (1961),  ‖Zərif  duyğular‖  (1963),  ‖Biz  Azərbaycandanıq‖  (1965),  ‖Oğluma 
məktublar‖ (1966), ‖Qəhrəmanların izi ilə‖ (1968), ‖Səni unutmuruq‖ (1970), ‖Qızlar, 
sözüm  sizədir‖  (1972),  ―Ulduzlar  sönmür‖  (1975),  ―Qızlar  söz  istəyir‖  (1977), 
‖Ürəyimdə  sözüm  var‖  (1980),  ―Açıq  söhbət‖  (1982),  ―Elə  yaz  ki..‖  (1985),  ‖Gəlin, 
kiĢilikdən danıĢaq‖ (1986), ―Babam-nənəm, atam-anam və biz‖ (1988) və s. 

---